Mensen

Minister Den Beer Poortugael

Naam voluit:

Jacobus Catharinus Cornelis den Beer Poortugael

Geboren:

1 februari 1832, Leiden (Zuid-Holland)

Overleden:

30 januari 1913, 's-Gravenhage (Zuid-Holland)

Levensloop:

Geboren op 1 februari 1832 als zoon van Diederik Jacob den Beer Poortugael (legerofficier, rijksontvanger) en Hermina Clasina Muller.
Op 9 augustus 1856 is hij getrouwd met Anna Maria Carolina Evers (1835-1859) maar dit huwelijk was kinderloos toen zijn vrouw overleed. Hij hertrouwde op 8 mei 1862 met Louisa Wilhelmina Elisabeth Amarantha Heule (1829-1889). Uit dit huwelijk werden vier zoons en drie dochters geboren, waarvan twee zoons en één dochter jong overleden.

Hij begon zijn militaire loopbaan met de opleiding tot infanterieofficier aan de Koninklijke Militaire Academie van 1848 tot 1852. Na gediend te hebben als Luitenant Infanterie en op het Departement van Oorlog trad hij in november 1868 toe tot de Generale Staf. Daar gaf hij o.a. leiding aan de Stafschool in Breda waar hij na de Frans-Pruisische (Duitse) Oorlog van 1870-1871 meer nadruk op het internationaal recht legde.
Over het internationaal recht, het dienstplicht leger en andere aspecten van de landsverdediging publiceerde hij regelmatig en met een duidelijk eigen mening. (Zie o.a. hoofdstuk 'Politieke Beteekenis van Amsterdam' van de brochure 'Amsterdam in staat van beleg' uit 1878.)

Vanaf 1876 tot 1889 werkte hij weer op het Departement van Oorlog in verschillende functies, o.a. waarnemend hoofdintendant van het leger. Voor een korte periode werd hij in februari 1879 Minister van Oorlog. De Nieuwe Hollandsche Waterlinie naderde zijn voltooiïng maar door de val van het kabinet, op 20 augustus, kon hij het niet afronden.

In april 1889 werd hij de commandant van de in aanbouw zijnde Stelling van Amsterdam waarover hij ook al gepubliceerd had. Het door hem voorgestelde tracé (zie ook Stelsel van Den Beer Poortugael) en de vleugeluitbreidingen werden niet aangenomen waarna hij in 1891 zijn ontslag indiende en werd gepensioneerd.

Ook na zijn pensionering bleef hij publiceren en maakte hij onder andere deel uit van de Nederlandse delegatie naar de Eerste en Tweede Haagse Vredesconferentie in 1899 en 1907. Als adviseur van H.M. de Koningin heeft hij o.a. in 1905 met haar gesproken over verbeteringen aan de Stelling.
Onder aanvoering dat hij van een Schiedamse regentenfamilie afstamde verzocht hij tweemaal tot de adelstand verheven te worden, hetgeen in januari 1903 gebeurde.

Bron & foto:

H.L. Zwitzer, Instituut voor Nederlandse Geschiedenis