|
| "...H.M. de tenten inspecterend..." (Foto: tijdschrift Het Leven d.d. 22-8-1916) |
Niet ver van de Hervormde Kerk van Bennebroek staat een monumentje van hardsteen. Een klein stukje militaire geschiedenis wordt door dit monument in herinnering gehouden. Het monument heeft de vorm van een geknotte naald en op één van de vier zijden van de verdikte voet staat aangegeven waarom dit teken eens werd opgericht.
Het monument werd in 1916, tijdens de Eerste Wereldoorlog, geplaatst ter herinnering van een bezoek van Koningin Wilhelmina aan een korps van het Instructie-Bataljon van de Hoofdcursus uit Kampen.
Het staat daar tegenwoordig wat verloren in het gras ten oosten van de Binnenweg. Het had zo nu en dan slechts gezelschap van grazend vee die het wat al te nadrukkelijk als schuurpaal gebruikten. Waarna sterke handen het weer recht zetten maar anno 2007 wordt het beschermd door een metalen hek.
|
| De voorzijde van de kazerne in Kampen. (Foto: © René Ros, 2005) |
Het ging om oefeningen van de 2e en 3e compagnie "tot korporaal aangestelde volontairs" van het Instructiebataljon uit Kampen; in totaal 320 korporaals met hun officieren. Het bevel werd gevoerd door kapitein J. van Kaathoven. Kennelijk werden de leerlingen ter afwisseling van het oefenen in polderland, waarop Kampen's garnizoen normaal was aangewezen, eens tijdelijk verplaatst naar het bos, duin en strand van Zuid-Kennemerland.
De militairen maakten een 10-daagse mars met oefeningen onderweg. Op 3 augustus 1916 vertrokken ze per trein van Kampen naar Amersfoort om vervolgens te voet verder te gaan naar Blauwkapel bij Utrecht, Bodegraven, Zoetermeer, Scheveningen, Den Haag en Leiden. Volgens persberichten waren ze daar bij particulieren ingekwartierd.
Een week later vertrok de troep vanuit Leiden, via Sassenheim, Lisse en Hillegom naar Bennebroek. Onderweg vonden oefeningen tegen troepen uit Haarlem plaats. De militairen kwamen met muziek voorop op het terrein van het Huis te Bennebroek aan. Ze verbleven in een tijdelijk kampement met zogenoemde 16-mans tenten. Het is niet duidelijk wat de gang van zaken tijdens het verblijf was. Na het bezoek van de Koningin bleef men daar nog een nacht in het kampement.
Op 12 augustus werd de mars voortgezet naar Haarlem waar de voettocht eindigde. In Haarlem stapte men op de trein naar Amsterdam en vanaf daar met de boot over de Zuiderzee naar Kampen.
|
| "...H.M., afscheid nemend van kapitein J. v. Kaathoven, den Commandant van het Instructie-bataljon." (Foto: tijdschrift Het Leven d.d. 22-8-1916) |
Dat de Koningin zou komen was bij de Haarlemse krant bekend. Enkele dagen tevoren verschenen daarin namelijk berichten over de troepenverplaatsing en over haar inspectiebezoek. De bewoners van Bennebroek en omgeving gaven vanzelfsprekend in groten getale blijk van hun belangstelling en op de Binnenweg zag het zwart van de mensen. Door de enorme drukte was de tramweg versperd maar de machinist maakte zich daarover niet al te druk. Hij wilde van deze gebeurtenis ook wel getuige zijn.
De koningin was bij de gemeentegrens uit de auto "te paard gestegen" en zo, in amazonezit, met haar gevolg over de Binnenweg het bivak binnengereden. Na de rondgang over het hele terrein verzamelden zich alle manschappen om de Koningin toe te zingen, uiteraard vaderlandse liederen. De kapelmeester zette in en uit volle borst werd gezongen: Wien Neerlands Bloed, Vlaggelied en Wij willen Holland houwen.
Voor haar vertrek had zij nog een "minzaam onderhoud" met Mevr. Willink en haar dochter Arnoldine (de laatste ambachtsvrouw van Bennebroek). Ook van burgemeester Van Schuijlenburg nam zij afscheid. Hij was van zijn vakantieadres in Noordwijk gekomen om het gebeuren mee te maken. Een driewerf "Leve de Koningin" was het slot van het bezoek.
|
| Het westaanzicht van het monument, tegenwoordig met een vee-bestendig hekwerk. (Foto: © René Ros, 2010) |
Het is niet bekend in hoeverre er sprake was geweest van voorbereiding. In de vergaderverslagen van het College van B en W en de Gemeenteraad wordt er met geen woord over gerept. De burgemeester, Jhr. Mr. LA. van Schuijlenburg, was kort tevoren voor de gehele maand augustus met vakantie gegaan.
Waarschijnlijk hebben de militaire autoriteiten alleen met Mevr. Willink op het Huis te Bennebroek overleg gepleegd of aangekondigd.
Mevr. Willink heeft het bezoek op haar buitengoed van H.M. de Koningin een zo grote eer gevonden, dat zij opdracht gaf tot het maken van de gedenknaald.
Zie Monument Bennebroek.
Gebaseerd op twee artikelen van Vereniging Oud-Heemstede Bennebroek te Heemstede:
- 'Een eenzaam monumentje te Bennebroek' door Mr. J. Belonje, Nieuwsbrief 53, september 1987, oorspronkelijk juni 1967
- 'Bivak in Bennebroek' door M. Verkaik, Nieuwsbrief 62, november 1989
