Sluit [X]   
 

Bureau Stellingcommandant in 1914: "Inrichting [draadloze] Hughesdienst met Groepskantoren"

Donateur worden?

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 14-9-2024

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsgierig? Lees deze nieuwsbrief maar!Nieuwsbrief 361

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
12de jaargang, nummer 361, 1 december 2010

Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam met informatie over militair erfgoed in de regio Amsterdam.
https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Gisteren vier besprekingen gehad, voor o.a. de dagexcursie 2011, en een aantal forten mooi in de sneeuw zien liggen! Het is fris maar ga zelf ook zeker eens kijken, indien de wegsituatie goed is uiteraard.
Vanaf een plekje bij de kachel is deze een na laatste nieuwsbrief voor u samengesteld en verzonden.

Het eerste artikel gaat over een sinterklaasfeest in 1914 waarbij de lezer de indruk kan krijgen dat de manschappen graag nog een jaar in het fort wilden blijven! Na veel werk dan als tweede artikel een verslag van het leegpompen van de caponnière van het Fort bij Hoofddorp; een leerzaam en leuk project.

Over mensen uit het recente verleden van de Stelling gaat een apart artikel, de derde, met een verzoek om aanvullingen. Een verslagje van de contactdag van Stichting Menno van Coehoorn leek uw redacteur interessant om ook op te nemen.
En tenslotte over de vrijwel voltooide reconstructie van het Bastion Nieuw Achtkant te Weesp. Binnenkort ook maar eens met sneeuw gaan bekijken!

Bekijk de nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2010/nieuwsbrief-361/
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/nieuw/

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 15 december 2010 verschijnen.

Met vriendelijke groet,
René Ros

 

St. Nicolaasavond 1914

Met dank aan: Fred Braaksma (Stichting Fort aan Den Ham).
Bron: Soldatencourant van woensdag 16 december 1914.
Foto: René Ros.

Uit fort a/d. Ham.
Soldaat A. v. Sijes schrijft ons:

Sinterklaas op zijn schimmel.Op initiatief van onzen fort-commandant, 1e luitenant Bentz v. d. Berg hadden wij op het fort aan den Ham, Donderdag 10 December 1914 een genoeglijken en welgeslaagden St. Nicolaasavond.
Dank zij menigen winkelier en magazijnhouder uit Amsterdam konden wij iedereen van versnaperingen en zeer mooie cadeaus voorzien. De stemming was dan ook zoo jolig, dat wij bijna niet konden uitscheiden met feestvieren. Ook de boeren met hunne kinderen waren bij het feest tegenwoordig en het was zoo aardig, die boerenkinderen te zien kijken naar St. Nicolaas en zijn knecht, want deze hadden zij nimmer te voren gezien.

Wanneer mij op een welgeslaagden en vroolijken avond mogen terugzien, is deze avond wel het meest geslaagd van alle gezellige avonden, welke wij tot nu toe hebben gehad.
Het duo de Cock, v. Woustraat 56, Amsterdam had er al spoedig de animo in en menig couplet werd door de soldaten uit volle borst medegezongen. Het duo de Cock is dan ook zeer aan te bevelen.

Wanneer ons het volgend jaar net zoo'n gezellige avond in onzen eigen kring moge ten deel vallen, kunnen wij allen zeer tevreden zijn.
Nogmaals hartelijke dank aan onzen fort-commandant voor zijn welwillende medewerking.

Namens de feestcommissie
Soldaat A. VAN SIJES.

Fort aan Den Ham: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/ham/
Fortcommandant Bentz v. d. Berg: https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/overig/#BENTZBERG

 

Onderhoud van een zware Škoda

Met dank aan: Gijs Dirkzwager (Mega), Sportschuttersvereniging Buitenveldert, gemeente Haarlemmermeer en allen die aan de operatie hebben meegewerkt.

Pompen buiten de caponniere.Eind september is na twee jaar lobbyen de gang naar de caponnière van het Fort bij Hoofddorp leeggepompt.
In de eerste plaats was het voor de eigenaar, gemeente Haarlemmermeer, interessant om de bouwkundige situatie te kunnen beoordelen. En in de tweede plaats voor onze nieuwsgierigheid zoals "wat is dat voor muurtje in de gang dat niet op de bouwtekening staat?".

De caponnière is een door Škoda gefabriceerde gietstalen koepel die middenvoor aan de diepe gracht ligt om deze met mitrailleurs te verdedigen. Voor het leegpompen kon je alleen in een waadpak fatsoenlijk door de gang en stond je in de caponnière in 45 cm kraakhelder water maar mét kikkers.

Op 20 september om 9.00 uur begonnen twee benzinepompen en twee elektrische dompelpompen het water uit de 34 meter lange gang en de caponnière te pompen (zie foto links).
Al twee uur later was alles redelijk droog en werd er zand weggeschept en verlichting geplaatst. De achtkoppige ploeg o.l.v. Gijs Dirkzwager genoot tevreden van de lunch, samen met de koffie verzorgd door de sportschuttersvereniging.

Van belang zijn drie betonmassa's die blijkbaar apart zijn gestort. Eerst de massa van het frontgebouw met drie kleine lokalen. In het middelste lokaal sluit de betonmassa van de gang aan en daar is de stortnaad breder geworden. Gezien het zand in de gang is deze stortnaad de herkomst van regenwater en zand. Halverwege de 90 cm brede gang zit een onregelmatige scheur van 1-2 cm breed in de 2,5 meter dikke betonmuren.

De zijkant van het verzakte plafond van de gang.Waar de gang aansluit op de betonmassa van de caponnière blijkt het muurtje geen muurtje te zijn maar een dalende trap van vijf treden. Vlak voor de caponnière gaan twee traptreden weer omhoog. Zodoende is er een verdiept deel met drijfzand dat niet weg te krijgen was en waar planken overheen waren gelegd.

De vloer/trap en het plafond van de gang en de caponnière blijken 45 centimeter van elkaar te verschillen. Omdat de gang duidelijk niet waterpas is, moesten we concluderen dat deze gang aan één zijde 45 cm is verzakt!
Aan de verf is te zien dat het verzakte plafond is geschilderd toen het nog maar 11 cm was verzakt (zie foto rechts).

Harde werkers in de donkere caponniere.In de middag kwam een flinke ploeg van de gemeente Haarlemmermeer (Vastgoed en Cultuur) de caponnière bezoeken. De wandeling door de donkere gang was avontuurlijk en in de caponnière was de reactie enthousiast. Alhoewel het staal wat verroest is, is de verf in de gang nog prima.
Ze konden zich nu best voorstellen dat publiek een bezoek aan dit unieke bouwwerk leuk en leerzaam zou vinden.

'Een zware Škoda' in Nieuwsbrief 337: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2010/nieuwsbrief-337/
Fort bij Hoofddorp: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/hoofddorp/
Sportschuttersvereniging Buitenveldert: http://www.ssvb.nl/

 

Mensen, mensen, wat een mensen!

Kanonnier Gaveel poseert voor de fotograaf.Op de website is het aantal biografieën over mensen die betrokken waren bij de bouw en gebruik van de Stelling flink toegenomen. Begonnen als noodzakelijke arbeid om ook de menselijke kant van de Stelling te tonen. Omdat er weinig archiefbronnen over die mensen zijn, vaak met hulp van nazaten of door divers bronmateriaal te bundelen (indien bekende Nederlander).
Daarnaast heeft uw redacteur plezier gekregen in het interviewen van nog levende betrokkenen. Het afgelopen half jaar zijn vijf van dergelijke interviews gehouden die momenteel nog uitgewerkt worden of waarvoor archiefonderzoek gaande is.

Een 'witte vlek' was de periode rond 1990, waarin de Stelling-forten door Defensie werden afgestoten en de aanzet werd gegeven tot de Stelling zoals we die nu kennen.
Na een slechte respons op een oproep heeft uw redacteur zelf een aantal korte biografieën opgesteld, op basis van eerdere gesprekken met deze personen en andere betrokkenen. Voor zover de personen te bereiken zijn, hebben ze de teksten voorgelegd gekregen. Maar ze nemen een bescheiden houding aan.

Andere betrokkenen (ondernemer, burgemeester, gedeputeerde en directeur recreatieschap) heffen het glas op Fort aan de Nekkerweg.Voor de meeste lezers geeft het overzicht alvast een idee welke rollen de diverse personen alweer 20 jaar geleden gespeeld hebben. Het ligt in de bedoeling te zijner tijd interviews te houden en tot uitgebreidere biografieën te komen.
Aanvullingen zijn nu al van harte welkom. Weet je wellicht iemand die in het overzicht ontbreekt maar in de periode 1980-2000 van grote invloed was of representatief voor een groep of organisatie?

Mensen, recent: https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/overig/#MODERN
Mensen, volledig overzicht: https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/

 

Contactdag Stichting Menno van Coehoorn in Uithoorn

Tekst: Peter Schat en René G.A. Ros (Stichting Mega).
Foto's: René G.A. Ros.
Verscheen eerder in korte vorm in het Witte Weekblad.

Ze vertegenwoordigden vestingwerken in alle windstreken van Nederland. Van Kornwerderzand tot Hoek van Holland, van Hellevoetsluis tot Den Helder. De Stichting Menno van Coehoorn, die zich inzet voor behoud van historische verdedigingswerken, nodigt jaarlijks al haar contacten uit voor een treffen. Stichting Beheer Historisch Erfgoed Uithoorn (BHEU) en Stichting Militair Erfgoed Groot-Amsterdam (Mega) traden dit jaar, op 6 november jl., op als lokale gastheren in het Rechthuis in Uithoorn.

Voordracht door Peter Schat over het strategisch belang van Uithoorn.Vanuit de Stichting Menno van Coehoorn heette de voorzitter Evert Westerhuis iedereen welkom. Ook gaf hij informatie over de nieuwe 'Wet algemene bepalingen omgevingsrecht' (Wabo) en de (on)mogelijkheden voor de bescherming van de cultuur-historische waarden.
Ook sprak hij over de puntbescherming van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. En het drama van de Atlantikwall waarin maar geen beslissingen over het behoud worden genomen.
Tevens kondigde hij voor begin volgend jaar een nieuwe website van hun stichting aan en het digitaal raadplegen van de bibliotheek en beeldcollectie.

Uithoorn was verkozen vanwege de forten van de Stelling van Amsterdam in de omgeving. Maar ook vanwege de bijzondere constructie waarin Fort aan de Drecht samen met de Thamerkerk wordt beheerd en deze afwijkende gebouwen elkaar aanvullen. Voorzitter Cees Janssen van de Stichting BHEU hield een voordracht en beantwoordde vragen over het Uithoornse model.

Commandant van Puffelen ontvangt de groep op Fort aan de Drecht.Voorzitter Peter Schat van de Stichting Mega hield een presentatie over het strategische belang van Uithoorn. Hij ving die aan met 1204, toen de Waterlanders en Kennemers de nog kleine plaats brandschatten. Ook belichtte hij de rol van het Rechthuis in de conflicten door de eeuwen heen en wees hij op de stempels die het Rampjaar 1672 op Uithoorn drukten. De aanleg van een schans werd bijvoorbeeld vereeuwigd in een straatnaam.

Gedurende de middag bracht de groep bezoeken aan Fort aan de Drecht en Fort bij Uithoorn om daar te worden rondgeleid. Ook werd een bustoer door het inundatiegebied gemaakt, langs het Fort Waver-Amstel, het nooit voltooide Fort in de Botshol en de houten huizen die in de verboden kringen rond de forten zijn gebouwd.

Stichting Mega: http://www.stichting-mega.nl/
Stichting Menno van Coehoorn: http://www.coehoorn.nl/
Thamerkerk: http://www.thamerkerk.nl/
Fort aan de Drecht: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/drecht/
Fort bij Uithoorn: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/uithoorn/
Fort Waver-Amstel: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/waver/
Fort in de Botshol: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/botshol/

 

Vernieuwd Achtkant

Met dank aan: Rogier van der Weiden (DLA+ landscape architects).

De oude situatie van het deel dat is gereconstrueerd.In 2008 werden er handen en voeten gegeven aan een plan om de vier bastions van de Vesting Weesp aantrekkelijker te maken, als onderdeel van een plan ter verbetering van het toerisme in de halve vestingstad.
Door het budget beperkt en bij wijze van proef werd er voor gekozen om de helft van het bastion Nieuw Achtkant te reconstrueren naar de situatie van eind 19de eeuw. Dit is het lege en verlaten bastion nabij het Fort aan de Ossenmarkt.
De provincie Noord-Holland droeg een deel van de kosten bij zodat DLA+ landscape architects de plannen kon uitwerken. Bij de buurtbewoners ontstonden bezwaren tegen het verhogen van de wal met 1,2 meter maar de bezwaren werden niet formeel gemaakt.

In juni van dit jaar is er begonnen om de wallen weer te profileren. De beschoeiing werd verbeterd. Een aantal steile hellingen werden versterkt uitgevoerd en kregen al grasplaggen.
Grootste bouwwerk was de doorsnijding in de wal om het publiek bij het water te laten komen op de plek waar sinds mensenheugenis het 'Weesper zeestrand' was. Maar ook om de doorsnede van de wal te laten beleven.
De doorsnijding ligt direct naast de oude remise uit 1876, waar de wal omhoog liep om voldoende gronddekking bovenop de remise te verkrijgen. De remise-deuren zijn met beton dichtgezet en verder gebeurd daar voorlopig niets mee; maar waar is de jaarsteen gebleven?

Het eerste deel van de wal wordt geherprofileerd.Beton storten voor de vloer van de doorsnijding.

Half november waren de werkzaamheden op een haar na afgerond. Door de doorsnijding lopen is inderdaad een bijzondere belevenis geworden.
Vanwege het natte weer konden de betonnen muren van de doorsnijding nog niet afgewerkt worden maar op de wanden komt een doorsnede van de remise, doorsnede van oudere wallen en drie informatiepanelen.

Bijna voltooide doorsnijding met een doorsnede van de remise.De wallen liggen er heel strak en ordentelijk bij maar nog erg modderig. Ook van buiten het bastion, varend over de Vecht, fietsend over de 's Gravelandse Weg of vanuit het stadscentrum, is het aanzicht van een gronddepot verdwenen en vervangen door iets opmerkelijks.
De gemeente heeft, vanwege de vertraging met de doorsnijding, besloten om de officiële oplevering niet in november te laten plaatsvinden maar in het voorjaar van 2011. Met als bijkomend voordeel dat de wallen dan niet modderbruin maar grasgroen zijn.

N.B. 1: Uw redacteur was betrokken bij de besprekingen over de reconstructie en heeft meegewerkt aan de informatiepanelen.

N.B. 2: Een onbekend persoon heeft de afgelopen dagen het beton van de (nog niet voltooide) doorsnijding beklad met o.a. 'spuuglelijk' en 'gemeente bedankt'.

'Reconstructie Weesper-bastion Nieuwe Achtkant' in Nieuwsbrief 325: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2009/nieuwsbrief-325/
'Jan Pomerans uit Nieuwe Schans' in Nieuwsbrief 325: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2009/nieuwsbrief-325/
'Reconstructie Weesper schansen' op Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=2&t=577
Gemeente Weesp: http://www.weesp.nl/
DLA+ landscape architects: http://www.dlaplus.nl/

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

Stelling van Amsterdam op Bluesky Stelling van Amsterdam op Facebook Stelling van Amsterdam op X / Twitter Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam' is een gratis interactief e-book over de Stelling. (Advertentie)
 
 
 
Fort Resort Beemster herbergt een van de meest luxueuze wellnessresorts met hotel van Nederland. In de karakteristieke sfeer van het fort beleeft u wellness zoals u nog nooit heeft ervaren. (Advertentie)