"De Stelling is nooit gebruikt" zeggen sommige mensen. Maar je zal een van de 10.000 soldaten zijn geweest die twee jaar in de Stelling hebben gewoond! Misschien wel jouw opa of overgrootvader.Als er door de soldaten werd geoefend dan werden enkele forten tijdelijk bewoond. Een andere groep soldaten was de aanvallende partij en met nep-kogels en ratels als mitrailleur werden de forten aangevallen.
De grootste oefening werd in 1912 gehouden. Soldaten werden toen in vijf forten en in tenten rond Uithoorn geplaatst. Veel bewoners kwamen kijken bij de oefeningen en dagelijks verscheen er een verslag in de krant.
"..de wakkere groep van den aanvaller bezette de breedte van de straat met een liggend en staand gelid, dat vrij bedaard zijn vuur afgaf. Na een korten tegenstand week de verdediger weer een honderd meter in de dorpsstraat terug, steeds meer aanvallers kwamen opzetten over de plank en verspreidden zich snel rechts en links in den polder, blijkbaar bedoelende het dorp te omvatten."
Eerste WereldoorlogDe Eerste Wereldoorlog begon en de Nederlandse troepen werden op 31 juli 1914 opgeroepen. Op 2 augustus waren de 10.000 soldaten in de Stelling en kort daarna waren ze gevechtsklaar. Als het erger zou worden en ook de Nieuwe Hollandse Waterlinie zou vallen, zouden zij aangevuld worden met teruggetrokken troepen.
Zolang moesten de soldaten zich vermaken met oefenen en andere dienstzaken. Diverse mitrailleurs en kanonnen werden naar troepen elders in het land gebracht. Ook werden loopgraven en versperringen gemaakt en schuilplaatsen gebouwd.
Maar de soldaten vochten vooral tegen de verveling. Leraren gaven les, er werd geschilderd, gevoetbald, gezwommen en vast veel gekaart. Boeken en kranten werden voor ze ingezameld. Maar de forten waren donker en vochtig, het eten was matig en de soldaten wilden weer gewoon burger zijn. Toen in het voorjaar van 1916 duidelijk werd dat Nederland buiten de oorlog zou blijven, mochten de meeste soldaten op lang verlof.
De oorlogvoerende landen zagen geen reden om ook Nederland te bezetten, misschien wel een beetje vanwege onze waterlinies. In 1918 eindigde een wereldoorlog, die miljoenen slachtoffers had gemaakt maar aan Nederland was voorbijgegaan.
Na de Eerste Wereldoorlog werden er geen forten meer gebouwd. De loopgravenoorlog in België en Noord-Frankrijk was niet het soort oorlog waar forten in hoorden. Oorlog voeren ging steeds sneller, met krachtigere en nieuwe wapens zoals gifgas, de tank en het vliegtuig. Daardoor werden goed voorbereide verdedigingslinies niet waardeloos maar ze waren niet meer zo onaantastbaar.
Toen in mei 1940 de Tweede Wereldoorlog voor ons begon, bleek in de Grebbelinie dat een paar goed opgestelde soldaten meerdere aanvallen van sterkere Duitse troepen konden afslaan. Vooral door het dreigen om de steden te bombarderen heeft het Nederlandse leger zich moeten overgeven.
De Duitse bezetter heeft de forten vooral als magazijnen en kazernes gebruikt. Het meeste metaal werd eruit gesloopt om wapens van te maken. En uiteindelijk zijn het de Duitsers geweest die eind 1944 de meeste polders onder water hebben gezet. Daarmee voorkwamen ze dat West-Nederland snel werd bevrijd.
