|
InleidingBeste lezer, De nieuwsbrief liep de afgelopen week sneller vol met artikelen dan verwacht en bovendien kwam er nieuws over televisieuitzendingen in het komende weekeind binnen. Vandaar al na een week de volgende nieuwsbrief. OPROEP: Wil je als bezoeker of organisator de andere lezers laten weten wat je tijdens de Stellingmaand hebt beleefd? Stuur dan, kort na de betreffende belevenis, gerust een kort verslag van maximaal 400 woorden voor deze nieuwsbrief. Indien gewenst krijg je hulp bij het schrijven van de tekst. Bekijk de gehele nieuwsbrief met afbeeldingen en links op: Overig kort nieuws verschijnt op het Stelling Forum. Zie de nieuwste berichten op: De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 16 september verschijnen. Met vriendelijke groet,
|
Opening Stellingmaand
De twee gedeputeerden trokken gezusterlijk het gereconstrueerde hek
open waarmee ze de Stellingmaand symbolisch openden. Direct na de brug zongen negen soldaten* enkele soldatenliederen. In het uniform dat vele Nederlandse mannen aantrokken toen zij 70 jaar geleden mobiliseerden - en te veel sneuvelden erin. De commandant deelde mee dat het leger in de meidagen van 1940 zojuist de stellingen had betrokken. De eerste aanval van Duitse parachutisten is afgeslagen. De gevangen genomen fallschirmjagers zijn opgesloten in fort Abcoude. Vervolgens gaf hij bevel tot applaus. Een ordonnans kwam meer rollend dan fietsend de helling af. Hij had een zware fietstocht gemaakt vanuit Zeeland en kwam melden dat de Duitse aanval daar was afgeslagen. Het bevel tot applaus voor het dappere leger werd opgevolgd. De manschappen konden een oorlam gaan drinken waarna zij spontaan het prachtige soldatenlied 'Rats, kuch en bonen' zongen. Ondanks de oorlam is er altijd te weinig tijd om alle bekenden te spreken maar het was een gezellige bijeenkomst. Met een glas champagne in de hand beleefden de aanwezigen de premiere van de korte film "Ontdek de Stelling" waarin een aantal aanwezigen voorkomen. Een promotiefilm waar weinig op aan te merken is. Per fort kan er nog een specifiek deel aan de film zijn toegevoegd.
* sorry Caspar, ik herkende je pas later op de foto's. Stellingmaand 2009: http://www.stellingmaand.nl/
|
Biografieën na 1991
De provincie-ambtenaar die het eerste onderzoek naar de Stelling deed? Of zijn baas, de toenmalige Commissaris der Koningin? De gedeputeerde die inzette op plaatsing op de Lijst van Werelderfgoed? De medewerker van de toenmalige Rijksdienst voor de Monumentenzorg die de UNESCO-aanvraag verzorgde? Of de twee achter het uitgebreide provinciale monument-register? De correspondenten van de Stichting Menno van Coehoorn? Een hedendaagse ambtenaar van de provincie? De redacteur dezer nieuwsbrief verneemt graag per e-mail, met motivatie, over welke persoon jij een biografie zou willen zien. Bij voorkeur een nog levende persoon, maar zeker geen organisatie. Iemand die voor zijn werk met een fort of bunker te maken had en er na zijn werkzame leven als hobbyist mee verder is gegaan, is wel een hele mooi combinatie. Afhankelijk van de reacties wordt het vervolgtraject bepaald. Reacties over uw redacteur of over wie je absoluut GEEN biografie wenst te zien, worden niet in behandeling genomen... Mensen: https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/
|
Stelling-televisieBron: o.a. bericht van Museion Media op Stelling Forum.
Tevens wordt op maandag 7 september van 19.55 tot 20.20 uur op Nederland 2 de aflevering over de Stelling uit de Teleac-serie 'Hollandse Wereldwonderen' voor de derde keer uitgezonden. 'Stelling van Amsterdam, een levende waterlinie': https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=9&t=638
|
Fort bij Edam komt tot levenBron: persbericht Stichting Fort bij Edam.
Het fort is op 6 september open van 10.00 tot 16.00 uur. Entree bedraagt voor volwassenen € 5 en voor kinderen € 2,50. Om 11.00 en 14.00 uur zal er een veldslag nagespeeld worden. Stichting Fort bij Edam: http://www.fortbijedam.nl/
|
Feest op Fort bij KrommeniedijkTekst en foto: Werkgroep Fort bij Krommeniedijk.
Dit jaar is het 90 jaar geleden dat dienstplichtige soldaten na de Eerste Wereldoorlog naar huis mochten. Twee tot vier jaar hadden ze in dienst gezeten. Op 12 september komen enkele heuse soldaten uit 1919 vertellen wat ze in het fort hebben beleefd. En wat ze gaan doen nu ze weer naar huis kunnen. Deze activiteit wordt verzorgd door leden van Nederland Neutraal, die van alles over het soldatenleven van vroeger weten (zie foto links). De Dorpskapel van Onderling Genoegen draagt op 13 september bij aan de feestvreugde. Tussen 11.30 en 13.30 laten ze hun klanken over het fortterrein schallen. In de kantine staan weer heerlijke hapjes en drankjes klaar. Ook krijgen bezoekers op beide dagen de gelegenheid om onder leiding van een deskundige gids meer over het fort te weten te komen. Voor kinderen is er een speurtocht. Het Fort bij Krommeniedijk is op 12 en 13 september open van 10.00 tot 16.00 uur. De toegang is gratis, voor een rondleiding betalen volwassenen € 1,50. Het fort ligt aan de Lagendijk 22 in de gemeente Uitgeest, vlak bij het kerkje van Krommeniedijk. Meer informatie en een routebeschrijving zijn te vinden op de website van de Werkgroep Fort bij Krommeniedijk. Werkgroep Fort bij Krommeniedijk: http://www.fortbijkrommeniedijk.nl/
|
Radio KootwijkMet dank aan: dhr. J.W.L. Udo, Stichting Platform Kootwijk.
Op 5 april 1917 brengt de 'Permanente Commissie voor de Radiotelegrafie' een advies uit: "De tegenwoordige omstandigheden wettigen aanstonds over te gaan tot de maatregelen, noodig om een wereldstation binnen de stelling van Amsterdam op te richten". Dat staat te lezen in een stuk in het archief 'Algemeen Hoofdkwartier - Chef Generale Staf 1914-1940' in het Nationaal Archief. Het blijft toch grappig om de 'kathedraal van de technologie' van Radio Kootwijk (zie foto rechts) te fantaseren nabij bijvoorbeeld Sloten. En dat in geval van terugtrekken op de Stelling deze zender gebruikt had moeten worden om bondgenoten te zoeken en de koloniën te besturen... Radio Kootwijk: http://radiokootwijk.free.fr/
|
Onderzoek in OldebroekMet dank aan: medewerkers Artillerie Opleidings Centrum, Koninklijke Landmacht.
Op het toenmalige Artillerie Schietschool is in 1904 een kanonkazemat gebouwd met de 7 cm en 10 cm kanonnen die in de keelkazematten van de Stelling-forten stonden opgesteld. In 1909 kwam daar nog een hefkoepel bij. Zodat de Vestingartillerie vanaf respectievelijk 1905 en 1910 deze disciplines uit het cursusprogramma konden volgen. In 1911 is er ook nog een mitrailleurkazemat gebouwd maar het is niet bekend waar die heeft gestaan.
Onderweg werd nog een controlepost (Cp. III) uit circa 1930 bezocht. Een klein bouwwerk op een heuveltje, van gewapend grindbeton met twee observatiegleuven. Net als de galerijen A en B al jaren alleen nog in gebruik door zwaluwen. Daarna naar galerij C maar dat is zeker niet de houten galerij uit 1918 voor de sterkteproeven. Op een nog hogere heuvel ligt een nog grotere bunker met stalen deur. Het binnenste is een verblijfsruimte en leszaal uit de jaren 1980 met uitzicht over een doelgebied. Nog ingericht met computers, opnameapparatuur en radiozenders voor de opleiding van vuuraanvragers maar, door gebruik van computersimulaties, ook nauwelijks meer in gebruik. In de verte nog een bunker om soldaten, met bestemming Afghanistan, te laten ervaren hoe het is om in een bunker te zitten als granaten op verschillende afstanden tot ontploffing komen. En de roestbruine tanks in de twee doelgebieden zijn voor de leek een bizar en surrealistisch gezicht. Zeker omdat midden in elk doelgebied een of meer tanks extra opvallend in roze en oranje zijn geschilderd. De oude tanks en pantserwagens staan verspreid over twee delen van de heide en zouden, als ze wat minder gaten hadden, voor het merendeel in musea over de Tweede Wereldoorlog staan.
Door ons bezoek kon er deze middag niet door Landmacht-eenheden geschoten worden. Daar waren we (en ons thuisfront) natuurlijk erg blij om en er gaat dan ook veel dank naar de medewerkers van het Artillerie Opleidings Centrum. Gezien de veiligheidsmaatregelen zouden we met alle vertrouwen tijdens een oefening in een waarnemingsgalerij willen plaatsnemen om te ervaren wat de uitwerking van het geschut van de forten zou zijn geweest... Legerplaats bij Oldebroek: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/oldebroek/
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 327
In de middag van vrijdag 28 augustus jl. werd de officiële aftrap van de Stellingmaand gegeven op het Utrechtse Fort bij Abcoude. De onlangs herbouwde brug doorstond de sterkteproef door alle aanwezigen tijdens de toespraken te dragen (zie foto links). Sprekers waren Rob Berendse (nieuwe directeur Stichting Cultureel Erfgoed Noord-Holland), Jan Streng (burgemeester gemeente Abcoude), Rinske Kruisinga (gedeputeerde provincie Noord-Holland) en Anneke Raven (gedeputeerde provincie Utrecht). Opmerkelijk was dat Rinske Kruisinga in redelijk wat woorden de vele vrijwilligers bedankte voor hun inzet.
Uw redacteur had zich voorgenomen om zich niet over de plaatsing van het nieuwe toegangshek uit te laten maar had veiligheidshalve een archiefstuk op zak. Door anderen begon er steeds een geanimeerde discussie over.
Van mensen die betrokken zijn geweest bij de bouw en gebruik van het huidige militair erfgoed in de regio Amsterdam, zijn momenteel 45 biografieën of korte persoonsbeschrijvingen op de Stelling-website te vinden. En een aantal in voorbereiding.
Op zondag 6 september wordt bij RTV Noord-Holland, in het zogenoemde DocBlok, de documentaire 'Stelling van Amsterdam, een levende waterlinie' uitgezonden. In 27 minuten betoogt het programma onder andere hoe Nederland de neutraliteit kon waarborgen tijdens de Eerste Wereldoorlog, mede dankzij haar waterlinies zoals die van de Stelling van Amsterdam.
Op zondag 6 september komt het Fort bij Edam tot leven !!!
Op 12 en 13 september is het feest op Fort bij Krommeniedijk. En iedereen is van harte uitgenodigd om het feest mee te vieren.
Er zijn heel soms wel eens van die dagen dat uw veldwerker weer eens geheel geniet van zijn 'hobby'. Op woensdag 18 augustus gebeurde dat zelfs twee maal. De eerste keer was om 9.50 op de toren van het schitterende Gebouw A van Radio Kootwijk, met kristalhelder uitzicht over de Veluwe. Met geknal vanaf het nabijgelegen Infanterie Schietkamp Harskamp. Noch het schietkamp noch het feit dat het gebouw van gewapend beton is, was de reden van het bezoek. Maar dat dit gebouw, met de inmiddels verdwenen antennes, aanvankelijk binnen de Stelling gedacht was.
In de volgende punten adviseert men om dit station voorlopig alleen te gebruiken voor militaire en politieke doeleinden, om m.n. Engeland niet tegen het hoofd te stoten door hen het zakelijke verkeer via de zeekabels te ontnemen. Maar het station moest wel geschikt zijn om later ook daarvoor gebruikt te worden.
De tweede maal genieten was om 16.04 uur. Toen keek uw veldwerker vanaf de Knobbel, het mooiste uitzichtpunt van Nederland, over de paarse Oldebroekse Heide en realiseerde zich wat hij gedurende drie uur had meegemaakt. Met een opperwachtmeester in een legergroene Mercedes-Benz 290GD met 80 km/u over hobbelige en mulle zandpaden geracet, bomkraters vermijdend en onderweg halve en hele granaten passerend. Maar ons bezoek had natuurlijk een wetenschappelijk verantwoord doel...
Met de terreinauto reden we naar de aangeaarde galerijen A en B. In 1918 werden voor sterkteproeven twee gewapend betonnen schuilplaatsen en één van hout gebouwd om te beschieten met een 15 cm veldhouwitser. Twee jaar later werden ze versterkt met een grindpakket en als waarnemingsgalerijen in gebruik genomen. Maar zijn de aanwezige galerijen A en B de schuilplaatsen uit 1918?