|
InleidingBeste lezer, Door de winterstop is er eens geen nieuws van anderen, maar in deze wintermaanden vind ik het goed toeven in een archief. Aan de gifgas-nieuwsbrief is een jaar gewerkt en toen dat afgerond was kon begonnen worden met de informatie die je in deze nieuwsbrief vindt. Na de korte dienstberichten eerst een artikel over een fortwachterswoning die er wel of niet meer is. Maar ook over de Mega-nieuwjaarsborrel met nieuws over een zeer goede bestuurswissel. Bekijk deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2012/nieuwsbrief-388/ Op 22 februari verschijnt deel 2 van de thema-nieuwsbrief 'Gas-gas-gas!'. De volgende normale nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 7 maart verschijnen. Bijdragen graag ruim van tevoren toezenden. Veel leesplezier! Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.
|
DienstberichtenMoet ik in bespreking gaan met een Chinese geldschieter? Inmiddels zijn we begonnen met de verhuizing van 16 websites naar een nieuwe webserver. Na drie weken zijn we ongeveer halverwege. Meer hierover als installeren, verhuizen en testen gereed is, vermoedelijk begin maart.
Mijn documentatiecentrum heeft niet alleen digitale zaken, maar ook ca. 6 meter drukwerk en honderden kilo's voorwerpen. Onlangs ontving ik twee bijdragen waarvoor ik de schenkers bij deze wil bedanken voor hun bijdrage en vertrouwen. Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) heeft een geactualiseerde herdruk uitgebracht van het populaire boek 'Van werf tot facilitair complex: 350 jaar marinegeschiedenis op Kattenburg'. In deze derde druk zijn de laatste zeven jaar toegevoegd. In het boek wordt de lezer een blik gegund achter de poorten van het oudste nog in gebruik zijnde marineterrein in Nederland. Bij bouwwerkzaamheden van het nieuwe NS-station Halfweg-Zwanenburg zijn funderingen en onderaardse gewelven aangetroffen van een verdedigingstoren uit de tijd van Napoleon. Archeologen spreken van een voor Nederland unieke vondst. Klein WO2-nieuws: Op 26 januari jl. is Ruurd Silvius op bijna 97-jarige leeftijd overleden, de prominente Sneker die in de winter van '44-'45 geëvacueerde Amsterdamse kinderen, waaronder mijn vader, onderdak en voedsel bood. Als je er op let wordt het hilarisch: historische boeken zonder jaar van uitgave.
|
De eerste fortwachterswoning in VijfhuizenMet dank aan: Gert-Jan Brok (Kunstfort bij Vijfhuizen), fam. Van Santen en Dick de Waal Malefijt (Haarlemmermeerspoorlijnen).
Het was bekend dat het Fort bij Vijfhuizen in 1911 een nieuwe fortwachterswoning had gekregen. Deze is door de Hollandse Electrische Spoorwegmaatschappij (H.E.S.M.) gebouwd en betaald omdat zij een spoordijk over het militaire terrein aanlegden. De nieuwe spoordijk zou vanuit de oorspronkelijke woning het zicht op het fort ontnemen. Tijdens een volgend archiefbezoek, midden januari, heb ik de bouwtekeningen van het fort opgezocht en vond een tekening getiteld 'Keeten van Vijfhuizen'. Met daarop de directiekeet (later wachterswoning) en een kleinere opzichterskeet, die beide in 1890 gebouwd moeten zijn en eerst door de aannemers werden gebruikt. De directiekeet annex fortwachterswoning staat er gewoon nog en is tot ver in de jaren 1980 bewoond geweest door militairen. Op een bedrijfskaart van de Heidemij uit zomer 1979 staat deze woning niet ingetekend - foutje of sloopplannen? * Om privacy-redenen worden geen foto's van het interieur gepubliceerd. Fort bij Vijfhuizen
|
Nieuwjaarsbijeenkomst MegaTekst: Peter Schat (voorzitter stichting Mega).
Vooraf sprak voorzitter Peter Schat enkele woorden: "Dit jaar is het acht jaar geleden dat in Naarden de Stichting Mega werd opgericht. Daarvan werd kond gedaan in de nieuwsbrief die in 2004 al z’n zesde jaargang beleefde. Beide uitingen, nieuwsbrief en website, werden onder de vlag van Mega gebracht en dit jaar zullen jullie merken dat deze twee weer onder die vlag vandaan gaan.
Waarna René zijn doortimmerde presentatie ontvouwde op het projectiescherm, waarin hij een rode lijn liet lopen van verdedigingswijzen in de oudheid tot de rol die de Stelling van Amsterdam speelde in de Koude Oorlog. Met veel aandacht voor de mens, en de bijzondere en kwetsbare – want onbeschermd door wat voor monumentenstatus dan ook – stellingonderdelen. In de bar kon nog lang worden nagepraat. Stichting Mega
|
Terug naar de geschiedenis
In 1959 vonden de militaire oefeningen Site-Step I en II plaats. Uit de stukken concludeer ik dat dit in september van dat jaar vooral rond Rotterdam plaatsvond. Vanuit de Genie werd daar aan meegewerkt met het inrichten van de Moerdijk-spoorbrug voor gewoon verkeer. En het inrichten van een "krijgsgevangenen verzamelplaats(!) in Roelofarendsveen". Correspondentie uit voorjaar 1965 gaat over het door Defensie afstoten van het merendeel van de Geniedijk Haarlemmermeer. Behouden bleven het Magazijn Schiphol en het Pompstation Aalsmeerderweg. Eerder, in 1950-1951, was het deel van de snelweg A4 al overgedragen aan het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Andere stukken tonen aan dat rond 1970 diverse magazijnen in gebruik werden genomen.
* Zie het artikel 'De eerste fortwachterswoning in Vijfhuizen' over de woning op de bijbehorende kaart.
|
Wie is de eigenaar?Met dank aan: Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Kadaster, Ministerie van Financiën, Nederlands Instituut Militaire Historie, Rijksvastgoedontwikkelingsbedrijf (vh. Domeinen), een politieagent en een jurist.
Een simpele gedachte is dat, omdat er een 'O' van het Ministerie van Oorlog of 'Genie' op staat, het eigendom van het huidige Ministerie van Defensie of de Staat is.
Als je echt wilt weten wie de eigenaar is, dan kan je het beste contact opnemen met het Kadaster. In een uittreksel uit de kadastrale registers vind je gegevens over de eigenaar maar ook recht van opstal of een monumentstatus. Het lastigste is om te bepalen wat de kadastrale aanduiding van het perceel is. Je kan natuurlijk ook met mij contact opnemen. Mogelijk weet ik al wie de eigenaar/gebruiker is en anders kan ik je helpen om die te vinden via bijvoorbeeld de gemeente. N.B. Heb je aanvullingen en opmerkingen? Laat het me a.u.b. weten!
|
Voor hen is het elke dag veteranendagFoto: onbekend.
Op een plek waar ze beide niet hadden moeten zijn, kwamen ze als Romeo en Julia zelfstandig samen te wonen op het revalidatiecentrum. Het leven van 'Romeo' is op 18 april 2008 dramatisch veranderd toen zijn voertuig in Afghanistan op een bermbom reed. Twee van zijn maten kwamen daarbij om het leven. Inmiddels woont het duo in een eigen, voor rolstoel geschikte, woning. Beiden werken nog steeds met overgave voor Defensie. En in mei gaan ze trouwen! Nederlandse Veteranendag
|
De Merwedebrug was een damsluisMet dank aan: Jan Hamers (Historische Kring Weesp).
Bij het raadplegen van archiefstukken voor de thema-nieuwsbrief 'Gas-gas-gas!' vond ik correspondentie uit juli 1917 over het vervoer met schepen van gifgas naar Muiden en Weesp2. In een van de stukken staat letterlijk: Zodoende bleek ook de toenmalige draaibrug in het Merwedekanaal1 bij Weesp twee boezems te scheiden. Het verschil tussen donkerblauw en lichtblauw, waarmee de verschillende boezems op de oude kaart worden onderscheiden, was niet echt opgevallen!
Het originele bijschrift van een foto van de bouw van de draaibrug luidt: Uit onder andere dat bijschrift blijkt dat de brug in 1888 is gebouwd. De huidige boogbrug4 is in 1937 geopend maar de draaibrug is pas in 1947-1948 gesloopt. De verbreding van het Merwedekanaal, om het Amsterdam-Rijnkanaal te worden, was voor de Tweede Wereldoorlog al begonnen maar werd pas in 1952 voltooid. De vraag is of er nog plannen zijn geweest voor een vervangende damsluis of wellicht zelfs een plofsluis. 1 Een nog bestaande draaibrug van hetzelfde model is de Muntbrug in Utrecht. Het tracé van Utrecht naar Gorinchem is grotendeels intact en heeft ook nog twee oude draaibruggen. Damsluis in de Trekvaart van Haarlem naar Halfweg
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 388
Helaas heeft de Geschiedenis Online Prijs geen jurynominatie of plaats in de publieks top-10 opgeleverd. En slechts 35 extra bezoekers.
Tijdens een bezoek in oktober aan het Nationaal Archief, viel me in een map met naoorlogse stukken een plattegrond van het Fort bij Vijfhuizen op met een hoekje militair terrein met een woning. En ik wist dat daar een woning staat, het zal toch niet...
2012 zal een bijzonder jaar worden in de annalen van Mega. Ruim twintig genodigden trotseerden zaterdag 4 februari het winterweer om op Fort bij Veldhuis de nieuwjaarsbijeenkomst van Mega bij te wonen.
Voorts introduceerde de voorzitter de opvolger van René: Kees de Wildt. "Je moet voor de dubbelfunctie die hij op zich heeft genomen bepaalde kwaliteiten hebben. Zo is het handig als je als secretaris een beetje geordend bent, kan structureren, regelen en organiseren. Een penningmeester moet kunnen optellen en aftrekken maar een betrouwbare uitstraling en een eerlijke inborst zijn natuurlijk meegenomen. Kees ken ik al wat langer en mijn indruk is dat hij dit in hoge mate allemaal heeft.
In oktober 2011 en januari 2012 ben ik weer eens naar het Nationaal Archief in Den Haag geweest. De grootste vondst komt in de thema-nieuwsbrief 'Oorlogsschade' van begin mei. Nu een paar middelgrote puzzelstukjes, de bijvangsten, het nog losse zand.
Een belevenis is een grote map van tientallen oude tekeningen met ontwerpen van forten, meestal zonder jaartal. Bijna geen van allen uitgevoerd***.
Stel nu eens dat je een grenspaal of peilschaal ziet. Iets kleins waar geen naambordje of huisnummer bij staat.
Bij bewoners in de buurt kan je natuurlijk vragen wie de eigenaar van het terrein is. Maar meestal kom je dan alleen bij de gebruiker of erfpachter terecht. Vaak is dat wel de juiste persoon om aan te spreken over het rechtzetten van een grenspaal.
Er was eens een jongedame die een nieuwe hobby had gevonden maar tijdens een van de eerste parachutesprongen in de bomen was komen te hangen.
Toen ik eind december de oude landkaarten in dook om de gesloopte 'Damsluis in de Trekvaart van Haarlem naar Halfweg' te vinden, kwam ik ook terecht bij een aantal schutsluizen die de boezemwateren scheiden.
