Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsbrief 215

Nieuwsbrief Website Stelling van Amsterdam, nummer 215
(7de jaargang, 5 september 2005)

Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Amsterdam.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met meer verwijzingen en illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook informatie te vinden over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en het archief.

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan geïnteresseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

• Voorwoord
• Eerste weekeind van de Stellingmaand
• Fort bij Kwadijk - Zeevang
• Geniedijk Oost - Haarlemmermeer
• Fort bij Kudelstaart en de papieren strijd - Aalsmeer
• Bezoekerscentrum (vervolg)
• Overig

Achter elk artikel in deze inhoudsopgave staat aangegeven welke gemeente het betreft.

Voorwoord

Deze nieuwsbrief gaat de goede kant op. Er zijn onderwerpen die achterwege zijn gebleven, bijdragen van anderen en een kort nieuw artikel. Twee van de artikelen waren al eerder geschreven maar zijn met meer dan 50% ingekort. Daardoor kon ik al meer tijd aan het catalogiseren van de foto's besteden.

Bovendien waren er vorige week ook nog eens vier leuke activiteiten: een bak thee in het Vestingmuseum, boekensnuffelen in Utrecht en de openingen van de Fortenmaand en Stellingmaand. Over een deel van deze activiteiten lees je in deze nieuwsbrief meer.

René Ros
redacteur

Eerste weekeind van de Stellingmaand

Door Co Wies†.

De organisatoren van de Stellingmaand hebben ook dit jaar weer kans gezien de opening tot een bijzondere gebeurtenis te maken. Zowel de unieke locatie, het Fort aan het Pampus, de geboden mogelijkheid van vervoer per supersnelle draagvleugelboot, het feestelijke onthaal met een vrolijke zanggroep van ferme meiden, het mooie weer, de spectaculaire sprongen van de twee parachutisten als de voordracht betreffende piloot Claude Murray. Dit geheel heeft mij en ik denk alle aanwezigen op een bijzonder aangename wijze verrast.
De parachutisten en de voordracht over Claude Murray zijn het deel van het speciale Stellingmaand programma, zie de website van Stichting Pampus voor meer informatie hierover.
<http://www.pampus.nl/>

Een tweede verrassing in de eveneens enigszins maritieme sfeer viel ons zaterdag jongstleden ten deel.
Wij waren enkele van de gelukkigen die de excursie mee konden maken naar het op een eiland gelegen Fort Hinderdam. De heren Ron Zeller en René Ros IG* traden op als deskundige gidsen en wisten vele wetenswaardigheden te vertellen over dit toch wel heel aparte fort en zijn locatie. Bezoek van slechts een zeer beperkt aantal personen wordt op deze locatie toegestaan.

Het eiland is eigendom van de Vereniging Natuurmonumenten. Een vereniging met op zich diverse loffelijke doelstellingen. Maar ik denk dat Mr. Pieter van Vollenhoven (voorzitter Nationaal Restauratiefonds) terecht, en ook hier van toepassing, waarschuwt als hij stelt: Het geheim om de geschiedenis van een land te bewaren, ligt in het behoud van monumenten in hun oorspronkelijke omgeving of landschap.

* Inspecteur-generaal (Voor de vele nieuwe abonnees, zie Nieuwsbrief 180)

Fort bij Kwadijk

Het klinkt vreemd, maar als je zoekt naar kustbatterijen op een Nederlands eiland in het Caraïbisch gebied, dan kan je luchtfoto's van Fort bij Kwadijk vinden. Tenminste als je in de gespecialiseerde bibliotheek en fotocollectie van Stichting Menno van Coehoorn bent.

Er waren vijf luchtfoto's van het Fort bij Kwadijk. Een fort waarvan nu alleen nog de woning en bergloods aanwezig is. De gracht en het eiland zijn tegenwoordig niet meer te herkennen. Maar nog wel op de foto's uit 1959. Het zand wordt afgegraven en daardoor kan je de fundering voor de poterne en het frontgebouw zien.

Maar het interessantst is om de luchtfoto over een hedendaagse kaart te leggen voor de exacte locatie en omvang (zie foto hiernaast). Dan zie je ook dat het opnieuw graven van de gracht een dure grap zou zijn vanwege de latere weg en bebouwing.
Maar de luchtfoto vanuit het noorden is ook erg fraai en staat nu in het fotoalbum. Met dank aan Menno!

<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kwadijk/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/fotoalbum/luchtfoto/kwadijk.htm>

Geniedijk Oost

Bij de plannen over de Geniedijk Oost (zie o.a. Nieuwsbrief 195) kan je afvragen waarom alle wegen eigenlijk door één bestaande maar te verbreden coupure moeten?

In alle toespraken en documentatie wordt geen reden gegeven om de N201 zowel ten noorden als ten zuiden van de Geniedijk op de snelweg A4 te laten aansluiten. Vooral omdat deze N201 tussen deze twee afslagen aan weerszijden van de A4 moet, vindt men dat de coupure verbreed moet worden. Wel eens gedacht wat er gebeurd als er een calamiteit op een van de wegen optreedt?

Als er maar één aansluiting ten noorden van de Geniedijk komt, is er geen verbreding van de A4 coupure nodig. De aansluiting op de A4 is dan verzorgd maar nog niet het verkeer vanaf de N201 naar het nieuw te bouwen industrieterrein ten zuiden van de Geniedijk. En ook niet het verkeer tussen de industrieterreinen aan weerszijden van de Geniedijk waarvoor de gemeente Haarlemmermeer alvast een nieuwe coupure wilde introduceren.
Als oplossing zou je kunnen denken aan een of twee nieuwe coupures op ruime afstand van de snelweg.

Is dat vloeken in de kerk? Niet als die coupure een verdiept aangelegde weg wordt.
Vroeger kon je een busrondleiding over Schiphol maken en zag je de verdiepte weg onder de Kaagbaan door, inclusief een verdiepte rotonde! Het kan dus heel goed, zowel praktisch als financieel. Zeker nu men de provinciale opcenten in de wegenbelasting wil gaan verhogen. En het past ook keurig in het Realisatiebesluit N201.

Fort bij Kudelstaart en de papieren strijd

Door Rob Verhoef, correspondent Stichting Menno van Coehoorn.

"Een fort, een jachthaven en een bestemmingsplan" of "geduld is een schone zaak". Als het gaat over bestemmingsplannen dan kost dat soms meer tijd en energie dan het bouwen van het fort zelf.

In augustus 2003 ontving ik een verzoek van een aantal omwonenden van het Fort bij Kudelstaart om iets te doen met het voorontwerp-bestemmingsplan “Uiterweg-Plasoevers-2003”. Zowel de omwonenden als onze stichting hebben in oktober 2003 een zogenoemde “zienswijze” ingediend. In de zienswijze geef je de gemeente tips waarmee ze bezwaarschriften kunnen voorkomen.

Inmiddels was het 2004 en hadden 128 mensen een zienswijze ingediend. Het ontwerp-bestemmingsplan moest in najaar 2004 klaar zijn maar pas in januari 2005 ligt het ineens ter visie. De gemeente Aalsmeer bleek mijn zienswijze “vergeten” en eind januari dien ik dan toch namens de Stichting Menno van Coehoorn een bezwaarschrift in met de volgende bezwaren.

In het voorontwerp was het gehele fort aangegeven als Rijksmonument en in het ontwerp is dit nog slechts het betonnen deel onder de aarddekking. Naar onze mening vormen de betonnen delen, aarddekking en de gracht samen het fort. Door het niet geheel als monument te beschouwen is het voor de huidige eigenaar/gebruiker zelfs mogelijk schepen bovenop het bomvrije gebouw te plaatsen (zoals in januari 2005 het geval was) wat het aanzien van een stuk UNESCO erfgoed tot een ware aanfluiting maakt.

Gelegaliseerde ligplaatsen dienen beperkt te blijven tot aanlegsteigers waarvoor in het verleden daadwerkelijk officiële vergunningen zijn verleend. Voor het aanzien van het fort mogen elders geen aanlegsteigers in het ontwerp worden aangegeven. De illegaal gemaakte aanlegsteigers dienen te verdwijnen.

Ook de omwonenden hebben een soortgelijk bezwaarschrift ingediend. Op 9 mei 2005 werd het plan besproken in de commissie Grondzaken van de gemeente waarbij ik en anderen 5 minuten spreektijd kregen. Je hoort niet meteen de reactie van de raad, dus weer wachten.
Op maandag 6 juni 2005 is in de commissie gepoogd het bestemmingsplan vast te stellen. Het bleek dat de verschillende fracties nogal wat puntjes hadden die ze anders wilden. Wat het fort betreft bleken de fracties behoorlijk in onze richting mee te gaan.

Hoe nu verder? De omwonenden hebben een voorzet voor een amendement gemaakt die de raad zo kan over nemen om het bestemmingsplan aan te passen aan onze eerder genoemde bezwaren. Laatste stand van zaken is dan B&W vasthoudt aan het terugbrengen van het aantal ligplaatsen. Het is nu weer een kwestie van wachten.

Bezoekerscentrum

In het Fort bij Vechten (nabij Bunnik) is in de langwerpige loods 'Barak Z' het tijdelijke bezoekerscentrum voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHWL) geopend. Slechts een deel van de loods is gebruikt met als onmisbaar middelpunt een langwerpige kaart van de NHWL. Langs de rand ervan stelt Dickie, een kikker met een helm op, je vragen-om-na-te-denken. In enkele panelen worden toegankelijke forten onder de aandacht gebracht. En er zijn twee video presentaties te zien.
<http://www.fortvechten.nl/>
<http://www.hollandsewaterlinie.nl/>

WAAROM HEEFT DE STELLING nog steeds NIET ZOIETS EENVOUDIGS EN FUNCTIONEELS???

Waarom heeft de NHWL een grote pot goud?
Waarom heeft de NHWL een projectbureau van 14 personen?
Waarom heeft de NHWL wel een verantwoordelijke Liniecommissie?
Waarom heeft de NHWL wel een voorbereidende Projectgroep?
Waarom heeft de NHWL wel een adviserend Kwaliteitsteam?
Waarom heeft de NHWL wel een maatschappelijk betrokken Klankbordgroep?
Waarom heeft de NHWL geen last van provinciale zelfmutilatie?
Waarom heeft de NHWL wel projectmedewerkers die betrokken en deskundig zijn?
Waarom heeft de NHWL 'quick-wins' uitgevonden en toegepast?
Waarom heeft de NHWL wel kringenkijkhutten?
Waarom heeft de NHWL beter toegankelijke forten?
Waarom heeft de NHWL wel binnen drie jaar een bezoekerscentrum?
Waarom heeft de NHWL een betere communicatie?
Waarom heeft de NHWL wel een regelmatige, officiele nieuwsbrief?
Waarom heeft de NHWL wel reclameposters langs de weg?
Waarom heeft de NHWL wel eigen T-shirts om bijvoorbeeld als gids mee rond te lopen?

Wanneer heeft de Stelling haar jarenlange voorsprong verspeeld?
Wanneer krijgt de Stelling een bezoekerscentrum?
Wanneer start het Erfgoedhuis Noord-Holland?
Wanneer gaan we laten zien dat de NHWL niet 'De Moeder aller Linies' is? *
Wanneer gaan we eens de handen uit de mouwen steken?

* De door de NHWL betaalde landschapsarchitect Eric Luiten stelt in een ridicuul artikel in WaterLIJN nr. 12 dat alleen de NHWL de geconcentreerde aandacht dient te krijgen. Alsof de Utrechtse Dom geen behoud verdient omdat de Bossche Sint Jan al is gerestaureerd!?
<http://www.hollandsewaterlinie.nl/index.asp?id=10>

Overig

- Planet besteedt aandacht aan forten in 'Hot links: forten in Nederland'.
<http://www.planet.nl/planet/show/id=359815/contentid=614210/sc=82f1ad>

- Ook Het Net wijst haar publiek op de forten in 'Spannende forten bezoeken'
<http://www.hetnet.nl/vakantie/131w13927.htm>

- De roeiboot waarnaar in Nieuwsbrief 208 werd gezocht, ligt zeer waarschijnlijk in het Vestingmuseum Naarden. <http://www.vestingmuseum.nl/>

- De website over Radarstation Seeadler heeft een eenvoudig te onthouden adres gekregen. <http://www.radarstation.nl/>

- De herbouw van de bergloods van Fort bij Marken-Binnen wacht op de vergunningen meldt het Noordhollands Dagblad in het artikel 'Kogel bijna door de kerk voor Fort Markenbinnen'. <http://www.nhd.nl/Pagina/0,7106,15-1-4712--2767225-1589-723605-,00.html> (tip Co Stronck)

- Ons aller bekende - en soms beruchte - Co Wies† heeft een eigen website 'Fortwachtertje' gemaakt over het Fort bij Aalsmeer en gerelateerde zaken: <http://www.fortwachtertje.nl/>

- De Voorpositie bij Cruquius (vh. Fort bij de Cruquius) blijkt onderwerp te zijn van een Ontwikkelingsplan Fortterrein Cruquius dat in 2008 voltooid moet zijn. <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/heemstede/>