|
InleidingNa de dienstmededelingen een bericht over het einde van de samenwerking met het Kenniscentrum Waterlinies. Dan gevonden informatie over de wegversperringen op Fort bij Edam. En over de nieuwe plannen van Stichting MEGA, waaraan je kan meewerken of deelnemen. We pakken virtueel een grote enveloppe met geschonken landkaarten uit. En een bizarre vondst van twee prentbriefkaarten over een bewaker van Fort bij Spijkerboor. Tenslotte een lang artikel over vondsten in Het Utrechts Archief over de forten in de Vechtstreek. Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2024/nieuwsbrief-548/ Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.
|
Dienstberichten- Weet je dat niet al het werk en belevenissen in deze nieuwsbrief aan bod komt? Eind oktober weer eens vier begraafplaatsen bezocht. Één vanwege mijn ouders, drie andere om dertien graven van Stelling-mensen te vinden. Oeps, doe ik toch verslag! De hoogdravende groepscommandant Grootte heeft een dodenmasker op zijn hoofdsteen! Luitenant Rang noemde dienstmaat Hoorn en nichtje Barends in zijn mobilisatie herinneringen en zij blijken op dezelfde begraafplaats te rusten. Ook het graf van een tweede Stellingcommandant gevonden, Van Onselen (1824-1901, cmd. 1881-1886). Maar wie wil dat nou weten? - Met een nieuwe limiet van 50 berichten per maand is het niet meer haalbaar om historische gebeurtenissen op X / Twitter te plaatsen. Nieuwsberichten, aankondigingen van de nieuwsbrieven, en collectie-aanwinsten blijven vooralsnog wel op X / Twitter verschijnen. Maar het kan bij grote aantallen aanwinsten voorkomen dat ze niet allemaal geplaatst worden. Op onze Facebook pagina en LinkedIn bedrijfsprofiel blijven de historische gebeurtenissen wel verschijnen. Volg ons daar? - We hebben nu ook het account @stelling-amsterdam.nl op het sociale media-platform Bluesky, een goed alternatief voor X / Twitter. Volg ons daar en relevante accounts volgen wij terug. Als er voldoende belangstelling is gaan we er ook automatische berichten plaatsen. Zie onze webpagina over Sociale Media voor alle links zoals Bluesky. - Een deel van de Haarlemmermeerpolder kan (weer) geïnundeerd worden als piekberging bij zware regenval. Met een heuse inlaatsluis voorzien van toeleidingskanaal, ontvangbed, afvoerbed, stortebed, keerdam en ontvangkom. - "KEUVELEN, (keuvelde, heeft gekeuveld), praten, babbelen, vertrouwelijk met elkaar praten over koetjes en kalfjes" in Van Dale's Groot Woordenboek der Nederlandse Taal, 4e druk, 1898 (Met dank aan Jaap van Rossum.) - Reactie: "Mooie nieuwsbrief weer! Mijn complimenten voor het noeste werk dat er in zit!" - Evaluatie Volksuniversiteit Amsterdam: "Ik vond de lezing erg informatief en de docent was duidelijk goed op de hoogte van zijn onderwerp. De powerpointpresentatie was uitstekend.
|
Afscheid René Ros Kenniscentrum WaterliniesTekst: Bas Nijenhuis (hoofd Sitebureau Hollandse Waterlinies).
Eventuele berichtgeving die de heer Ros vanaf heden doet, de kennis die hij deelt over het UNESCO Werelderfgoed Hollandse Waterlinies en de historische linies Nieuwe Hollandse Waterlinie en Stelling van Amsterdam, zijn dus niet meer vanuit zijn betrokkenheid bij het Kenniscentrum Waterlinies. We bedanken René voor zijn inzet en betrokkenheid en wensen hem succes met de voortzetting van zijn eigen werkzaamheden. Naschrift René Ros:
|
Geen guerrilla's op Fort bij EdamTekst: René Ros In 2016 publiceerden we de thema-nieuwsbrief 'Waren er guerrilla's op Fort bij Edam?' waarin een mogelijk verband werd gelegd tussen onbekende typen wegversperringen en het trainen van Roemeense guerrilla's. Na jarenlang ogen en oren openhouden en mensen bevragen, doken er archiefstukken op die het werkelijke doel van de wegversperringen onthulden. Al bij ons eerste bezoek in 1999 viel de vreemde betonplaat met metalen platen op het linker terreplein van Fort bij Edam op. In 2014 openden de vrijwilligers van Stichting Fort bij Edam de vastgelaste deksels, maar hadden geen idee wat het was. Wij herkenden het bij een bezoek als wegversperringen. Omdat de typen niet als Nederlands of NAVO werden herkend, was training of beproeving een voor de hand liggend doel. Zeker omdat ze niet in een weg waren geplaatst en door de wallen onzichtbaar van buitenaf zijn. Tegelijk kwam via Cees Wiebes het verhaal dat de CIA en BVD een groep Roemeense infiltranten hadden getraind in een "militaire gevangenis ten noorden van Amsterdam". Het was een onbewezen theorie, maar we hebben er in 2016 wel een heel geslaagde bijeenkomst over georganiseerd.
De toelichting geeft aan dat de vooroorlogse vechtwagenhindernissen niet (meer) voldeden en drie nieuwe paaltypen waren ontworpen. Zo moesten destijds de 160 kg. zware palen vanuit een bergplaats getild worden en men wenste een constructie die al in het wegdek aanwezig was. Tegen zware vechtwagens waren ze niet meer bestand, terwijl de nieuwe paaltypen waren berekend op vechtwagens van maximaal 60 ton met een snelheid van maximaal 45 km/u. De beschrijvingen en tekeningen komen geheel overeen met wat we op Fort bij Edam hebben gezien, inclusief de nog aanwezige losse bedieningsmiddelen. Op het fort werd een proefhindernisblok met de drie ontworpen paaltypen gebouwd: hefpaal, wentelpaal en rolpaal. Maar in een licht funderingsblok omdat het niet voor sterkteproeven was bestemd, alleen voor testen van de bediening en werking. Mogen we hopen dat er ooit nog filmbeelden opduiken van echte beproevingstesten met een zware tank? Waar had een van de paaltypen toegepast moeten worden? Je zou denken aan de Plannen C en D (IJssellinie) waaraan in hetzelfde jaar was begonnen. Rond de drie stuwlocaties zou je wegversperringen verwachten om een vijandelijke aanval te voorkomen en controle over de stuw en de inlaatwerken te houden. In een boek werden ze niet in landkaarten aangegeven. Desgevraagd reageerden maar liefst drie enthousiaste medewerkers van de Stichting De IJssellinie, maar ook bij hen is niets over wegversperringen bekend. Maar mogelijk zijn de typen nooit ergens toegepast. Dus helaas is de theorie doorgeprikt, maar dat is helemaal niet erg. Elk apart zijn de verhalen van de vechtwagenhindernissen en de Roemeense agenten nog steeds de moeite waard. Bij de recente actualisatie van de provinciale monumentbeschrijvingen was de proefopstelling al toegevoegd, zodat het onder die bescherming valt. Thema 'Waren er guerrilla's op Fort bij Edam?' in Nieuwsbrief 438 (2016)
|
Nieuwe mogelijkheden voor stichting MEGATekst: Erik Kappetijn, René Ros en Rob Schimmel (MEGA). Op 8 november jl. hield het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam (DStvA) op Fort aan de Ham een donateursborrel met zo'n 16 deelnemers. Naast een inleiding door René Ros , een presentatie over Stay Behind en een gezellige borrel, werden ook plannen gepresenteerd voor de stichting MEGA. Rob Schimmel, Erik Kappetijn en René Ros vormen het tijdelijke bestuur ervan. Erik gaf een toelichting over de jongste ontwikkelingen bij MEGA, die we ook met dit artikel willen delen.
In 20 jaar is er op de Stelling veel veranderd: forten kregen een nieuwe eigenaar, forten die regelmatig open zijn gingen met eigen vaste gidsen werken, en de kennis over de Stelling is enorm toegenomen. Voor de belangrijkste activiteiten van MEGA was dus weinig emplooi meer. Tijd om na te denken over nieuwe activiteiten onder een nieuw bestuur. Maar het huidige bestuur wil niet alles alleen gaan doen. Vanaf 2025 willen we nieuwe activiteiten gaan opzetten in de Stelling van Amsterdam, en later misschien ook elders. Aangevuld met ideeën van de aanwezigen, denken we onder andere aan:
Van de aanwezigen op de donateursborrel meldde zich al enkelen die wel mee wilden denken. Andere ideeën dan bovenstaande, zijn ook welkom. En veel handen maken licht werk. Het doel is een groepje mensen te vormen die plannen voor een paar activiteiten in 2025 gaat uitwerken en (mede-)organiseren. René Ros wil daarbij een ondersteunende en facilitaire rol spelen. In januari 2025 willen we een bijeenkomst houden met geïnteresseerden om dit nader in te vullen en zo mogelijk de werkzaamheden te verdelen. Meedenken is vrijwilligerswerk en de activiteiten zullen aangeboden worden tegen zo laag mogelijke deelnamekosten. Wil je meedenken en wellicht meehelpen? Stuur dan een mail met je reactie op deze plannen aan info@stichting-mega.nl Thema 'Oprichting Stichting Mega' in Nieuwsbrief 167 (2004)
|
Schenking uit MaastrichtTekst: René Ros. Begin oktober lag er onverwachts een grote enveloppe in de postbus, gestempeld in Maastricht. Was dat van een bekende uit die plaats? En wat zou hij dan naar Amsterdam sturen? Eenmaal opengemaakt bleken het 10 landkaarten te zijn met een briefje van onze collega-onderzoeker Jos Notermans als afzender.
In overleg hebben we geconcludeerd dat het materiaal van Ernest Pierre Hubert Haan (1884-1939) moet zijn geweest. Zijn vermelding in het stamboek voor officieren toont echter geen verband met eenheden die we in de Stelling van Amsterdam kennen. Het enige verband is dat hij van 1903 tot 1906 een kadet aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda was, "voor het Wapen der Infanterie hier te lande". En de landkaarten met potlood-inkleuringen duiden op het maken van opdrachten tijdens die studie. Het is dus eigenlijk antiek huiswerk!? Er staan geen beoordelingscijfers bij, zodat we niet weten of het goed gedaan was. En het zijn geen officiële stukken, zodat er moeilijk conclusies over namen van forten en dergelijke zijn te trekken. Er is een kaartje met de landing, bij het huidige Buitenveldert, van de Pruisen in 1787 tegen de Patriotten in Amsterdam. En van bewegingen na de landing van de Engelsen in 1799, met de verdedigingslinie boven Schoorl doch helaas zonder de Linie van Noord-Holland. Ook een leuke kaart met de verdedigingswerken van de Stelling van Den Helder. Twee alleraardigste kaarten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam, met ingekleurde inundaties en de namen van de forten. En een landkaart van Noord- en Zuid-Holland waarin "die boezems zijn aangegeven wier kennis voor een begrip den inundatiën der Amsterdamsche stelling een noodzakelijk vereischte is." - vrijwel alles is ingekleurd. De kaarten geven een mooi beeld van de waterlinies als onderdeel van de Infanterie-studie.
Maar de scheuren en kreukels zijn op schaal 1:1 heel echt en bij open- en dichtvouwen is er een groot gevaar voor verder scheuren. De twee doorsnedes moeten toch ook maar naar de papierdokter... Is er iemand die ze wil adopteren? Patriotten
|
Post uit het verleden: SpijkerboorTekst: René Ros. De afgelopen tijd verkregen we een aantal foto's annex prentbriefkaarten waar weinig persoonlijke informatie over kon worden achterhaald. Doch de afbeelding, of vaker de tekst, is te leuk om niet met jullie te delen. Alle konden aangekocht worden dankzij de donateurs, daarom ook dank aan die donateurs. In deze nieuwsbrief komen de laatste twee prentbriefkaarten aan bod in de tijdelijke serie 'post uit het verleden'.
"Spijkerboor 20/9 1919 De kaart is verzonden aan Milicien A. de Zeeuw Az. bij het 4-III-3 Regiment Infanterie in Bergen op Zoom. Zijn eerste opkomst voor de militieplicht zal de situatie zijn die hem "nog al aan staat" (negatief) en iets dat de afzender eerder zelf ook heeft moeten doorstaan.
Bovenstaande was al geschreven toen nog geen twee weken later via een ander kanaal een andere prentbriefkaart werd verworven. Deze was drie dagen later door een Arie de Zeeuw vanuit Bergen op Zoom aan zijn ouders in 's-Gravendeel gestuurd. De foto toont een groep militairen met op het krijtbord onder andere '4-III-3 RI'. Oftewel, precies dezelfde persoonsnaam, eenheid én plaats, als waarmee Jan van Bommel zijn kaart aan zijn vriend adresseerde! Als ik het niet zelf meemaakte, had ik het niet geloofd. Gezien hun militaire opkomst in 1919 moet het gaan om de in 's-Gravendeel geboren Adrianus Leendert de Zeeuw Az. (*1899) wiens vader Arie heette en de 'Az.' achter de naam verklaart. In diezelfde plaats en in hetzelfde jaar was drie maanden eerder, een Jan van Bommel (1899-1971) geboren. En dat verschil in geboortemaand kan de opmerking van Jan verklaren dat hij al klaar was (voorjaarslichting) en Arie net begon (najaarslichting) met hun eerste opkomst voor de militieplicht. Het graf van Jan van Bommel op de Algemene Begraafplaats van 's-Gravendeel zou nog bestaan, maar bleek niet te vinden. Nog een toevalligheid: op dezelfde begraafplaats zijn we in 2017 al geweest om het graf van een militair van het Fort aan de Middenweg te fotograferen! Dit was het laatst artikel in de tijdelijke serie 'Post uit het verleden'. Fort bij Nekkerweg
|
Het Utrechts Archief: Eerstaanwezend Ingenieur AmersfoortTekst: René Ros. Alhoewel beloofd was om dit jaar de aandacht te richten op het Noord-Hollands Archief, was er onlangs een praktische gelegenheid om de studiezaal van Het Utrechts Archief (HUA) te bezoeken. Ook dit archief in de plaats Utrecht was al meerdere keren bezocht, maar er was weer een wensenlijst. De aandacht ging uit naar de Vechtstreek, maar dat is de provincie Noord-Holland en hoezo ligt dat materiaal in een Utrechts archief!? Dit tweede - en laatste - artikel gaat over de archieven van de Eerstaanwezend Ingenieur Amersfoort.
Fort bij Nigtevecht Naar de "Kaart van de verboden kringen van de linie Abcoude-Nigtevecht" uit 1902 kan je toch wel even zitten staren. Daarbij viel de handtekening van Pieter Kleynhens als Eerstaanwezend-ingenieur op, acht jaar later werd hij commandant van de NHWL. En in aansluiting op het artikel over naamgeving, was het goed te zien dat de naam 'wal' werd gebruikt voor de aansluitende Liniewal Geindijk-Nigtevecht. De verboden kringen van fort en liniewal strekten zich over maar liefst vier niet meer bestaande gemeenten uit: Weesperkarspel (Amsterdam, gebied nu De Ronde Venen), Baambrugge (De Ronde Venen), Nigtevecht (Stichtse Vecht) en Nederhorst den Berg (Wijdemeren). De nevenbatterij bij het fort heeft middenop een gemeentegrens gelegen.
Een tekening uit 1846 van een ontwerp van de 1e Kapitein Eerstaanwezend-ingenieur P.H. van der Kemp (1801-1867) laat een beetje de discussie zien. Het is een kaart van het hele fort met lunetten in de rivier Vecht. Voor het hoofdeiland zijn twee wegklapbare tekeningen gemaakt, zodat er drie verschillende ontwerpen voor het hoofdgebouw worden getoond. In alle drie de gevallen zouden ook de aardwerken flink vergraven worden tot een zo klein mogelijk eiland in verschillende vormen. De bovenste 'flap' toont een vierkant gebouw dat lijkt op het huidige wachtgebouw. De toegangsbrug is aan de oostzijde getekend zodat de westzijde de verwachte aanvalszijde (zie detail tekening rechts), de Vecht vanaf Utrecht, moet zijn. Een tekening uit 1847 van alleen het gebouw toont al de drie lokalen aan de westzijde en de twee uitbouwen voor keuken en privaten. Doch het zijn nog geen uitbouwen, ertussen is nog een ruimte voor de toegang en een trap voorzien. Het in 1848 daadwerkelijk gebouwde gebouw heeft die ruimte niet en de keuken en privaten steken uit als de pootjes van een nietje, net als soortgelijke gebouwen op Fort Kijkuit, Fort Spion en Fort bij Tienhoven. Het eiland zelf heeft nogsteeds de oorspronkelijke vierpuntige vorm, dus ook die flinke aanpassing van de aardwerken is niet of beperkt uitgevoerd. Fort Uitermeer
De schutsluis bleef toen nog binnen het fort en van de Vecht naar de de 's-Gravelandsevaart staat "schutsluis", "haven" en "doorvaart" aangegeven. De haven is duidelijk het water van de te dempen binnengracht voor de courtine tussen twee oostelijke bastions. Het was asymmetrisch van vorm, hetgeen ook bij de recente reconstructie is teruggevonden en behouden. Een verrassing waren twee tekeningen uit 1867 met een heel lange omschrijving als titel. De beste samenvatting met de gebruikte termen is 'overwelfde doorvaart in de Courtine van het 's Gravelandsche front'. Nog korter zou je het een waterpoort in de frontwal kunnen noemen, alhoewel ik op de tekeningen niets zie van een afsluiting zoals een hek (zie tekening links). De bakstenen wanden vanaf de cortenstalen naamplaat 'Fort Uitermeer' moeten een restant van deze overwelfde doorvaart zijn, maar zijn deels nieuw opgemetseld. Ook het grote brok bakstenen (130x220 cm) dat er ligt en enkele losse hardstenen balken, die nu naast de schutsluis liggen, zijn te herkennen in de bouwtekening en moeten een onderdeel van de doorvaart zijn geweest. Fort bij Muiderberg
Een schetsontwerp uit 1921 ziet weer er héél anders uit. Het is veel kleiner maar nog wel met een gracht met brug, tegen een stormenderhandse aanval. En in plaats van één groot gebouw zijn er vier kleinere die door loopgraven met elkaar verbonden zouden zijn. Twee ervan lijken deels aangeaarde kazematten, de andere twee geheel ondergrondse schuilplaatsen. Dat zal gedaan zijn om de trefbaarheid te verkleinen. Het is toch een lang artikel geworden met best veel opmerkelijke en nieuwe zaken. Hopelijk vond je het leuk om op deze manier meegenomen te worden in de speurtocht in Het Utrechts Archief. Fort bij Nigtevecht
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 548
Via dit bericht willen wij u informeren over het volgende. Vandaag 25 oktober 2024 heeft het Sitebureau Hollandse Waterlinies afscheid genomen van de heer René Ros als medewerker van het Kenniscentrum Waterlinies, onderdeel van het Sitebureau. We zullen met hem afspraken maken over de afronding van lopende werkzaamheden.
Onlangs bleek dat stichting Fort bij Edam foto's van een archiefdossier had ontvangen, toegezonden door Jan Vos die we al jaren kennen als een degelijk archiefvorser. Het ging om een brief van 29 augustus 1950 van de Inspecteur der Genie J. Kok aan de commandanten 2e en 3e Geniecommandement (resp. Amsterdam en Breda?), de Eerstaanwezend Ingenieur der Genie te Amsterdam en Hoofd Sectie Genietroepen. Het was een uitnodiging om bij een demonstratie op 31 augustus aanwezig te zijn. Bijgesloten waren een toelichting en bouwtekeningen, ondertekend door Kolonel der Genie L.J. Spanjaerdt Speckman. Op de 'klapper' (indexkaart) van de Dienst Gebouwen, Werken en Terreinen uit 1950 zijn de werkzaamheden niet te herkennen.
In 2004 werd MEGA opgericht met als doel "Verbreding van belangstelling voor en verdiepen van kennis over de militaire infrastructuur van Amsterdam door de eeuwen heen in het algemeen en de Stelling van Amsterdam in het bijzonder." Dit wilden we bereiken met onderzoek, voorlichten, activiteiten en publicaties. Een gidsenpoule was een van de meest zichtbare activiteiten, tijdens openstellingen van forten die geen eigen gidsen hadden.
Die studiedag is naar voorbeeld van de zeer geslaagde Relatiedag van het DStvA in juni dit jaar. Of het een besloten bijeenkomst of juist openbaar wordt, kan nog worden besloten. Naast dit alles blijft de jaarlijkse dagexcursie in de Stelling door het DStvA gewoon bestaan.
De stukken waren door Jos aangetroffen in de nalatenschap van majoor A.R.A.L. Norenburg, waarnaar hij onderzoek deed vanwege een tentoonstelling en het materiaal aan het Historisch Centrum Limburg heeft overgedragen. Er was ook materiaal met de handtekening "E. Haan" dat niets met Norenburg of Maastricht te maken had. Er was een familieband tussen die achternamen, maar niet bekend is via welke relatie(s). Uiteraard dank aan Jos Notermans voor deze mooie schenking en de aanvullende informatie.
Twee documenten springen er extra uit. Allereerst omdat het geen huiswerk, maar geheel voorgedrukt materiaal is. En ten tweede omdat ze 22 cm. hoog en maar liefst 182 cm. en 147 cm. breed zijn. Vraag niet hoe, maar ze zijn gescand, doch niet in hun geheel hier af te beelden.
Nu de vierde én vijfde prentbriefkaart, waarbij we het niet over het plaatje van kinderen met bloemen in een raam gaan hebben. Wel dat we al zes prentbriefkaarten hebben van één bewaker van dienstweigeraars op Fort aan de Nekkerweg in de periode 1916-1919. Er kon nu één prentbriefkaart van een bewaker van Fort bij Spijkerboor toegevoegd worden en de stempel "Militair Huis van Bewaring o/h. Fort bij Spijkerboor" was daarin duidelijk. Deze prentbriefkaarten zijn de weinige tastbare bewijzen dat die forten inderdaad voor dienstweigeraars zijn gebruikt. En de jaartallen ervan vallen ook in de al bekende gebruiksperiodes.
Bevolkingsregister-archieven en genealogie leggen samenwonen en afstamming (erfrecht) vast, en daar hebben we bij vrienden h-e-l-e-m-a-a-l niets aan. Als de kaart aan een woonadres was gezonden, dan was er nog een kleine kans om de afzender in dezelfde plaats te vinden. Maar 90 vermeldingen Jan van Bommel en 775 A. de Zeeuw in bevolkingsregisters op WieWasWie.nl is helaas gewoon kansloos. Maar de naam Jan van Bommel is genoteerd en wie weet komen we de naam ooit nog eens in een archiefstuk tegen of zoekt en reageert iemand uit zijn stamboom?
Er is vaak gewisseld in de structuur, maar als ik het goed heb was in de Stelling-periode het Eerste Geniecommandement in de stad Utrecht gevestigd en viel het Eerstaanwezendschap in Amersfoort daaronder. Dat Eerstaanwezendschap, onder leiding van een Eerstaanwezend Ingenieur (EAI), bouwde en onderhield onder andere de forten van Nigtevecht tot Muiderberg. Zodoende liggen archiefstukken over Noord-Holland in Utrecht. In dit artikel worden een paar opvallende stukken besproken. Er zijn meer stukken die niet gefotografeerd zijn of niet besproken worden, zoals kaarten met de verboden kringen en grenspalen. Neem contact op als je wilt weten welke informatie er nog meer is of duik zelf het inventaris in.
Fort Hinderdam
Op een tekening uit 1845 is de situatie tot dat jaar te zien en, met andersoortige lijnen, welke wijzigingen gemaakt zullen gaan worden. Een van die wijzigingen was de bouw van de bomvrije toren. Maar ook het dempen van de binnenste gracht, de twee "te breken" stenen beren erin en het vergraven of nieuw aanleggen van de wallen binnenlangs de buitengracht. Het deel binnen de binnengracht wordt op deze tekening "reduit" genoemd.