|
InleidingBeste lezer, De meeste lezers zullen terug van vakantie zijn en met een frisse blik weer aan het werk zijn gegaan. Inmiddels zijn er voldoende bijdragen voor drie nieuwsbrieven dus de komende maanden worden wat betreft de Stelling weer leuk en leerzaam! Te beginnen met de Stellingmaand als jaarlijks hoogtepunt om forten te kunnen bezoeken. In het Fort bij Uithoorn komt zelfs een tijdelijk radiostation. En de laatste dag van de maand kan je mee naar de Kustbatterij bij Durgerdam. De eerste drie artikelen gaan over deze drie activiteiten. Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2012/nieuwsbrief-399/ De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 26 september verschijnen met als thema "Oefeningen in den vestingoorlog". Veel leesplezier! Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.
|
DienstberichtenIn het programma BREE 14 van RTV Noord-Holland werd op 18 oktober 2002 verslag gedaan van het eerste bezoek van Jan van Drie, Co Stronck† en René Ros aan het Fort aan de Nekkerweg. De video geeft een mooi beeld hoe het fort er in originele staat uitzag en de leuke sfeer van een verlaten fort. Half juli met een kleine eenheid een paar uur vrij gewandeld op Forteiland IJmuiden. Het weer was werkelijk knudde maar het was toch erg leuk! Bedankt fortwachter Leen! Deze nieuwsbrief heeft nu 1.000 abonnees! Hé, zal je denken, dat was in september 2011 toch al het geval...? Uit concurrentie-overwegingen ga ik er niet dieper op in, maar ik wil toch even stil staan bij het feit dat vijf jaar geleden een andere Stelling-website met verwarrend identieke naam, webadres en inhoud verscheen. Nooit is gevraagd of ik bijvoorbeeld een ander webadres wil gaan gebruiken...
|
Stellingmaand 2012 start met fietstoertocht RondjeStellingBron: persbericht Stichting Cultuurcompagnie Noord-Holland d.d. 23-7-2012
De Stelling van Amsterdam heeft een duidelijke stempel op het landschap gedrukt rond Amsterdam. De 135 kilometer lange groene kring in het landschap leent zich uitstekend voor fietstochten. Het officiële startschot van RondjeStelling is bij Fort aan de Drecht. De tweede startplek bevindt zich bij Fort bij Marken-Binnen. De tocht voert langs een belangrijk deel van de 46 forten en batterijen. Tijdens de fietsroute kan gepauzeerd worden bij één van de forten die zijn geopend in verband met de Stellingmaand
RondjeStelling (informatie en aanmelden)
|
Radiostation in het Fort bij UithoornTekst en foto: Markus van der Vlugt (Vereniging voor Experimenteel Radio Onderzoek Nederland VERON, Afdeling Amstelveen, Aalsmeer, Uithoorn e.o.) Tijdens Open Monumentendag op 8 en 9 september as. is een speciaal radiostation actief in het Fort bij Uithoorn, met de roepnaam PH6FBU (FBU = Fort bij Uithoorn).
Het radiozendstation is actief op zaterdag 8 september en zondag 9 september van 10.00-18.00 uur. Kom zeker kijken naar de apparatuur en luister mee. VERON Afd. Amstelveen
|
Excursies naar het Vuurtoreneiland Durgerdam (H)Met dank aan: Staatsbosbeheer.
Elke excursie wordt door een andere gids begeleid en met een andere invalshoek. Tijdens de Stellingmaand zal op 30 september een rondleiding gegeven worden door militair historicus René Ros. Kosten: €13,50 voor volwassenen en €9,50 voor kinderen. Informatie en aanmelden via Staatsbosbeheer
|
Waar is het "Inundatiewerk Haarlemmerliede"?Met dank aan: Wim Koelman (Historische Werkgroep Spaarndam).
Alle inundatiewerken rond het plaatsje Haarlemmerliede waren al gedetermineerd en benoemd. Behalve de twee schotbalksponningen in de Oude Haarlemmerweg, de acces dat het Fort bij Penningsveer moest afsluiten. Het was niet eens zeker of het civiele of militaire waterwerken waren. In het Nationaal Archief te Den Haag zijn door mij zowel het bestek (contract) als tekeningen opgezocht *.
Het doel van deze aangepaste sluizen was om, samen met vijf damsluizen bij Halfweg, Vijfhuizen en Haarlem, in oorlogstijd een aparte Liede-boezem te vormen. Inundatiewater dat via een van de sluizen werd aangevoerd, kon niet wegvloeien en werd hoog opgezet om de polders ten oosten van Haarlem goed te kunnen inunderen, ook als de vijand de westelijke dijken zou doorsteken. De sluizen zijn waarschijnlijk eigendom van het Hoogheemraadschap Rijnland en ze staan niet als historisch waterstaatkundig werk of Stelling-onderdeel op een monumentenlijst. Er is ook niets te zien waaruit blijkt dat ze als noodkering gebruikt kunnen worden. Inundatiewerk Haarlemmerliede * Nationaal Archief, 4-OPG, inv. A141 en 2.13.02, inv. 153.
|
Mei 1940Foto's: Nederland Instituut voor Militaire Historie (NIMH).
Hoeveel boeken je ook gelezen hebt over de oorlogsdagen van 1940, dit boek bevat nieuwe informatie én nieuwe foto's. Opvallend genoeg komt de Stelling van Amsterdam een aantal maal in het boek voor, terwijl het Nederlandse leger er nauwelijks plannen mee had en geen voorbereidingen had getroffen. Hieronder volgen drie fragmenten waarvan de inhoud is doorgevoerd in de website. "De Heeresgruppe B en de 18. Armee bogen zich in de middag van 13 mei over een soortgelijke beoordeling van de toestand, namelijk naar aanleiding van de vraag hoe het [ondergeschikte] XXXIX. Armeekorps op 14 mei de strijd zou moeten voortzetten. "Aan een eventuele landing op de West-Friese kust [van Noord-Holland] lag aan Duitse kant de verwachting ten grondslag dat de Stelling van Amsterdam, indien de vijand kans zag een hardnekkige verdediging te voeren (een mogelijkheid die hoewel weinig waarschijnlijk niet geheel uitgesloten kon worden), als laatste bolwerk zou fungeren. In een dergelijke situatie zou de 1.Kavalleriedivision [dat Noord-Nederland binnenviel en richting de Afsluitdijk trok] vanuit West-Friesland moeten oprukken om het laatste verzet te breken." (p. 317) Stelling in de Tweede Wereldoorlog
|
‘Fortenexpeditie’ ontsluit de Stelling van AmsterdamTekst: persbericht Wim de Natris en René Ros.
‘Stelling van Amsterdam’ is de naam voor de waterlinie die tussen 1881 en 1914 in opdracht van het ministerie van Defensie om de hoofdstad werd aangelegd. In geval van oorlog konden polders tot een afstand van 3-5 km onder water worden gezet (inundaties). In de linie werden [43] forten en batterijen gebouwd om de overgebleven doorgangen te beschermen. De linie is 149 km lang en ligt op een afstand van 15 tot 20 km in een kring rond de hoofdstad. Als alles tegenzat konden leger, regering en koning(in) zich binnen de kringstelling terugtrekken om de hoofdstad als allerlaatste stukje Nederland te verdedigen (‘nationaal reduit’). Samen met de inwoners van onder meer Amsterdam en Zaandam kon men een belegering ten minste zes maanden volhouden. Daarom stond de Stelling vol met magazijnen en installaties voor water, voedsel, energie en militaire voorraden.
StellingUitje is een samenwerking van twee zelfstandige historici. René Ros bestudeert al jaren de Stelling van Amsterdam in al zijn facetten. Wim de Natris onderzoekt de relatie tussen defensie en samenleving. StellingUitje schenkt ook aandacht aan andere groepsactiviteiten op en rond de Stelling, zoals Forteiland IJmuiden en Jan Soldaat Jeeprally. Meer informatie over Fortenexpeditie, de agenda en reserveringen:
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 399
De eerste editie van RondjeStelling, een fietstoertocht van 170 km langs de Stelling van Amsterdam, vindt plaats op 1 september. Het startschot bij Fort aan de Drecht is ook het begin van de jaarlijkse Stellingmaand in september. De Stellingmaand biedt de unieke kans om forten binnen dit UNESCO Werelderfgoed te bezoeken die de rest van het jaar gesloten zijn. Tijdens de Stellingmaand worden er activiteiten georganiseerd rondom geschiedenis, muziek, theater, kunst en activiteiten zoals rondleidingen, rondritten met oude legertanks en re-enactmentdagen. Dit jaar is speciale aandacht voor het fietsen door de groene Stellingzone.
Het aanbod van activiteiten tijdens de Stellingmaand is groot. Op de 28 geopende forten zijn naast rondleidingen en historische exposities, ook culturele activiteiten, zoals theatervoorstellingen, rondritten met oude legertanks, schietdemonstraties, re-enactment, foto- en kunstexposities, vaartochten en muzikaal spektakel.
In het weekeind staat in de telegrafisten kamer een radiozendstation, hiermee worden verbindingen gemaakt over de gehele wereld in telegrafie en telefonie door radio zendamateurs.
Vanaf april 2012 is het mogelijk om het Vuurtoreneiland bij Durgerdam, met daarop de kustbatterij, te bezoeken. Staatsbosbeheer organiseert bij wijze van proef samen met twee reders uit Amsterdam excursies per boot naar het eiland. Elke laatste zondag van de maand vertrekt er een veerdienst vanaf Amsterdam IJburg bij de haven en vanaf Amsterdam Centrum bij het Muziekgebouw aan het IJ.
Het staat als "Inundatiewerk Haarlemmerliede" op de uitgaven voor de vestingwet, maar welk inundatiewerk werd er bedoeld?
Beide sluizen zijn in 1890 door de civiele aannemer Chr. Cobelens in opdracht van de Genie uitgebreid. De begrote kosten waren 10.300 gulden maar de opdracht werd vermoedelijk voor 9.689 gulden aangenomen (vergl. resp. 120.600 en 113.000 euro in 2011).
In april verscheen een heruitgave van het boek 'Mei 1940 – De strijd op Nederlands grondgebied', uit de wetenschappelijke reeks van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH).
De Stelling van Amsterdam staat sinds 1996 op de UNESCO-werelderfgoedlijst. Een aantal forten is opengesteld voor publiek, maar ondanks de monumentenstatus is de linie als geheel nog nauwelijks ontsloten voor bezoekers. Een nieuw initiatief, StellingUitje, start deze zomer onder de titel ‘Fortenexpeditie’ met het organiseren van dagexcursies langs meerdere locaties in de Stelling, in samenwerking met de verschillende beheerders. De organisatoren richten zich op een breed publiek, zoals bedrijfs- en familie-uitjes, maar ook op groepen die al meer van de Stelling weten.