|
InhoudIn deze nieuwsbrief:
Hierboven staat achter de artikelen, indien van toepassing, welke gemeente het betreft.
|
InleidingBeste lezer, Hoe kom je aan informatie over een supergeheime organisatie? Wachten tot een streng opgeschoond archief beschikbaar komt. Of via betrokkenen en dat lijkt de KRO goed gelukt te zijn voor hun televisieprogramma 'Reporter'. Een van de betrokkenen meldde dat het Fort bij Uithoorn door hen gebruikt werd. Deze gehele nieuwsbrief gaat met meerdere artikelen dieper in op de Nederlandse Stay Behind organisaties en de drie forten, in de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie, die door hen werden gebruikt. En zet daarmee op een rij wat er bij mij over bekend is. Met dank aan Hans Baas, dhr. H. Grootegoed†, Jos Slats† (KRO Reporter) en Jaap de Zee. Dan nog even over de Stellingmaand. Op de Stellingmaand website zijn de drie krantenpagina's in de regionale HDC bladen nu als PDF-bestand te downloaden. En komend weekeind openen acht forten hun deuren, waaronder de goed te combineren forten Fort bij Hoofddorp en Fort bij Aalsmeer. Het Haarlems Dagblad laat de website lezers kiezen waar de verslaggever naar toe wordt gezonden en een van de mogelijkheden is het Fort bij Hoofddorp. Dus stem daar a.u.b. snel op! Reageren op deze nieuwsbrief kan op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/ René Ros
|
Ooggetuigen getuigen
Fort bij Uithoorn: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/uithoorn/>
|
Nederlandse Stay Behind organisatiesFoto: KRO Reporter. En toen kwamen in november 1990 in Italië de banden met rechts-extremistische en verdachte organisaties aan het licht en bleek daar een Stay Behind organisatie met de naam 'Gladio' te bestaan. En a propos werd verklapt dat alle NAVO landen een organisatie hadden om in geval van een Russische bezetting het verzet te organiseren en te voorzien van middelen. Zodoende werden ook in Nederland vragen gesteld en het bestaan van twee Nederlandse Stay Behind organisaties 'Inlichtingen' en 'Operatieën' door de regering toegegeven.
'Inlichtingen' viel onder het Ministerie van Defensie en had tot taak om in geval van bezetting de uitgeweken regering van inlichtingen te voorzien op militair, politiek en economisch gebied. De schuilnaam was 'Sectie Algemene Zaken'. Terwijl 'Operatieën' onder het Ministerie van Algemene Zaken (de minister-president) viel en sabotage en psychologische oorlogvoering tot taak zou hebben. Deze organisatie bestond officieel niet en had ook geen schuilnaam.
|
Tip van KRO ReporterFoto's: KRO Reporter.
Een anonieme bron van de KRO gaf aan dat in de jaren zestig en zeventig gebruik werd gemaakt van het Fort bij Uithoorn. In dit fort werd door 'Operatieën' onder meer wapens, munitie en springstoffen verpakt om elders in het land in de caches geplaatst te worden. Een medewerker zou als fortwachter vanuit de woning een oogje in het zeil hebben gehouden.
Nieuwsbrief 173: <https://www.stelling-amsterdam.nl/150-174/nieuwsbrief-173.htm>
|
Andere locatiesVan de KRO ontvingen we een document met de locaties van 'Inlichtingen': - bunker bij Julianadorp, Den Helder NH Andere locaties, of die van 'Operatieën' zijn ons niet bekend. Als iemand aanvullende informatie heeft, vernemen we dat graag.
|
Bezoek aan de forten van 'Inlichtingen'
Zes jaar geleden bezocht ik het Fort aan de Uppelse Dijk voor de eerste maal. Het oude torenfort uit 1847, in 1877-1880 aangevuld met twee bakstenen bomvrije kazernes, lijkt van buiten een oud, vervallen gebouw. Maar binnen zijn er moderne witte deuren met plastic rood handvat, vloerbedekking, brandmelders, centrale verwarming, ventilatiesysteem, tl-verlichting aan het plafond en vaak een houten lambrisering voor de dichtgemetselde schietgaten. Kortom, een kantooromgeving met een uitstraling van de jaren 1980 in tien kamers. Een ongewone situatie die Defensie er achterliet en nu in gebruik als muziekoefenruimten.
Nieuwe Hollandse Waterlinie: <http://www.forten.info/catalogus/nhw/>
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 279
Vanaf ongeveer 1967, als twaalfjarig jongetje, is Jaap de Zee al geïnteresseerd in 19de-eeuwse verdedigingslinies. Het zal dan ook geen verbazing wekken dat hij in de tijd van de analoge fotocamera aan Defensie toestemming vroeg om forten te bezoeken en te fotograferen.
Vreemdere zaken werden opgemerkt op het Werk aan de Bakkerskil, het 'op een na laatste fort' van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, bij Werkendam (zie foto links). Jaap de Zee sprak in 1977 een verbaasde fortwachter Strengholt, die woonde in de woning van het naastgelegen Fort aan de Uppelse Dijk. Sinds kort bewaakte hij beide forten om gezondheidsredenen alleen nog van 13.00 tot 17.00 uur. Daarbuiten was het de taak van het Infanterie Beveiligings Compagnie Van Heutsz. Er waren in Werk aan de Bakkerskil allemaal nieuwe sloten aangebracht en de fortwachter had alleen de sleutel van het hek om buiten de gebouwen te komen: "dat is raar hoor, er is daar niks te doen! ... er staan alleen maar burger auto's in de loodsen, allemaal zonder nummerborden... Ik zie er nooit iemand". Alleen 's avonds waren er vaak burgerwagens, misschien de militaire autohobbyclub?
De Nederlandse Stay Behind structuur bestond uit twee organisaties die tot 1985 Operatieën en Inlichtingen werden genoemd en daarna resp. Organisatie A en Organisatie B. Alleen op het hoogste niveau, via de coördinator zoals Max van der Stoel, hadden zij contact met elkaar. Ze waren direct na de Tweede Wereldoorlog apart ontstaan en beide onderdelen werden in 1992 opgeheven.
En die auto's bij het Werk aan de Bakkerskil? Volgens de KRO werd dat fort gebruikt door 'Inlichtingen' voor de opslag van verbindingsmaterieel en om de agenten te trainen in onder andere communicatie. Begin jaren 1980 verliet de fortwachter de woning van het Fort aan de Uppelse Dijk en werd ook dat fort door Inlichtingen gebruikt voor de opslag van divers materieel. Dat deze twee forten werden gebruikt was in forten-kringen al langer bekend. 
In april kwam in het nieuws dat het Werk aan de Bakkerskil hergebruikt gaat worden als woning en herberg. Omdat ik dit fort nooit binnen heb kunnen bekijken maakten we een afspraak om gisteren (26-9) in en op het fort te kijken en te fotograferen. Ook het naastgelegen Fort aan de Uppelse Dijk werd bezocht door Jaap de Zee, David Ross en mijzelf. Beide forten waren door 'Inlichtingen' gebruikt maar zijn nu eigendom van Brabants Landschap.
Het Werk aan de Bakkerskil heeft een langwerpig bomvrij gebouw uit 1878-1880 dat deels twee verdiepingen heeft. De begane grond, met onder andere het kruitmagazijn, is grauw en origineel. Maar als je een metalen raamluik opentrekt dan zit er een nieuwe bakstenen wand in het raam dus ook hier een oorspronkelijke indruk naar buiten toe. Maar binnen is een apart toilethok en lopen moderne elektra-leidingen en ventilatie- en riool buizen van/naar de bovengelegen verdieping. De vier lokalen van die bovenverdieping worden momenteel bewoond en waren al modern ingericht (zie foto links). Prima centrale verwarming, ventilatie, tl-verlichting, vloerbedekking enzovoort. Ook bevat een lokaal een keukentje, douches en toiletten met Gamma-tegels op de vloer.