Sluit [X]   
 

Bureau Stellingcommandant in 1916: "Machtiging tot het inrichten van achterste stelling op het acces...

Donateur worden?

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 14-9-2024

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsbrief 339

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
12de jaargang, nummer 339, 27 januari 2010

Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam van Stichting Mega.
https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

We beginnen met een klein virtueel feestje om te vervolgen met een echte cruise langs de Stelling. Op Fort bij Spijkerboor vond een bijzondere familiebijeenkomst plaats waarvan verslag wordt gedaan. Tenslotte een leuke ontdekking op Fort Hinderdam en worden vier recent verschenen boeken onder de aandacht gebracht.

Tijdens een speurtocht naar grenspalen is het altijd leuk iemand te treffen die in zijn werk met de Stelling te maken had, maar een vm. staatssecretaris van Defensie was nog niet eerder getroffen. Hij woont zelfs in een Stelling-woning.
En na een uitstel van twee weken wegens sneeuw heeft dan toch de Mega Nieuwjaarsborrel plaatsgevonden. Buiten sneeuwde het net zo hard als twee weken eerder maar binnen was het bij de kolenkachel gezellig met drankjes en een paar video's. Met eensgezinde kromme tenen naar Schatten van Amsterdam gekeken.
'Schatten van Amsterdam' op Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?p=1756

Bekijk de nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/325-349/nieuwsbrief-339.htm
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/nieuw/

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 10 februari verschijnen.

Met vriendelijke groet,
René Ros

 

Een half miljoen!

Een heuglijk feit! Er zijn websites die het in een dag halen. Maar uw webmaster is er trots op dat as. donderdag het 500.000ste bezoek aan de website wordt gebracht, sinds de oprichting in 1999. Naar schatting zijn dat 300.000 verschillende bezoekers, toch 2 procent van de Nederlandse bevolking.
De laatste 100.000 bezoeken vonden in de afgelopen 16 maanden plaats. Terwijl het vier jaar duurde voor de eerste 100.000 bezoeken.
Om dit feit te vieren wordt elke lezer een virtuele taart aangeboden (zie foto) en je kan ook een virtueel biertje pakken. Virtuele cadeautjes worden met plezier ontvangen!

Wellicht aardig te weten: voor het statistiekpakket is een 'bezoeker' elk apart IP-adres, wat uitermate onbetrouwbaar is omdat computers binnen één organisatie/gezin hetzelfde externe IP-adres gebruiken. Een 'bezoek' zijn alle contacten met de webserver waar minder dan een uur tijd tussen zit. Dit laatste is betrouwbaarder en bovendien zou een uitgever graag willen weten hoe vaak zijn tijdschrift gelezen wordt i.p.v. hoe vaak het verkocht wordt.

Jaarcijfers: https://www.stelling-amsterdam.nl/colofon/website/jaarcijfers.htm
iBeer, virtueel bier op je iPhone: https://www.youtube.com/watch?v=2zuYkXPrCD0

 

Stelling van Amsterdam op bijzondere manier ervaren?

Tekst: Klaas Otter (Cruise Holland).
Dit is een gesponsord bericht.

Cruise Holland organiseert dit jaar in mei en september twee unieke fiets/vaar vakanties, welke u kennis laat maken met dit landschap dat in 1996 geplaatst is op de Lijst van het Werelderfgoed van de Unesco vanwege haar waarde voor de mensheid.

Niet alleen de onderdelen van de stelling zult u ontdekken, ook maakt u uitgebreid kennis met het mooie en diverse natuurgebied rondom Amsterdam. De fietsroute voert door vele prachtige en historische stadjes, dorpen, polders en streken, waardoor u op een unieke manier kennis maakt met het heden en verleden van ons land. In een ontspannen tempo, grotendeels over fietspaden en rustige wegen, fietst u door de mooiste gebieden van Noord-Holland, van Waterland tot de Kennemer-duinen tot in het Gooi. Uw cruiseschip vaart met u mee naar de volgende etappeplaats.

U hoeft zeker niet elke dag met de groep mee te fietsen. Indien u besluit om een dagje zelf de weg naar het schip te vinden of om mee te varen naar de volgende etappeplaats is dat geen enkel probleem. Vanuit de diverse ligplaatsen kunt u ook heerlijk fietsen en wandelen, uw gids kan u informeren over de mogelijkheden en eventuele routes. Uw cruiseschip geeft plaats aan maximaal 24 passagiers zodat u nimmer het gevoel van massaliteit zult ervaren. Uw fiets/vaar cruise is volpension, koffie en thee worden gratis aan boord verstrekt. De maaltijden die wij serveren zijn gevarieerd, onze chef Koen heeft de ervaring om het u te laten smaken.

Elke dag een kilometertje of veertig op de fiets, genoeg tijd om de prachtige bouwwerken en mooie omgeving te zien met een gids die weet waarover hij het heeft. Alles bij elkaar een bijzondere en exclusieve tocht.
Is uw interesse gewekt om zo een bijzondere en exclusieve fiets/vaar vakantie eens mee te maken? Bezoek dan onze website of bel naar Klaas Otter van Cruise Holland (0229-203741).

Ontdek Stelling van Amsterdam met Cruise Holland: http://www.ontdek-stelling-amsterdam.nl/

 

Commandant Schalk

Tekst: Xander Meijers (fortwachter Fort bij Spijkerboor) en René Ros.

De Minister van Oorlog bericht op 26 juli 1945 aan zijn ambtgenoot van Justitie dat hij akkoord gaat met de ingebruikname van het Fort bij Spijkerboor als hulpgevangenis. Aanvankelijk is het een Interneringskamp der Grensbewaking maar daarover is weinig bekend. Vernomen is dat er troepen van het tijdelijk Militair Gezag verbleven en dat op 9 september 1945 een gedetineerde Ko Klarenbeek, die in een ander fort gevangen zat, onder onopgehelderde omstandigheden om het leven is gekomen.

Vanaf 1 mei 1946 werden er N.S.B.-ers uit Zaandam gevangen gehouden en allengs werden de gedetineerde politieke delinquenten een heterogeen gezelschap: hoogleraren naast landarbeiders, politie-commissarissen naast artsen, timmermannen naast kunstenaars. Naarmate de afhandeling van de processen tegen meer dan 100.000 delinquenten vorderde, verandert de status van de betrokkenen van verdachte naar geïnterneerden.

Waarschijnlijk werden personeel en een deel van de ca. 500 gedetineerden van het Kamp "Kruithuis", het vm. Sectorpark Sloten afd. Munitie bij Halfweg, naar Fort bij Spijkerboor overgebracht. In ieder geval was Peter Schalk commandant van Kamp "Kruithuis" en vervolgens ook van kamp Fort bij Spijkerboor. Zijn functie luidde volledig "Commandant van het straf- en interneringskamp voor politieke delinquenten van het Directoraat Generaal voor Bijzondere Rechtspleging op het Fort bij Spijkerboor".
In de oorlog woonde hij in Halfweg en volgens de familie zat hij bij de ondergrondse waarbij hij diverse onderduikers aan een adresje hielp.

Commandant Schalk stond het enkele artistieke gedetineerden toe het fort te versieren met schilderijen in de poterne. Totdat op 11 april of 1 juli 1947 de functie van het fort als ‘Straf- en interneringskamp voor politieke delinquenten’ eindigde. Bij zijn afscheid kreeg commandant Schalk van de gedetineerden een schilderij van hemzelf, enkele pentekeningen en twee theelepeltjes gemaakt van zilveren munten.1

Naar mate er meer generaties komen, krijgen bezittingen van voorvaderen steeds minder emotionele waarde. Tegelijkertijd neemt de historische en museale waarde toe. Dat is iets dat ook de nazaten van Peter Schalk zich wijselijk realiseren.
In 1951 emigreerde hij met zijn gezin naar Canada. Via Nederlandse familie van zijn broer en zus zijn nu een aantal bijzondere voorwerpen terug uit Canada gekomen.

Op 16 januari jl. heeft een delegatie van de familie Schalk het fort bezocht. Namens de familie heeft Peter Schalk, kleinzoon van de commandant, het schilderij, zijn sabel en enkele pentekeningen aan het fort overhandigd. Reeds anderhalf jaar geleden waren twee zoons uit Canada overgekomen en hadden de twee zilveren lepels al aan het fort geschonken.
Hiermee is de cirkel rond: geschenken die op het fort door gedetineerden zijn gemaakt krijgen nu weer een plek in het fort. Er zal een kleine expositie ingericht worden over commandant Schalk waar de genoemde attributen een plek krijgen.

Vrijwilligersgroep Fort bij Spijkerboor: http://www.fortspijkerboor.nl/
Fort bij Spijkerboor: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spijkerboor/
Kamp "Kruithuis" / Sectorpark Sloten, afd. Munitie: https://www.stelling-amsterdam.nl/kazernes/halfweg-1800/
'Het Geldkist Mysterie' in Nieuwsbrief 169: https://www.stelling-amsterdam.nl/150-174/nieuwsbrief-169.htm
Bewaringskampen Politieke Delinquenten: https://www.stelling-amsterdam.nl/stelling/extra/kampen/

 

Affuit Hinderdam

Met dank aan: Marcel Hessels, Ron Overeem (Vereniging Natuurmonumenten)

De inwoner van het gehucht Hinderdam meerde het bootje op een vreemde plek af omdat "de boot dan minder in het zicht ligt". De gewoonte is hardnekkig want geheimzinnigheid was niet nodig, uw veldwerker zou immers een redelijk probleem hebben als hij zonder toestemming van Natuurmonumenten op het Fort Hinderdam betrapt wordt of erover schrijft.
De aanleiding voor het bezoek was dat de Hinderdammer beweerde te weten waar het affuit voor luchtdoelgeschut op het fort staat.

Direct na ontscheping wees hij een boom aan. De boom bleek tegen de affuit te leunen en beide zijn omwikkeld door klimop. Uw veldwerker moet er tijdens het geven van rondleidingen tientallen keren onwetend langs gelopen zijn. En het is toch een flink stuk beton met een hoogte van ca. 1,50 meter en een doorsnede aan de voet van 50 cm. Maar te licht voor een kanon en het zal daarom een affuit voor een luchtdoelmitrailleur zijn geweest. Het lijkt bijvoorbeeld in de verste verten niet op de beddingen van luchtafweergeschut uit 1916 en 1927.
Wat de Hinderdammer tot zijn eigen verbazing echter niet wist, was dat op enkele meters afstand een complete kanonkazemat in de grond verborgen ligt.

Er is wel beweerd dat de affuit uit 1916 stamt, toen de voorloper van de luchtdoelartillerie uit de vestingartillerie ontstond. Documenten uit die periode noemen verschillende forten maar niet Fort Hinderdam. Bovendien wijst het fijne grindbeton, de bekistingafdrukken van de affuit en de nabijheid van de kazemat eerder op gelijktijdige bouw in 1934. Zowel voor de Stelling als in de Nieuwe Hollandse Waterlinie is het een uniek object.

Fort Hinderdam: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/hinderdam/
Luchtafweer Ouderkerk: https://www.stelling-amsterdam.nl/kazernes/ouderkerk-tl/
Luchtafweerbatterij Halfweg: https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/halfweg-tl/

 

Gedrukt en verschenen

De afgelopen tijd zijn er een viertal boeken verschenen die wellicht interessant zijn voor de abonnees. Uw redacteur heeft een aantal al in bezit maar nog niet allemaal gelezen...
Als jij een van deze boeken gelezen hebt en over het boek wilt schrijven, neem dan gerust contact op met de redacteur.

Vliegvelden in oorlogstijd, Nederlandse vliegvelden tijdens bezetting en bevrijding 1940-1945
Het Nederlandse grondgebied had een belangrijke strategische ligging voor de strijdende partijen in de Tweede Wereldoorlog. Dit boek is de eerste integrale studie over Nederlandse oorlogsvliegvelden en de rol die zij in de luchtoorlog hebben gespeeld. Meer dan veertig vliegvelden worden in dit boek behandeld. Het boek bevat een groot aantal verhelderende kaarten en veel unieke foto's, deels in kleur. 540 A4-pagina's
Prijs: € 39,50
Bestellen bij Bruna: http://ds1.nl/c/?wi=55707&si=482&li=27775&dl=boeken/9789085068235&ws=

Fout en niet goed
De periode rond de bevrijding van Nederland is geen zwarte bladzijde in de geschiedenis, maar blijkt een compleet zwartboek te zijn. Fout en niet goed is een nieuw standaardwerk over de politieke zuiveringen in ons land na de Tweede Wereldoorlog. Dit boek is gebaseerd op nieuw onderzoek in tot nu toe geheime dossiers. Daarbij zijn schokkende feiten ontdekt. 695 A5-pagina's.
Prijs: € 42,95
Bestellen bij Bruna: http://ds1.nl/c/?wi=55707&si=482&li=27775&dl=boeken/9789077895641&ws=

Landschap van de Koude Oorlog
Het was in 2009 twintig jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Nu bestaat er een duidelijke behoefte de balans op te maken van de betekenis van ruim vier decennia waarin de tegenstellingen soms gevaarlijk op scherp kwamen te staan zonder dat het tot een gewapende confrontatie op wereldschaal kwam. Wat veranderde en wat bleef het zelfde? Wat is de relevantie van deze jaren voor hedendaagse kwesties op het gebied van politiek, landschap, milieu en ruimtelijke ordening? Hoe gaan we met het erfgoed uit de Koude Oorlog om? 160 A4-pagina's.
Red.: Uit de uitgebreidere bibliografie ontstaat de indruk dat het vooral over de Veluwe en de IJssellinie gaat.
Prijs: € 35,00 (boek) en € 14,95 (wandelgids)
Boek bestellen bij Bruna: http://ds1.nl/c/?wi=55707&si=482&li=27775&dl=boeken/9789075437409&ws=
Wandelgids bestellen bij Bruna: http://ds1.nl/c/?wi=55707&si=482&li=27775&dl=boeken/9789075437393&ws=
Boek momenteel niet leverbaar bij Bruna, eventueel direct bij de uitgever: http://www.openkaart.nl/

Cold War Relics
De Koude Oorlog is voorbij - doch de tekenen bestaan nog. Veertig jaar lang verdeelde het IJzeren Gordijn de landen van Europa in Oost en West. De wapenrace was gaande, nucleaire schuilkelders werden gebouwd en iedereen bereidde zich voor op het ergste. De Nederlandse fotograaf Martin Roemers (1962) heeft tien jaar gezocht naar sporen uit deze periode, reizend door de landen van de voormalige vijanden aan beide zijden van de lijn. Hij verkende en documenteerde ondergrondse tunnels, verlaten controle centra, vroegere kazernes, roestende tanks en vervallen monumenten. Zijn foto's zijn een sterk en meelevend document van deze periode van vijandelijkheid, afschrikkingspolitiek en de wapenrace - maar is ook een oproep voor toekomstige vrede.
Prijs: € 35,00
Bestellen bij uitgeverij Hatje Cantz: http://www.hatjecantz.de/controller.php?cmd=detail&titzif=00002534

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

Stelling van Amsterdam op Bluesky Stelling van Amsterdam op Facebook Stelling van Amsterdam op X / Twitter Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
ReneRos.biz voor ontwikkeling, advies & expertise en opleidingen voor Filemaker database-toepassingen. (Advertentie)
 
 
 
'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam' is een gratis interactief e-book over de Stelling. (Advertentie)