Sector Ouderkerk

Kazematten Hakkelaarsbrug

De hoofdverdedigingslijn van de Stelling heeft in de Vechtstreek aanvankelijk over Weesp en Muiden gelopen. Door de aanleg van het Fort bij Muiderberg zou de hoofdverdedigingslijn meer naar het oosten kunnen lopen en verbeteringen aan de vesting Weesp en Muiden overbodig worden. In 1915 is het tracé Uitermeer - Muiderberg ingericht als Veldstelling Hakkelaarsbrug - Uitermeer en hoofdverdedigingslijn geworden.
Om meerdere verdedigingslijnen achter elkaar te hebben zijn, toen dit deel van de Stelling tot het Oostfront van de Vesting Holland behoorde, meerdere groepen kazematten bij de accessen gebouwd.
Aan de Rijksweg 1 (nu A1) werden de Kazematten Hakkelaarsbrug en de Kazematten Muiden gebouwd. En aan de Provinciale weg Amsterdam - Hilversum (nu N236) de Kazematten Uitermeer en Kazematten Weesp.

Locaties:

De kazemat Hakkelaarsbrug Noord lig ten noorden van de buurtschap Hakkelaarsbrug aan de Rijksweg 1 (Amersfoort - Bussum - Amsterdam; nu Snelweg A1) bij Muiderberg.

De kazemat Hakkelaarsbrug Zuid ligt ten zuiden van de buurtschap Hakkelaarsbrug aan de Rijksweg 1 (Amersfoort - Bussum - Amsterdam; nu Snelweg A1) bij Muiderberg.

Een aantal tetraeders is bij de kruising De Goog - Meerkade te vinden.

Doel:

Afsluiten van de acces gevormd door de Rijksweg 1.

Bezetting:

5 of 6 manschappen per V.I.S. kazemat; kanon-kazemat: 1e of 5e Regiment Veldartillerie (<1928), 9e of 10e Regiment Veldartillerie (>1928); 31ste Regiment Infanterie, I Bataljon (1939-1940)

Bewapening:

Zie omschrijving.

Historie:

Zie Historische kalender.

Omschrijving:

Drie betonnen kazematten, type V.I.S., werden aan weerszijden van Rijksweg 1 aangelegd om deze toegang tot de toenmalige Vesting Holland af te sluiten. De kosten werden door Rijkswaterstaat gedragen.
De mitrailleurkazematten Hakkelaarsbrug Noord en Hakkelaarsbrug Zuid bevinden zich respectievelijk ten noorden en ten zuiden van de rijksweg, terwijl de kanonkazemat Hakkelaarsbrug Midden langs de rijksweg lag. De kanonkazemat is inmiddels gesloopt. Het kanon was een 6 cm Hefkoepel of 6 cm Kazemat kanon (vanaf 1938 een 5 cm no. 2) dat uit een van de forten van de Stelling kwam.

De 28 meter lange vechtwagenhindernis moet in 1937 aangelegd zijn. Een aantal tetraeders, verplaatsbare betonnen versperringsblokken, zijn verspreid in de omgeving nog aanwezig. Bij opritten van boerderijen en de kruising De Goog - Meerdijk.
Op een luchtfoto van 3 februari 1945 zijn bij Hakkelaarsbrug Midden twee aarden werken zuidelijk en noordelijk te zien. Aan de keelzijde (west) is een scherpe afsnijding te zien zodat er een onderkomen onder lijkt te zitten.

In de periode 1932-1936 zijn binnen de voormalige Stelling (in de toenmalige Vesting Holland) soortgelijke V.I.S.-kazematten gebouwd op deze locaties:

• Zijkanaal B (incompleet)
• Slotertocht (compleet)
• Fort Kijkuit (aanvulling bestaand fort, compleet)
• Uitermeer (aanvulling bestaand fort, 3 Type G toegevoegd, incompleet)
• Muiden (incompleet, Type G toegevoegd)

Dezelfde betonnen kazematten, naar ontwerp uit 1928, werden op al deze locaties gebruikt. Elke kazemat bestaat uit een ruimte met het kanon of mitrailleur en een afwachtingsruimte met periscoop.

Een restant van een tankval, een brede sloot, loopt vanaf de versperring in de winterdijk naar het zuidwesten tot aan de spoorweg.
Zie ook de Tankval in de Aetsveldse Polder.

Rond 1939-1940 werden veldstellingen met groepsschuilplaatsen bij de Hakkelaarsbrug gebouwd (zie ook Veldstelling Uitermeer).

Omgeving:

De originele situatie rond de kazematten is behouden met uitzondering van de aanleg van de spoorlijn Weesp - Almere - Lelystad en de uitbreiding van de rijksweg en de aanleg van een verkeersknooppunt.

Eigenaar:

-

Gebruiker:

-

Gebruik:

-

Monument status:

Rijksmonument