Sector Ouderkerk

Fort bij Muiderberg

(vanaf 1913: Fort Coehoorn of Emplacement Coehoorn; 1921: Verdedigingswerk bij Muiderberg)

Tevens:

Kamp Muiderberg

en

Empfangsfunkstelle Muiderberg

en

Woonoord Coehoorn

De hoofdverdedigingslijn van de Stelling heeft in de Vechtstreek aanvankelijk over Weesp en Muiden gelopen. Door de aanleg van het Fort bij Muiderberg zou de hoofdverdedigingslijn meer naar het oosten kunnen lopen en verbeteringen aan de vesting Weesp en Muiden overbodig worden. In 1915 is het tracé Uitermeer - Muiderberg ingericht als Veldstelling Hakkelaarsbrug - Uitermeer en hoofdverdedigingslijn geworden.
Om meerdere verdedigingslijnen achter elkaar te hebben zijn, toen dit deel van de Stelling tot het Oostfront van de Vesting Holland behoorde, meerdere groepen kazematten bij de accessen gebouwd.
Aan de Rijksweg 1 (nu A1) werden de Kazematten Hakkelaarsbrug en de Kazematten Muiden gebouwd. En aan de Provinciale weg Amsterdam - Hilversum (nu N236) de Kazematten Uitermeer en Kazematten Weesp.

Locatie:

Aan de zeedijk van de Zuiderzee, ten zuid-oosten van Muiderberg. Onderdeel van de Positie van Muiderberg of daardoor vervangen.

Doel:

"Afsluiting van de belangrijke acces langs de Zuiderzee, tot verdediging van den Muiderberg zelf en tot bestrijking van het terrein tot aan Uitermeer" (Vestingbegrooting 1912)

Bezetting:

1 cmd en 4 off. en 13 onderoff. en 238 mansch. = 256 (ontwerp 1910), 227 en aanvulling (voorlopig 1913), ca. 30 (1940-1945)
Zie Funker Goritzki, Sergeant Harmsen.

Bewapening:

-

Historie:

Zie Historische kalender.

Omschrijving:

Het fort (Type B) is nooit gereedgekomen, de bouw werd afgebroken door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. De totale kosten waren begroot op circa 832.400 gulden. De directiekeet annex fortwachterswoning werd wel gebouwd en is anno 2006 nog aanwezig (verlengd) en draagt de naam 'De Coehoorn'.

Men wilde al in 1893 Muiderberg versterken omdat de voorliggende Vesting Naarden en achterliggende Vesting Muiden en Vesting Weesp verouderd waren en de zwakke, maar enige, schakel in dat gedeelte van de Stelling en Nieuwe Hollandse Waterlinie was.

Het ontwerp uit 1912 waarvoor de bouw was aangevangen geeft een zeer groot en bijzonder fort weer. Het hoofdgebouw zou 29 lokalen krijgen (normaal 16-20) en het frontgebouw twee grote lokalen. Slechts één keelkazemat aan de linkerzijde maar de rechter zijwand van het hoofdgebouw had ook een kazemat. Op de flanken staan twee hefkoepels aangegeven die door poternes met het hoofdgebouw zijn verbonden. Naast twee kleine observatieposten waren er ook drie grote pantserkoepels voorzien. Één voor het frontgebouw en twee halverwege de helften van het hoofdgebouw.
Er was begonnen met de bouw maar hij de mobilisatie in augustus 1914 is het werk gestaakt en nooit meer hervat.
De hefkoepels waren al bij Krupp-Gruson besteld en onvoltooid in 1920 geleverd en in Amsterdam opgeslagen. Mogelijk behoorde de observatiepost hier ook bij. Op het Muizenfort in de Vesting Muiden staat een losse ijzeren observatiepost die mogelijk voor dit fort was bedoeld.

In 1921 is een geheel ander ontwerp opgesteld. Een ovaal eiland omgeven met een natte gracht bevat vier betonnen bouwwerken. Twee zijn schuilplaatsen in de frontwal. De twee andere zijn kazematten die schootsvelden naar de keelzijde - het niet geïnundeerde terrein achter de inundatiekade en zeedijk - en voorlangs de inundatiekade hebben. Alle bouwwerken zijn met loopgraven verbonden en er is een brug over de gracht. De inundatiekade zelf is ook voorzien van schuilplaatsen.

Kamp Muiderberg

Op het voormalige fortterrein is rond 1936-1939 het Barakkenkamp Muiderberg gebouwd. Nederlandse militairen die terug kwamen uit Nederlands-Indië en in dienst wilden blijven werden er tussen 1945 en 1949 opgevangen voordat ze elders in Nederland geplaatst werden. In 1949 werd de naam gewijzigd in "Algemeen Depot Koninklijke Landmacht Detachement Muiderberg".

Tussen 1951 en 1964 werden ruim honderd Ambonesische KNIL-militairen uit Nederlands-Indië gehuisvest. In het najaar van 1964 werden zij elders in Nederland ondergebracht en zijn de barakken gesloopt. Drie jaar later zijn er woningen op het terrein gebouwd.
Zie ook Barakkenkamp Kamp De Roskam.

Empfangsfunkstelle Muiderberg

Vanaf enkele maanden na aanvang van de Tweede Wereldoorlog tot kort voor het eind had de Duitse bezetter in de kazerne loods uit 1936 een radio-ontvangstation gevestigd. Samen met Radio Kootwijk (radio-zendstation) vormde het een reserve voorziening voor Norddeich Radio, een radiostation bij Norddeich en Utlandshörn in Noordwest Duitsland voor radioverkeer met Duitse marine en handelsvaart schepen.
Er waren 10 radio-medewerkers die elke vier tot zes weken vanuit Norddeich Radio werden gewisseld. Tevens 20 manschappen Marine-Landesschützen ter bewaking. Mogelijk dat de antennes in het Koggerbosch waren geplaatst, wellicht op het huidige hockeyveld. De zenders van Kootwijk konden op afstand bediend worden.

Omgeving:

De originele situatie rond het fort is verloren gegaan.Het terrein zelf is later gebruikt voor woningbouw. Het open landschap naar het oosten is vervangen door een dijklichaam met de spoorweg en snelweg A6 naar/van Flevoland en langs de voormalige Zeedijk zijn recreatiegebieden aangelegd.

Eigenaar:

-

Gebruiker:

-

Gebruik:

-

Monument status:

Geen