Mensen

Stellingcommandant Fabius

Naam voluit:

Arnoldus Nicolaas Jacobus Fabius (roepnaam Arnold)

Geboren:

25 februari 1855, Goor (Overijssel)

Overleden:

18 juli 1921, Bussum (Noord-Holland)

Levensloop:

Arnold Fabius werd in 1855 geboren in het plaatsje Goor in de provincie Overijssel. Zijn moeder is Anna Petronella Beudeker (geboren Baarn 18 februari 1827) en zijn vader is Gerardus Cornelis Fabius (geboren 15 februari 1813), een gepensioneerd Kapitein der Artillerie van het Oost-Indisch Leger en ex-burgemeester van Naarden en Muiden.

Op 26 juni 1884 trouwde hij met Mena Elisabeth Cremer Eindhoven (geboren Zwolle 3 juni 1855) en zij kregen twee zoons. Zijn vrouw genoot later bekendheid als schrijfster van kinderboeken en romans.
Zijn militaire carrière begon met een opleiding aan de Koninklijke Militaire Academie. De rangen volgden elkaar daarna in marstempo op:

1876 - 2de Luitenant der Artillerie (2de Regiment Vesting-Artillerie; 1100 gulden / jaar)
1879 - 1ste Luitenant (1300 gulden / jaar)
1882 - Adjudant (1400-1600 gulden / jaar)
1892 - Kapitein (4de Regiment Vesting-Artillerie)
1897 - Kapitein-adjudant (2de Regiment Vesting-Artillerie te Amsterdam)
1903 - Majoor (commandant Korps Torpedisten te Brielle)
1906 - Luitenant-kolonel
1908 - Kolonel (commandant 1e Regiment Vesting-Artillerie te Utrecht)
1911 - Generaal-majoor

Met het Eereteken behorende bij een Ridder in de Orde van den Nederlandschen Leeuw op de foto (1912).
(Foto: © Stadsarchief Naarden)

Met ingang van 1 Mei 1911 werd hij bevordert tot Generaal-majoor voor zijn functie als Stellingcommandant, tevens Bevelhebber in de 1ste Militaire Afdeeling. Hij woonde in de Plantage Franschelaan.
Hij was rechtstreeks verantwoording verschuldigd aan Minister van Oorlog Colijn en hij gaf onder andere leiding aan de Fortmanoeuvres 1912. Een krant schreef bij zijn benoeming als Stellingcommandant:

"Dat de bevelvoerende generaal, aan wien, bij den staat van beleg in oorlogstijd, ook het civiele gezag onderworpen is, een man van groote bekwaamheden, van karakter, energie, prestige zijn moet, is duidelijk. De antecedenten van generaal Fabius zijn van dien aard, dat de keuze van ons opperbestuur een gelukkige genoemd mag worden."

Als een van de weinige militairen was de joviale en hartelijke Fabius ook bekend bij het gewone publiek. Zo werd hij in 1895 bekend als commissielid en zijn rol als burgemeester van Oud-Holland op de Wereldtentoonstelling voor het Hotel en Reiswezen in Amsterdam. Als militair schreef hij over zijn vakgebied, maar onder het pseudoniem "F.A. Buis" verschenen vanaf 1879 ook verhalen, romans en toneelspelen van meer fictieve aard, maar met een historische achtergrond. Hij was o.a. lid van het Historisch Genootschap te Utrecht en de Maatschappij van Letterkunde te Leiden. Hij zette zich ook in voor het "Asyl van gebrekkige zeelieden" in Den Briel en de opvang van kinderen van naar Oost-Indië uitgezonden militairen. Van 1915 tot en met 1919 was hij raadslid van de gemeente Naarden en heeft hij als waarnemend archivaris het "verwarde" stadsarchief geïnventariseerd.

Overzicht van de werken op naam van A.N.J. Fabius en zijn pseudoniem F.A. Buis in de Koninklijke Bibliotheek
Titel	Plaats en jaar van uitgave
A.N.J. Fabius
Programma der plechtige herdenking van Johan Amos Comenius' geboortedag (28 Maart 1592) op 27 en 28 Maart 1892.	Nijmegen 1892
Reizen en pleisteren: bijdragen tot de geschiedenis van het hotel- en reiswezen.	Amsterdam 1895
De historisch-allegorische optocht gehouden te Amsterdam bij de feesten ter gelegenheid der Inhuldiging van H.M. Koningin Wilhelmina.	Amsterdam 1898
Het lintje: blijspel in 3 bedrijven.	Amsterdam 1901
Sigbritte Willemsz, eene Amsterdamsche vrouw in het Noorden.	Amsterdam 1903
F.A. Buis
De dochter van den overste: een verhaal.	Haarlem 1879
Ontwaakt: een verhaal.	Amsterdam 1880
Gewichtige dagen 1830-1833: tooneelspel in vier bedrijven. (met Justus van Maurik Jr.)	Amsterdam 1881
Novellen uit het klein-steedsche leven (1. Twee weken gekampeerd. 2. De tramway. 3. De burgerwacht van Groenedaal. 4. Vier dagen arrest)	Haarlem 1884
De wallen van Naarden.	Breda 1887
De heiden en weiden van Gooiland: geschiedkundige bijdrage tot het vraagstuk betreffende de verdeeling der Gooische markgronden.	Hilversum 1887
Een doelloos leven.	Amsterdam 1888
Achter de coulissen: kleine onbescheidenheden.	Amsterdam 1888
De kippen van den majoor: blijspel in 4 bedrijven.	Zutphen 1890
Marie Hudde.	Amsterdam 1893
Binnenskamers en buitenshuis.	Amsterdam 1895

Nadat hij enkele tientallen keren uitgenodigd is geweest voor een "middagmaal ten hove", gala-diner of gala-receptie werd hij eind 1912 in Amsterdam op audientie ontvangen door Koningin Wilhelmina.

Na zijn eervol ontslag en pensionering in 1913 ging hij met zijn vrouw aan de Parklaan 40 in Bussum wonen. Daar overleed hij op 18 juli 1921 op 66-jarige leeftijd en werd hij op 22 juli begraven op de Algemene Begraafplaats in dezelfde plaats.
Door de toenmalige Stellingcommandant generaal Kollewijn, vele oud-collega's, mede-bestuursleden en anderen werd afscheid genomen van deze Officier in de Orde van Oranje-Nassau (Ridder 1895, Officier 1906), Commandeur in het Legioen van Eer (1911, President der Fransche Republiek) en Ridder in de Orde van den Nederlandschen Leeuw (1912).
Zijn vrouw overleed op 26 juli 1931 in Den Haag en zij werd drie dagen later in hetzelfde graf bijgezet.

Het graf op de Algemene Begraafplaats te Bussum.
"...dat het leger generaal Fabius nooit kon vergeten..." sprak Generaal Kollewijn op de begrafenis.
(Foto: © René Ros, 2015)

Bronnen:

Stadsarchief Amsterdam collectie Personalia (krantenartikelen geboorte, overplaatsingen, overlijden, necrologieën en begrafenis), Dhr. J.H.M. Fabius (genealogische gegevens) en de Koninklijke Bibliotheek (overzicht publicaties), Stadsarchief Naarden / Streekarchief voor Muiden en Bussum (persoonlijk archief Fabius)

Foto's:

Stadsarchief Naarden / Streekarchief voor Muiden en Bussum