Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsbrief 240

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam, nummer 240
(8ste jaargang, 12 mei 2006)

Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Amsterdam.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook informatie te vinden over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en het archief.

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan ge-interesseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

• Inleiding
• Liniewal Starnmeerpolder 2, Graft-De Rijp
• Rondje Forteiland IJmuiden, Velsen
• Forten van boven bekeken
• Activiteiten Fort bij Veldhuis, Heemskerk
• Overig

Hierboven staat achter de artikelen, indien van toepassing, welke gemeente het betreft.

Inleiding

Uiteraard wordt in deze nieuwsbrief, voor zover mogelijk, verder ingegaan op de Liniewal in de Starnmeerpolder. Tevens een verslag van een bezoek aan Fort bij IJmuiden en over luchtfoto's op het Internet. Afgesloten wordt met een persbericht over activiteiten van het Luchtoorlogmuseum in het Fort bij Veldhuis.

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk rond 25 mei verschijnen.

René Ros

P.S. Eens weten waar ik mijn brood mee verdien? Kijk dan eens op de vernieuwde http://www.reneros.biz/ en nieuwe http://www.filemakercursus.nl/.

Liniewal Starnmeerpolder 2

Heremetijt! Nog nooit had een artikel in deze nieuwsbrief zo'n snel en groot effect als over de Liniewal in de Starnmeerpolder in de vorige nieuwsbrief. Vermoedelijk zijn wij net zo overdonderd als de agrarische ondernemer. En dat terwijl ook in 2000 en 2002 aandacht aan het afgraven werd besteed in respectievelijk nieuwsbrieven 13 en 70.

De vorige nieuwsbrief werd op maandag 1 mei om 15.00 uur verzonden en om 16.30 hing het Programmabureau StvA van de provincie al aan de telefoon.
De volgende ochtend had het Noordhollands Dagblad (NHD) er een artikel over.
Rond tien uur was er een voice-mail van RTL televisie die ik doorschoof naar MEGA-voorzitter Peter Schat. Ik moest de hele dag training geven en toen ik Peter aan het eind van de dag belde was hij met de RTL cameraploeg ter plekke. We vreesden de montage maar de uitzending van '4 in het land' om 22.30 was grotendeels naar tevredenheid. Een dag later verscheen de digitale versie op de RTL website.

Op woensdag meldde het NHD dat een woordvoerder van het Hoogheemraadschap het geheel een "storm in een glas water" noemde omdat de dijk al tientallen jaren geleden is afgegraven. Ondertussen is naar voren gekomen dat het grootste deel van de liniewal al lang geleden is verdwenen door de aanleg van een gasleiding. Maar er was nog een flink restant tot monument verklaard.
De provincie, gemeente en Hoogheemraadschap zijn woensdag 3 mei ter plekke gaan kijken. Ze hebben tot een nader onderzoek besloten dat momenteel nog loopt.

De huidige eigenaar kan geen schuld hebben aan het afgraven van de liniewal. Wel is duidelijk dat de huidige eigenaar bezig was met het dempen van de sloot en volgens zijn uitlatingen met vergunning van het Hoogheemraadschap.
Voor de goede orde, ter correctie van de krantenartikelen, de sloot werd niet gedempt met de liniewal. En de liniewal was ook niet om de soldaten van Fort bij Marken-Binnen droog te houden. En Stichting Fort Marken-Binnen heeft het probleem niet aangekaart.

Liniewal in de Starnmeerpolder: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/starnmeer/>

Noord-Hollands Dagblad schrijft 'Sloot gedempt met monumentale dijk' <http://www.nhd.nl/nieuws/stadstreek/waterland/article510752.ece>

RTL's '4 in het land': <http://www.rtl.nl/actueel/4inhetland/home/>
Item over liniewal (met videobeelden): <http://www.rtl.nl/(/actueel/4inhetland/home/)/
components/actueel/4inhetland/2006/18/200605023.xml>

Rondje Forteiland IJmuiden

Tekst: Eddy de Haes
Foto's: René Ros

Na diverse pogingen een geschikte dag te vinden om met René in alle rust het Fort bij IJmuiden aan te doen was het de dag voor de dodenherdenking zover. Heel toepasselijk en met stralend weer.
IJmuiden heeft me altijd geboeid door de nog aanwezige werken ter verdediging van de haventoegang van Amsterdam. Het fort werd door mij altijd als een soort voorpost van de Stelling gezien, niet zo vreemd voor iemand die nog steeds gelooft dat de preventieve werking van die stelling ons mogelijk buiten de Eerste Wereldoorlog heeft gehouden.

Vanaf de vaste wal is het fort totaal onherkenbaar en lijkt eerder op een uit zijn kluiten gegroeide molshoop. Hier en daar een puist beton maar waar dat fort zich moet bevinden was me een volmaakt raadsel.
We werden aan de steiger bijzonder hartelijk verwelkomd door beheerder Mark van Leeuwen die ons naar het eiland over zette en terecht vol trots zijn domicilie liet zien.

Wat zich van buitenaf als molshoop liet aanzien bleek de begroeide aanaarding van een enorm fort te zijn. Een gigantisch ondergronds doolhof van gangen en ruimten dat dankzij de droge grachten ruimschoots van raampartijen is voorzien. Het interieur is uitstekend en in stijl verlicht waardoor het een imposante indruk maakt. En het interieur is zoveel mogelijk in originele staat behouden en daardoor vrij kaal zodat originele opschriften en wandschilderingen des te beter opvallen.
Het meest unieke in dit fort is de op de bovenste derde etage gelegen pantsergalerij. Deze uit gietstaal opgetrokken gigantische ruimte voor 5 stuks 24 cm. vuurmonden moet in bedrijf een enorme heksenketel zijn geweest.

Het fort leent zich behalve voor excursies ook uitstekend voor feesten, groepstrainingen en het in de praktijk brengen van vaardigheden met sportieve en avontuurlijke elementen, maar dat moet een verrassing blijven.
Door de Stichting WOVIJ is op het eiland veel werk gestoken in het toegankelijk maken van een groot aantal Duitse werken. Voor liefhebbers een uitstekende gelegenheid om enkele unieke werken te kunnen bezichtigen. Deze unieke combinatie van Duitse bunkers en het Nederlandse fort is beslist een bezoek waard.

Fort bij IJmuiden: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/ijmuiden/>
Forteiland IJmuiden: <http://www.forteiland.nl/>
WOVIJ: <http://www.wovij.nl/>

Forten van boven bekeken

Luchtfoto's op het Internet kunnen je tot een heuse bureaugeleerde maken. Niet meer naar buiten en toch ontdekkingen doen. Of gewoon leuk om goedkoop iets van boven te bekijken.
Met Google Maps kan je luchtfoto's bekijken in je webbrowser maar met het aparte programma Google Earth (Mac en Windows) kan je er zelfs overheen vliegen. Recent zijn matig tot goede foto's van enkele delen van Nederland toegevoegd. De website Ask.com heeft al langer perfecte luchtfoto's maar de bediening is niet zo goed als Google.

Met Google Earth kan je ook bestanden met locaties delen zodat iedere gebruiker kan zien waar bijvoorbeeld forten liggen. Dirk Jan Olij heeft een bestand voor de Stelling gemaakt waaraan ikzelf nog wat heb toegevoegd. En tevens een bestand gemaakt voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Deze bestanden zijn beschikbaar om te downloaden.
Van Edam tot de Beemster zijn nog slechte foto's beschikbaar. In de NHWL is alleen het gebied rond Weesp en ten zuidoosten van de stad Utrecht (o.a. Honswijk!) goed te bekijken.

Een paar opmerkelijke zaken die je kan zien op Google Maps en Earth:
- nog niet gesloopte gebouwen van de Kruitfabriek De Krijgsman te Muiden,
- uitbaggeren van de inundatiesluis bij Kudelstaart,
- de auto van eigenaar Fort bij Uithoorn,
- fundering van de bergloods van Fort in de Botshol,
- een feestje op Fort bij Abcoude,
- stortkades in het water van Kustbatterij bij Durgerdam en Fort aan het Pampus,
- restant stortkade bij Kustbatterij bij Diemerdam,
- bootjes rond Fort aan het Pampus.
Ook leuk is de Boeing 747 die vlak voor de Polderbaan hangt.

Veel kijkplezier! En laat maar weten of je nog andere opmerkelijke zaken vindt.

Google Maps: <http://maps.google.com/>
Google Earth: <http://earth.google.com/>
Ask.com: <http://maps.ask.com/>
Google Earth locatiebestanden StvA en NHWL: <http://www.forten.info/catalogus/google-earth/>

Activiteiten Fort bij Veldhuis

Bron: Persbericht Stichting ARG 1940-1945

Nostalgie voor alle dienstplichtige militairen vanaf 1952 tot medio 1983, de vrachtwagen YA-328, ofwel de Dikke Daf. Wie heeft er niet korte of langere tijd achterin die koude, tochtige bak gezeten onderweg naar een oefening? Beleef die "sensatie" opnieuw of laat het uw kinderen of kleinkinderen beleven.

Op zondag 14 mei 2006, vanaf 11.00 uur, is ABC productions met enkele Dikke Daf's aanwezig bij het Luchtoorlogmuseum "Fort Veldhuis" , gelegen aan de Genieweg 1, op de grens van Assendelft en Heemskerk.
Tegen een geringe vergoeding is het mogelijk rondritten met deze nostalgische voertuigen te maken.

Voorts aanwezig bij het Luchtoorlogmuseum "Fort Veldhuis" een Amerikaanse en Duitse re-enactmentgroep. Deze mensen laten, gekleed (in veelal originele) Amerikaanse en Duitse uniformen, de oorlogsgeschiedenis herleven. Zij verzorgen diverse optredens en acties op en rond het terrein van Fort bij Veldhuis.
In dit museum zelf vind u de geschiedenis en overblijfselen van Engelse, Duitse en Amerikaanse vliegtuigen die in de jaren 1940-1945 boven (veelal) Noord-Holland zijn neergeschoten.

Het museum is er trots op om de heringerichte middengang met enkele zeer interessante stukken aan het publiek te kunnen tonen. Wij nodigen u van harte uit om het museum tussen 10.00 uur en 17.00 uur te bezoeken.
Toegang: Volwassenen 2,50 euro, kinderen van 8 tot 12 jaar, 1,50 euro, kinderen jonger dan 8 jaar gratis.

Stichting Aircraft Recovery Group: <http://www.arg1940-1945.nl/>

Overig

- Een nieuwe vestingstad bij Heemskerk in de Broekpolder, vm. inundatiegebied nabij Fort bij Veldhuis: de VINEX-wijk 'Citadel' is als een vestingstad aangelegd. Met een gracht en met bastions van driehoekige torenflats. <http://www.citadel-wonen.nl/>

- Wist je dat 'citadel' betekent: "Zelfstandig verdedigbaar vestingwerk binnen een open stad of vesting, met het doel de inwoners van de stad onder bedwang te houden (dwangburcht) en/of weerstand te bieden na de val van het overige deel van de vesting."

- Noord-Hollands Dagblad schrijft over 'Objecten Atlantikwall op Cultuurhistorische Waardenkaart': <http://www.nhd.nl/nieuws/stadstreek/kennemerland/article515194.ece> (Tip: Paul Dijkstra)

- Twee artikelen over een bezoek van de Werkgroep Fort IJmuiden aan Maagdenburg:
<http://www.jutter.nl/news_jt/news_jt_05.html> (Tip: Mark van Leeuwen)
<http://www.ijmuidercourant.nl/nieuws/regionaal/ijmond/article525427.ece> (Tip: Rob Verhoef)

- Volgens nu.nl heeft/had een hert last van restanten van een filiaal van Muiden Chemie:
<http://www.nu.nl/news/728405/12/Zoektocht_naar_damhert-met-zeil_nog_zonder_resultaat.html>

- Er is weer een parel ontdekt door een groep bewoners, nu de Kustbatterij bij Durgerdam: <http://www.centraledorpenraad.nl/zwaantje.htm> (Tip: Maria Duijn)

Meer landelijk forten en bunker nieuws op Forten Info: <http://www.forten.info/>