Sluit [X]   
 

© 2004-2024, René G.A. Ros

Eten en Drinken

Kookketels in de keuken van het Fort bij EdamStel je eens voor dat er geen eten en drinken je huis binnen kan komen. Voor drinkwater zal je een put moeten graven. Graan moet je zelf verbouwen en er brood van maken. Om je te verwarmen had je een grote voorraad gas moeten hebben. Voor dat probleem zat men 100 jaar eerder ook, maar dan voor één miljoen mensen in de Stelling van Amsterdam.

Eten en drinken

Het belangrijkste dat ieder mens nodig heeft is water. In Zaandam en Amsterdam waren de huizen op de duinwaterleiding aangesloten maar de duinen lagen buiten de Stelling. De andere mensen gebruikten hun eigen put of waterbron en konden dat ook tijdens een oorlog doen.
Nabij het plaatsje Sloten vond men voldoende grondwater en in 1899 begon de bouw van een speciaal pompstation, de 'Militaire Drinkwatervoorziening'. Het water zou met een pijpleiding naar Amsterdam gaan en per waterboot naar Zaandam.

Het ontijzeringsgebouw van de Militaire DrinkwatervoorzieningGraan was nodig om iedereen brood te geven. Er werd wel graan verbouwd binnen de Stelling maar er moest toch een grote voorraad, wel 16 miljoen kilogram, binnen de Stelling worden opgeslagen. In de Graansilo Korthals Altes bij Amsterdam zou het meeste opgeslagen worden.
Omdat er nog weinig auto's waren, werden vaak het paard en wagen gebruikt. De paarden hadden haver nodig om te eten maar hier was voldoende van binnen de Stelling. En bovendien zou het aantal paarden toch kleiner worden omdat ze geslacht zouden worden voor vlees voor de mensen.

Om de burgers en soldaten vlees te kunnen laten eten zijn dieren om te slachten nodig. Het vee uit de onder water gezette polders zou daarom binnen de Stelling bij andere boeren geplaatst worden. Dat was al helemaal in vredestijd voorbereid want elke boer had een papier gekregen waarop stond naar welke boerderij hij zijn dieren moest brengen.

Energie en materiaal

Er was nog nauwelijks elektriciteit zodat voor verlichting petroleum werd gebruikt. Vanwege de handel was er al een speciale Petroleumhaven aangelegd en daar werd veel petroleum opgeslagen. Er zou eerder een tekort aan petroleumlampen ontstaan...
Gas om de forten en de huizen mee te verwarmen was er ook niet. En geen elektriciteit of diesel voor treinen en andere machines. Daarvoor werd steenkool gebruikt en daarvan moest een grote voorraad, 410.000 ton, aanwezig zijn. Dat is alleen in de Eerste Wereldoorlog even gelukt. De spoorwegmaatschappijen moesten een grotere voorraad aanleggen.
Voor de verwarming zou veen uit enkele polders gehaald worden om na het drogen als turf in de kachel te doen. In Zaandam werden vier grote loodsen met turf gevuld om alvast te gebruiken terwijl meer turf gemaakt zou worden.

Het Rijks Magazijn voor Geneesmiddelen aan de Sarphatistraat in AmsterdamOok aan de zieken en gewonden werd gedacht. Er werden lijsten opgesteld van geneesmiddelen die aanwezig moesten zijn. Het Rijks Magazijn voor Geneesmiddelen speelde hier een rol in en dit magazijn was daarom naar Amsterdam verhuisd.
Ziekenhuizen zouden ook nodig zijn maar het Militair Hospitaal en de negentien andere ziekenhuizen waren niet genoeg voor de 8.000 bedden. Daarom werden ook gebouwen uitgekozen die als noodhospitaal gebruikt konden worden. Scholen gebruikte men liever niet want dat "had als nadeel, dat men in tijden van spanning, de Amsterdamsche straatjeugd de straat opdrijft".

Ook belangrijk is dat diverse magazijnen en fabrieken naar de Stelling verhuisden. De apparatuur en voorraden zouden dan al in Amsterdam zijn als de andere verdedigingslinies waren gevallen. Bijvoorbeeld het Rijksmagazijn voor Geneesmiddelen dat in 1889 uit Den Haag verhuisde en de Artillerie Inrichtingen in 1899 uit Delft.

Meer in 'Soldaten'»

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam Junior
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam' is een gratis interactief e-book over de Stelling. (Advertentie)
 
 
 
'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam' is een gratis interactief e-book over de Stelling. (Advertentie)