Sector Zaandam

Fort aan Den Ham

(Fort aan de Ham, Fort Den Ham, Fort Dam?)

Locatie:

Het fort ligt in de Uitgeesterbroek en Heemskerkerbroek Polder, naast de spoorweg Uitgeest-Krommenie en aan de Inundatiekade van de Nauernasche Vaart tot De Dam.

Doel:

"Afsluiting en verdediging van het acces gevormd door den Spoorweg Uitgeest-Krommenie."

Bezetting:

171 (1903), 161 (1913), 171 (1920).
Zie Fortcommandant Bentz van den Berg, Fortcommandant Hospers, Geniesoldaat Ploeg, Soldaat Van Sijes en Kapitein Van Westering.

Bewapening:

Zie Opgave der Bewapening 1910.

Historie:

Zie Historische kalender.

Omschrijving:

Vanaf de Lageweg loopt de toegangsweg naar de keelzijde van het fort. De fortwachterswoning is niet meer aanwezig maar de artillerieloods is nog wel aanwezig.
Om het gehele fort ligt een gracht. De toegangsbrug is niet meer aanwezig en is vervangen door een enkele dam.
Het hoofdgebouw is aan de keelzijde voorzien van een deur en twee ramen met stalen luiken naar elke ruimte. De ruimte die leidt naar de poterne heeft een grote dubbele stalen deur. Er zijn twee keelkazematten tegen het hoofdgebouw geplaatst.
De keelzijde van het frontgebouw en de erop aansluitende poterne is naar de terrepleinen aan weerszijden toegankelijk.
De frontwal is slecht herkenbaar en bevat twee geheel vernielde, losstaande hefkoepelgebouwen zonder geschut.

De bomvrije gebouwen zijn ingedeeld als het Type A.
Het hoofdgebouw heeft 18 ruimten waarvan enkele met tussenwanden in kleinere lokalen zijn verdeeld voor wasruimten en munitiemagazijnen. Er zijn geen observatiepost aanwezig.
Het frontgebouw heeft 3 ruimten waarvan de middelste aansluit op de poterne. Er is een observatiepost in het wachtlokaal aanwezig.
In dit fort bevindt zich de sleutelkast van Fort bij Vijfhuizen.

Volgens een verzetsgroep (Groep Albrecht) was er op 7 juli 1944 geen Duitse bezetting op het fort en "geen nieuwe stellingen".

In het fort was van voor 1958 tot circa 1970 een batterij 40L60 luchtdoelgeschut van de Nationale Reserve opgeslagen. In oorlogstijd moest deze bij het spoorwegknooppunt van Uitgeest opgesteld worden.
Naast de bergloods is daarvoor een werkplaats gebouwd met stalling van een trekvoertuig.

Omgeving:

De originele situatie rond het fort is behouden: open polderlandschap rond de hoofdverdedigingslijn, de ligging van de Lagendijk en de spoorweg.

Eigenaar:

Staat der Nederlanden (Erfpacht Stadsherstel Amsterdam)

Gebruiker:

Stichting Fort aan Den Ham

Gebruik:

militair museum

Monument status:

Provinciaal Monument Noord-Holland; Lijst van Werelderfgoed UNESCO