|
InleidingBeste lezer, Deze nieuwsbrief begint met het derde en laatste deel van de archiefvondsten in het Nederlands Instituut voor Militaire Historie. Maar u kunt zelf ook actief zijn door mee te gaan met de boottocht naar de Kustbatterij bij Durgerdam. Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2018/nieuwsbrief-465/ De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 21 november verschijnen. Veel leesplezier! Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.
|
Dienstberichten- Op 29 september hebben we een nuttige en gezellige bijeenkomst/borrel gehad van de Werkgroep Grenspalen, in Fort aan Den Ham. Ter ere van de start van een nieuw zoekseizoen nu het gras weer korter wordt. Een groep vrijwilligers gaat weer het veld in om samen de kleinste en kwetsbaarste militaire objecten te inventariseren en daarmee onder de aandacht te brengen. Later meer! - Jan Baalbergen, bevlogen medewerker van Stichting Fort bij Abcoude en correspondent van Stichting Menno van Coehoorn geweest, is in augustus jl. overleden. Ook was hij redacteur van het boek '‘t Fort Abcoude, Geschiedenis en natuur' uit 1991. - Op 6 en 13 oktober hebben we respectievelijk de correspondenten en begunstigers van stichting Menno van Coehoorn geholpen bij hun excursie rond Uithoorn. We verzorgden een lezing over de Stelling en een rondleiding op Fort bij Uithoorn. - Het Gozen Doornpad van het oude Station Abcoude naar het Fort bij Abcoude is verlegd, de woning Fort bij Penningsveer wordt gerestaureerd, de brug van Fort bij De Kwakel is vervangen en zo zijn er nog een paar zaken.
|
Militair Historisch puzzelen 3: operatie OchtendbladTekst en foto's: René Ros. In 2013 bezocht ik het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) om 25 dossiers in hun archieven '406 Kazernes, Legerplaatsen, Gebouwen' en '407 Verdedigingswerken' te raadplegen. Omdat het zoveel kleine dossiers betreft, is het een meerdaagse puzzel om uit te zoeken. In 2016 werden de dossiers nogmaals geraadpleegd en de aantekeningen aangevuld maar steeds kwam het er niet van om te puzzelen, Nu dan eindelijk de resultaten! In deze nieuwsbrief deel 3 van 3: operatie Ochtendblad.
Magazijn 1800 Roeden is van oorsprong het Sectorpark Halfweg, afd. Munitie maar er is geen gebouw dat 1.040 m2 groot is dus het zal meerdere gebouwen hebben betroffen. Maar wat was "operatie Ochtendblad"? Gelukkig werd in het Nationaal Archief een brief van de Inspectie der Intendance met die codenaam gevonden, gedateerd op 25 november 1965: "De te Amsterdam op te leggen gereserveerde voorraad levensmiddelen in zeewaardige verpakking is bestemd voor de eventueel aan de Verenigde Naties ter beschikking te stellen eenheden 44 Pantserinfanteriebataljon en 42 Geneeskundige compagnie (vermeerderd met aanvullingsdetachementen). [...] Deze voorraad is berekend voor een behoefte van 14 dagen, te weten 3 dagen gevechtsrantsoenen individueel, 4 dagen groepsrantsoenen 10 in 1 en 7 dagen veldrantsoenen voor een totale sterkte van 1300 man." Het 44 Pantserinfanteriebataljon was gelegerd in Zuidlaren (Dr.) en was in 1965 permanent beschikbaar gesteld aan de Verenigde Naties. Blijkbaar werd hiervoor een voedselvoorraad nabij de Amsterdamse haven opgeslagen. Pas in 1979 zou het daadwerkelijk ingezet worden en wel als onderdeel van UNIFIL in Libanon. Sectorpark Halfweg, afd. Munitie
|
Met IJveer naar Kustbatterij bij DurgerdamTekst: Frank Hemminga (Stichting SEGA).
Onderweg vertelt een gids van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam veel wetenswaardigheden. Op het eiland geven twee gidsen een rondleiding, die u alle bijzondere plekjes laten zien en over de historie van het eiland en het lichtbaken vertellen. Tijdens de terugweg varen we om het forteiland Pampus heen, waarover onze fortenspecialist ook graag zijn kennis met u deelt. Deze tocht wordt dit jaar gevaren op de laatste zaterdag van maart tot en met november. Bovenstaand programma met de nadruk op het militair erfgoed met René Ros als gids wordt op 27 oktober uitgevoerd. Op de andere data is er een gids die zich richt op de natuurwaarden. Programma: Tarieven: Meer informatie en reserveren
|
Groepsreis met StellingUitjeTekst en foto's: René Ros
Na aankomst op Fort bij Abcoude vond men de koffie met appelgebak lekker en de presentatie vlot en interessant. De rondleiding was voor velen hun eerste fort en het was een onverwachte groene en bruine wereld.
In het Fort bij Vijfhuizen werd het diner geserveerd en dat smaakte uitstekend. Ik sprak er met een meneer die in de jaren 1960 zijn dienstplicht bij de Militaire Inlichtingendienst had vervuld. Hij vertelde dat, rond het Nederlandse legerkorps in Seedorf, Oost-Duitse agenten informeerden naar de Nederlandse waterlinies. Benieuwd wanneer er ooit archiefstukken worden gevonden die dat bevestigen. "De ontvangst, de informatieve inleiding en de begeleiding door het team van enthousiaste vrijwilligers heeft zeker bijgedragen aan deze positieve ervaringen die velen van ons graag met hun (klein-)kinderen zullen gaan delen. "
|
Een gevaarlijke MobilisatieclubTekst en foto's: René Ros.
Het verhaal begint met een brief van de staf van de IVe Divisie in Tilburg aan de commandant van Fort aan de St. Aagtendijk met als datum 13 april 1915. Door de militaire censuur was een brief onderschept aan S. Rinkema die op dat moment hospitaalsoldaat bij de Sectie Verbandplaats Afdeling in Tilburg is. De twee soldaten op St. Aagtendijk zijn van de 2e Compagnie 23 Landweer Infanterie en dat klopt gelukkig met de Bezettingsstaat 1913-1914. Van de drie soldaten is geen volledige naam en geen geboortedatum bekend zodat het vrijwel onmogelijk is hen te identificeren, alhoewel een poging via de militieregisters is gedaan. De brief is verzonden door P. de Jong maar de inhoud is van H.L. van Heel, "logeerende op kamer 10". Twee paragrafen over hun "Soc. dem. mobilisatieclub" worden geciteerd waaruit blijkt dat ze deze geheim willen houden.
In het dossier zit een handgeschreven brief d.d. 23 april van de Opperbevelhebber aan de Stellingcommandant met de aantekening "Persoonlijk" en ondertekent met iets dat eindigt op 'generaal' en een paraaf waarin de letters C.J. te herkennen zijn. Fort aan de St. Aagtendijk
|
Netwerkmiddag Kenniscentrum Waterlinies(Apart verzonden op 29-10-2018 en later aan deze nieuwsbrief toegevoegd.) Tekst: Kenniscentrum Waterlinies.
De bijeenkomst wordt gehouden in Theater deMess in Naarden-Vesting. De capaciteit van het theater is beperkt en daardoor ook het aantal deelnemers van deze netwerkdag. Aan de deelname aan de netwerkbijeenkomst zijn geen kosten verbonden. Meer informatie, zoals het programma, en de mogelijkheid zich te registreren vind je via deze link: Meer informatie en registreren
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 465
De Bevelhebber Landstrijdkrachten schrijft op 16 mei 1966: "in afwijking van het gestelde in bijlage I van referte a bepaal ik, dat de beschikbare 1040 m2 opslagruimte in het magazijn 1800 Roeden tot nader order ter beschikking blijft van 413 Infbat, ten behoeve van opslag goederen in het kader van de operatie Ochtendblad".
Stap op een historisch IJveer en ga mee naar het Vuurtoreneiland ofwel de Kustbatterij bij Durgerdam, een eilandje in het IJmeer net uit de kust van de polder IJdoorn.
In 2010 regelde ik een bus-excursie in de Stelling voor het toenmalige Bureau Monumenten en Archeologie van de gemeente Amsterdam. Sindsdien is dat programma als 'StellingUitje' voor diverse groepen verzorgd en onlangs voor de postactieven van Probus Oegstgeest. Bij deze een kort verslag vanuit het perspectief van de coördinator annex daggids. 
Op de parkeerplaats Twaalfmaat bij Heemskerk maakte de bus een tussenstop. De deelnemers zaten druk rond te kijken maar hadden geen idee wat er te zien was. Ook nadat Fort bij Veldhuis werd genoemd zagen de meesten het niet liggen. De groene wallen werden aangewezen, evenals de St. Aagtendijk en een inundatiekade met damsluis.
In een ongeïnventariseerd deel van het archief van de Generale Staf werd door Raymond Gaveel een dossier met een paar brieven gevonden. Een interessant verhaal over vrees voor anarchisten en socialisten. En die vriendelijk ogende Stellingcommandant Ophorst had ook een andere zijde.
Op donderdag 29 november organiseert het Kenniscentrum Waterlinies de tweede netwerkmiddag van dit jaar. Het thema van de bijeenkomst is ‘Delen is vermenigvuldigen’: kennisdelen om die te vermeerderen, je persoonlijke inzet delen om een plan of organisatie naar een hoger plan te brengen.