Kazernes, magazijnen en infrastructuur

Stoommeelfabriek 'Vrede'

Locatie:

De meelfabriek ligt aan de noordelijke oever van het Noordzeekanaal, in de Achtersluispolder, met adres Sluispolderweg 53.

Doel:

-

Personeel:

-

Historie:

Zie Historische kalender.

Omschrijving:

C. Kamphuys' Fabrieken was in 1853 te Zaandam opgericht als grossierderij. In 1865 begon zij een rijstpellerij waarmee ze in 1917 met 20-25% marktleider in Nederland was. Later volgde nog een cacaofabriek.

Al in 1902 suggereerde de Staatscommissie voor Graan en Meel* om in vredestijd een voorraad graan aan te leggen en een Rijksmeelfabriek op te richten (zie Proviandering).
De militaire invloed blijkt uit het jaarverslag 1917 van Kamphuys: "Wij wenschen hier een woord van dank uit te spreken jegens de militaire autoriteiten, die ons in verschillende opzichten hebben gesteund met het oog op het militaire belang van een vergrooting der maalcapaciteit binnen de Stelling van Amsterdam".
Volgens een medewerker kende directeur Hugo Odijk Stellingcommandant Ophorst. Ophorst zou tijdens ontmoetingen in de soos in Amsterdam aangegeven hebben dat de maalcapaciteit in Amsterdam onvoldoende was en toekomstkansen bood.

Op 7 maart 1917 diende C. Kamphuys' Fabrieken een bouwaanvraag voor de bouw van een meelfabriek in, naar ontwerp van architect S.B. van Sante. De bouw werd voor 325.000 gulden aangenomen door hoofdaannemer Jb. van Sante en de uitvoerder was Theodorus Jacobus van Sante.
Met de Eerste Wereldoorlog gaande kreeg de meelfabriek de hoopvolle naam 'Vrede'.

De meelfabriek bestond uit drie losstaande gebouwen:
- ketelhuis;
- machinekamer en
- het fabrieksgebouw.
Het fabrieksgebouw is in vier aansluitende functie-eenheden te onderscheiden:
- reinigingsgebouw met elevatortoren;
- molengebouw;
- pakhuis met waterreservoirtoren en
- silogebouw met 50 silo's over de volle hoogte.

De gebouwen zijn van gewapend beton met een bakstenen gevelbekleding in een Art-deco/Amsterdamse School stijl.

Van 1918 tot waarschijnlijk 1923 heeft de fabriek daadwerkelijk meel gemalen alhoewel de machinerie pas in 1947 is geveild. Daarna werd het gebruikt voor de opslag van cacaobonen en meel.

In een brief van 18 augustus 1945 vraagt het Bijzonder Gerechtshof Amsterdam na te gaan of de fabriek "welke reeds 25 jaar leeg staat en die nog nimmer in gebruik is geweest", ingericht kan worden als Bewarings- en Verblijfkamp voor de "herberging van 1000 gevangenen".

In 1992 werd de machinekamer gesloopt en in 2002 het ketelhuis. Het fabrieksgebouw met silogebouw, sinds 2001 een Rijksmonument, is uitgebreidt met silo's in het molengebouw en nog steeds in gebruik voor bulkopslag. Op het terrein is een container terminal gevestigd.

* volledige naam: "Staatscommissie ingesteld bij Kon. Besluit dd. 13 December 1900, no. 50, ter voorlichting van den Minister van Oorlog omtrent de meest economische wijze, waarop ware te voorzien in de behoefte aan granen en meel voor de voeding van menschen en paarden bij eene eventuele insluiting van de Stelling van Amsterdam in oorlogstijd."

Omgeving:

-

Eigenaar:

Onroerend Goed Maatschappij De Vrede BV

Gebruiker:

Container Terminal Vrede

Gebruik:

Container terminal en silobedrijf

Monument status:

Rijksmonument