Mensen

Fortwachter Klop

Naam voluit:

Albert Christiaan Klop

Geboren:

12 april 1906, Zaltbommel (Gelderland)

Overleden:

23 oktober 1960, Naarden (Noord-Holland)

Levensloop:

Albert Christiaan Klop werd op 12 april 1906 in
Zaltbommel geboren. Zijn moeder Christina Steevens (1884-1907) overleed een jaar later, kort na de geboorte van een levenloos kind. Ze was de tweede vrouw van vader Aalbert Klop (1843-1910) die enkele jaren later ook overleed. Op 4 jarige leeftijd was Albert wees en hij zal in een weeshuis terecht zijn gekomen.

Van januari 1924 tot juni 1925 was hij vrijwilliger bij het Landstormverband Utrecht met aansluitend een verplichte zomeroefening. In november 1926 vertrok hij per schip naar Batavia vanwege een vijfjarig dienstverband bij de koloniale troepen. Wegens lichamelijke ongeschiktheid werd dat 10 maanden eerder beëindigd.
Begin februari 1931 keerde hij, 24 jaar oud, per boot terug in Nederland. Hij was eervol ontslagen als fuselier (infanterist) en ontving een pensioen van 350 gulden (vergl. 7.300 euro) per jaar.
Op 26 mei 1937 trad hij in het huwelijk met Elisabeth Johanna Krul (*16-4-1907 Schalkwijk, †24-3-1994, Heemskerk) en erkende haar dochter, de op 12 augustus 1931 geboren Elisabeth (Lies).

Op 31 oktober 1938 werd Albert benoemd tot fortwachter van de Kustbatterij bij Diemerdam. Het gezin verhuisde naar de dienstwoning en werd op 12 november ingeschreven in het bevolkingsregister.

De woning op de Kustbatterij bij Diemerdam. (© Foto: René Ros)

Onderduikers

Tijdens de Tweede Wereldoorlog verborg het gezin in ieder geval vier Joodse en twee andere onderduikers voor langere tijd. Er moeten nog veel meer mensen enkele dagen en nachten ondergedoken hebben gezeten.

Bettij Büchenbacher (*1855) werd openlijk als oude tante in december 1942 in huis genomen. Ze overleed op 9 juli 1943 een natuurlijke dood en werd in de tuin begraven. Op 23 juli 1945 werd ze herbegraven op de Joodse begraafplaats bij Muiderberg.

Rinah Pomeranz (1934-2020) kwam in oktober of november 1943 openlijk bij het gezin als 'nichtje'. Omdat ze geen duidelijk 'Joods uiterlijk' had, ging ze met dochter Lies naar school in Diemen. In 1959 verhuisde ze naar Israël waar ze anno 2019 nog steeds woont.

Van Betje Breemer (*1924) is niet bekend wanneer zij aankwam. Door haar 'Joodse uiterlijk' moest ze uit het zicht blijven. Het is niet zeker waarom en wanneer ze is vertrokken. Ze heeft de oorlog overleefd, trouwde in 1948 en emigreerde naar Brazilië waar ze in 1998 overleed.

Gideon Cahen op latere leeftijd. (© Foto: onbekend, via The PostStar.)

Gideon Cahen kwam in herfst 1943 onderduiken en ook hij moest buiten het zicht blijven. Vermoedelijk is hij toch opgemerkt omdat hij op 13 mei 1944 door de Duitse bezetter werd opgepakt. Daarbij is Albert kort gearresteerd geweest.
Vier dagen later zat Gideon in Kamp Westerbork en twee dagen later in Kamp Bergen-Belsen waar hij door de Russen werd bevrijd.
Vermoedelijk was hij in 1931 te Geldrop geboren. Met zijn ouders emigreerde hij in 1947 naar Israël en in 1960 ging hij in de Verenigde Staten wonen. Daar overleed hij in 2012.

'Dik van Uiting' was er vanwege verzetsactiviteiten ondergedoken. En ook Hans Krul, de jongere broer van Elisabeth Krul, vermoedelijk vanwege de Arbeidseinsatz. Ze waren op de dag van de arrestatie van Gideon Cahen aanwezig en konden ontkomen. Van beide is weinig informatie bekend.

Zowel de dochter Lies Klop als onderduikster Rinah Pomeranz hebben over hun herinneringen verteld.

Vliegenier

Albert heeft enkele dagen na 23 april 1943 een onbekende geallieerde parachutist geholpen. Deze kreeg burgerkleding en ging zelfstandig verder naar Amsterdam.
Op 1 mei stortten bij Muiderberg en Muiden twee Engelse bommenwerpers neer. Een aantal bemanningsleden sprongen uit de vliegtuigen en verdronken in het IJsselmeer. Een van de zes vermisten kan degene zijn die door Albert werd geholpen.

Bevrijding

Graf van Bettij Büchenbacher op de Joodse Begraafplaats Muiderberg. (© Foto: Huib ter Haar)

Rinah Pomeranz werd na de bevrijding opgehaald door haar blije ouders. De andere onderduikers waren eerder vertrokken en hebben nog een lang leven kunnen leiden.
Bettij Büchenbacher werd herbegraven met op haar grafsteen: "Overleden 9 juli 1943 te Diemen alwaar zij, dank zij moedige hulp, werd onttrokken aan den greep der Duitsche terreur".

Op 29 april 1946 werd het gezin Klop ingeschreven in Muiden en woonde vermoedelijk in een wachterswoning bij de bomvrije kazerne.
Albert overleed in 1960 in Naarden maar was volgens de akte woonachtig in Muiden. Vermoedelijk overleed hij in het ziekenhuis in Naarden.
Een Yad Vashem onderscheiding werd hem en zijn vrouw in februari 1967 toegekend. Zijn vrouw overleed in 1994 en dochter Lies in 2017.

Zie thema-nieuwsbrief 'Onderduik en verzet'.

Bron:

Diverse online bronnen en Fortwachters Register.