Nieuwsbrief 154Nieuwsbrief Website Stelling van Amsterdam, nummer 154 Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam (StvA); een onafhankelijk particulier initiatief zonder winst-oogmerk. Deze nieuwsbrief is, met meer verwijzingen en illustraties, ook te vinden op: Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan geïnteresseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.
|
InhoudIn deze nieuwsbrief:
|
VoorwoordAlweer een nieuwsbrief! Jazeker! Zijn er ook dingen die niet in de nieuwsbrief komen? Jazeker! Waarom is deze nieuwsbrief dan toch bomvol?
|
Historische foto'sIn 1999 nam Jurgen Lamers digitale foto's (1 megapixel camera) van de foto's in een herdenkingsboek; met minimale belichting. Het was een gebonden boek met de foto's erin geplakt. Veel foto's van poserende fort-bezettingen, maar ook van auto's, geschut, interieur, aardwerken, loopgraven enzovoort. Datzelfde had Jaap de Zee een flink aantal jaren eerder gedaan met een analoge camera en eigen belichting. Hij bood aan deze negatieven in bruikleen te geven zodat ik ze kon scannen. Ik had echter geen negatieven-scanner. Een bijna afgedankte computer met een extra harde schijf en de negatieven-scanner werd neergezet om gelijktijdig met ander werk de negatieven te scannen. Het leverde 140 bestanden op. Ik mis echter nog een paar foto's zoals van de barakken van Entos (zie hieronder) en mag nog een keer in de negatieven van Jaap de Zee graaien. En ik ben een ander (gedrukt) herinneringsboek op het spoor...
|
Soldaat Frank van WezelA.M. de Jong was schoolmeester in Amsterdam en werd als oudere lichting pas in 1917 gemobiliseerd. Hij begon zijn militaire carrière (bij het Depot VIIe Infanterie Brigade?) in de barakken op het Entos-terrein aan het IJ in Amsterdam (nu staat de Shell toren er). De legerleiding, en vooral zij die herkenbaar waren in de notities, hadden grote moeite met deze 'gezags ondermijnende stokerij' en men probeerde de schrijver te vinden. Onschuldigen werden gestraft of overgeplaatst maar die hadden daar meestal weinig problemen mee. De manschappen en middenkader wisten goed wie de schrijver was maar vonden de notities fantastisch. Ze leverden zelfs materiaal aan en in de kazernes werden de notities voorgelezen of opgeprikt. Na Entos werd De Jong overgeplaatst naar de officiers opleiding in Harderwijk. Een kolonel deed verwoede pogingen de schrijver te achterhalen maar moest meerdere malen voor de krijgsraad in het stof bijten. Op de volgende legeringsplaatsen bedachten de officieren zich wel drie keer voordat ze dat ook gingen proberen. Ze deden daarom eerder poeslief tegen de verdachte om niet 'te schande' te worden gezet in de notities. Exacte locaties worden nergens genoemd. Maar na Harderwijk ging hij een paar maanden naar het veldleger in de omgeving van Oudenbosch. De oorlogsbestemming was 'Hollandsch Diep' waar hij tijdens een korte dreigende periode ook heeft gezeten. Toen het weer rustig was naar een 'stad in het Noorden' en in 1918 eindigend bij het veldleger in het 'Hart van Holland'. De laatste twee maanden had hij een 'ziekte' met een eenvoudig baantje in het archief van een hospitaal. Hij mocht het terrein verlaten en huurde zelfs een eigen kamer waarnaar vrouw en kind overkwamen. In de twee maanden kreeg hij de gelegenheid om 'Frank van Wezels Roemruchte Jaren' te schrijven. Twee aardige anekdotes uit dat laatste boek heb ik even over getypt. De eerste was voor mij een 'buikschudder'. De tweede was de enige waar een fort in voorkwam. "Pas hadden ze bij het fort nog een heel magazijn leeggehaald, koffiebonen en thee en vlees en suiker en erwten en bonen en meel, enfin, de heele rataplan ... En de schildwacht had natuurlijk niks gehoord of gezien ... Looie pijpen, samen delen natuurlijk, maar geen spoortje van een bewijssie, tegen niemand ... en toch moesten ze de boel met paard en wagen weggehaald hebben ..." De 'Notities' had ik al eerder opgeduikeld via het Internet. Onlangs ook 'Belevenissen' gevonden. Een zeer vermakelijk boek maar in hoeverre het een waarheidsgetrouw beeld van de mobilisatie geeft, is moeilijk te zeggen. Ook hedentendage nog herkenbaar bij uitkeringsinstanties en overheden. A.M. de Jong heeft vervolgens nog meer romans geschreven. Hij is in 1943 overleden, na van een Silbertanne commando een kogel in zijn nek te hebben gekregen als represaille van activiteiten van het verzet.
|
Kamp RooswijkAfgelopen donderdag met een andere ex-dienstplichtige naar Kamp Rooswijk bij Velsen-Noord geweest. Hij was sinds zijn afzwaaien in 1962 er niet meer geweest maar wel aan gedacht. En de sloop plannen was het laatste dat hij er over vernam. Wat historische informatie betreft had deze soldaat niet veel toe te voegen dan ik van een eerder bezoek had geleerd. Het gebruik van een gebouw verschilde tussen de getuigen en men is er nu uit dat het een douche-gebouw was en niet de woning van de kampcommandant. Uiteraard nog wel enige leuke anekdotes. Dat Ria Valk er in de kantine heeft opgetreden is niet opzienbarend, maar wel grappig. En vanwege het douche-gebouw iets over de gangbare hygiënische maatregelen in die tijd: Daarna nog even wat dingen in de buurt van Beverwijk opgezocht. En naar Akersloot voor een gebouwtje dat niet meer bleek te bestaan en waarschijnlijk niet de functie had die een informant had doorgegeven. Ik vroeg een passant ernaar maar die wist wel van de munitie-opslag in schepen. Daar had hij nota bene zelf voor in de bewaking gezeten. De oogjes begonnen te twinkelen en de anekdotes kwamen boven. In de binnenvaartschepen lagen zware granaten voor de marine. De schippers kregen ruim betaald maar bij onweer roeiden ze naar het vaste land!
|
Coördinator gezochtDe afgelopen weken sprak ik (weer) diverse mensen in levende lijve of per e-mail. En het lijkt een complot maar de meeste hadden het over het door fort-eigenaren gezamenlijk aanschaffen van typische spullen en het ontbreken van coördinatie daarvan. Wellicht dat een bestuurslid van de Stichting Stelling van Amsterdam dit eens kan oppakken? Het gaat dan over dingen als replica's van de lantaarns die aan de forten hingen. Enkele eigenaren hebben die na laten maken. Maar is gezamenlijke inkoop en idem subsidie niet goedkoper en handiger?
|
Bezoekerscentrum (B-watch)Voorlopig in elke nieuwsbrief een stukje over het bezoekerscentrum. Ook als er niets te melden is... Het bezoekerscentrum voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie hoopt men in 2005 te openen. Als die van de Stelling in 2010 opengaat ben ik behoorlijk optimistisch. Tenzij er eindelijk ook eens wat geld van de Rijksoverheid beschikbaar komt voor de Stelling. Je kan het hele voorstel lezen of downloaden op:
|
Overig- De metalen schuif van de duiker in de Zuidermaatweg (west van de spoorbaan) is er niet meer... - Een ex-medewerker van Eurometaal (vm. Artillerie-Inrichtingen) heeft me 1.700 digitale opnamen aangeboden van de munitiefabriek. Inclusief opnamen van de inrichting en machines! Zou een medewerker in Muiden zoiets ook gedaan hebben? - De Rijksgebouwendienst heeft laten weten dat ze bezig zijn personen en informatie over de bunker bij het Uitzetcentrum Schiphol te zoeken.
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.
|