|
InhoudIn deze nieuwsbrief:
Hierboven staat achter de artikelen, indien van toepassing, welke gemeente het betreft.
|
InleidingNa een ongebruikelijk lange stilte van drie weken is er dan toch weer een nieuwsbrief. Er was eindelijk eens weinig te melden en ook nu is er weinig nieuws uit de maatschappij. Maar wel veel 'eigen producties' over voornamelijk Spaarndam. Reageren op deze nieuwsbrief kan op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/ René Ros
|
Stukje werelderfgoed komt terug?
Gespreksonderwerp was de onlangs gesloopte steiger van het Fort benoorden Spaarndam aan het Zijkanaal B (zie Nieuwsbrief 256). Alleen de palen zijn nog aanwezig omdat men munitie op de kanaalbodem vreest.
Ondanks de wat vreemde gang van zaken is de kans dus groot dat er meer terugkomt dan er met de steiger is verdwenen! Met gepaste dank aan Rijkswaterstaat en de provincie! Fort benoorden Spaarndam: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spaarndam-noord/>
|
Munitiemagazijn bij Spaarndam
Op een topografische kaart kan je bijna geen verschil zien tussen een bungalowpark en een munitiemagazijncomplex: verspreid liggende gebouwen in een bos met een hoge omheining. Daarmee zijn de meest logische hergebruiken genoemd: tijdelijke of permanente woonruimte of opslag. Dit complex is het laatste munitiemagazijncomplex in zijn soort uit de Koude Oorlog in de provincie Noord-Holland en wijde omtrek en zodoende van grote historische waarde.
Magazijn Spaarndam: <https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/spaarndam-munitie/> (NIEUW)
|
Vrachtwagens bij SpaarndamFoto vrachtwagens op Kamp Rooswijk in 1957-1958: Kees van der Stad†. In een archief van het bestuur van de Polder Velserbroek werd een dossier over 'schadevergoeding militair verkeer' gevonden. Een uittreksel ervan is al eens in Nieuwsbrief 52 verschenen maar wordt hier aangepast herhaald als aanvulling op het artikel hierboven:
Het polderbestuur trachtte de schade aan de weg op het Ministerie van Defensie te verhalen. Die weigerde omdat ze op de openbare weg reden met voertuigen die daar op mochten rijden. Defensie gooide olie op het vuur door in dezelfde brief te klagen over de slechte en gevaarlijke staat van de weg en verzocht tot spoedig herstel. Wel zouden ze de chauffeurs manen om rustiger te rijden. Ook benaderde het polderbestuur het Ministerie van Verkeer en Waterstaat maar die wilde zich er duidelijk niet mee bemoeien. De vereniging van waterschappen hielp ook maar wees het polderbestuur op haar eigen fouten. Ze had direct Defensie-personeel moeten aanspreken toen de problemen werden geconstateerd en de weg was al in slechte staat. Uiteindelijk kwam 25% van de herstelkosten uit een provinciaal wegenpotje, de rest moest de polder zelf betalen. Het polderbestuur hoopte in de zomer van 1959 de wegen hersteld te hebben. En tja, die 5.100 toenmalige guldens (vergl. 14.550 euro) was natuurlijk wel een heel groot bedrag...
|
Fliegerhorst SchipholMet dank aan Ron Erhardt† en Rene Dolfsma. Alle aantekeningen en kopieen van het archief over de Groep Albrecht zijn verwerkt en waar nodig webpagina's aangepast. Hier wordt afgesloten met enkele vondsten over Fliegerhorst Schiphol.
Het begint met een rapport van 26 januari 1944: "According to information the aerodrome is in use again. People told that there were a few bombers, but certainly no fighters. About this date their was an attack on London, in which probably these bombers participated." (Het vliegveld is volgens bronnen weer in gebruik. Mensen vertellen dat er enkele bommenwerpers waren, maar zeker geen jagers. Rond deze datum was er een aanval op Londen waaraan deze bommenwerpers vermoedelijk deelnamen.) Op 8 april meldt men dat de banen worden gerepareerd "door halfjoden" en op 22 mei wordt er FLAK (luchtafweergeschut) bij het veld opgesteld. Twee maanden later, op 6 juli, is "Schiphol in tact; weinig gebruikt". Fliegerhorst Schiphol: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/schiphol-vliegkamp/> * zie 'Fliegerhorst Schiphol - Deel 3' van Ab. A. Jansen.
|
Observatiepost MuizenfortMet dank aan Guus Kroon, Historisch Archief Muiden. Door Guus Kroon van het Historisch Archief Muiden werden twee kopieen van interessante archiefstukken beschikbaar gesteld over de losse observatiepost op de piramide van het Muizenfort te Muiden. Vermoedelijk komen ze uit het archief van het Hoofdkwartier Vesting Holland dat slecht is ontsloten en moeilijk opnieuw na te zoeken. En de oorspronkelijke vinder* weet de herkomst niet meer en op de stukken staan geen aantekeningen over de herkomst!!!
Het tweede stuk uit september 1939 is een tekening om een observatiepost in het Gebouw C te integreren. Het dak van het meest zuidoostelijke lokaal moest met gewapend beton versterkt worden met daarin een observatiepost. Met een toegang door het plafond van het lokaal. Maar dat plan is dus nooit doorgegaan... Een plan dat niet doorgaat, is geen nieuws. Maar dat in 1937 nog alle drie observatieposten van vermoedelijk het Fort bij Muiderberg aanwezig waren, is wel nieuwswaardig! De observatiepost zal een plek in het Muizenfort Museum i.o. krijgen (zie Nieuwsbrief 264). Muizenfort: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/muiden-fort/> * Wiens naam hier niet wordt genoemd ter bescherming van hem en de stichting waartoe hij behoort.
|
VijfsluizenMet dank aan Geo van Geffen.
Na een tip zocht Geo van Geffen de locatie op en verrassend genoeg bleek de sluis tussen woningen en snelwegen nog aanwezig. Hij heeft de hele serie foto's van het fraai vervallen object online gezet. Inundatiestation Schiedam: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/inundaties/lijst-schiedam.htm> * Opgesteld door Paul Kamps en als manuscript beschikbaar gesteld.
|
OverigOnder dit kopje zullen alleen korte mededelingen over de website, nieuwsbrief en het forum gedaan worden. Overig kort, en meestal actueel, nieuws zal op het Stelling Forum verschijnen. Door je te registeren bij het forum kan je eenvoudig zien welke onderwerpen zijn geplaatst sinds je vorige bezoek en kan je zelf berichten plaatsen. https://forum.stelling-amsterdam.nl/ Voor meldingen over militair erfgoed in de media is een nieuw forum 'Forten in het Nieuws' toegevoegd. <https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewforum.php?f=18>
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 267
In de namiddag van 12 februari jongstleden verzamelde zich een omvangrijke delegatie bij het Fort benoorden Spaarndam (zie foto links). Op uitnodiging van het programmabureau Stelling van Amsterdam (van de provincie N.H.) waren er twee personen van Rijkswaterstaat (eigenaar Zijkanaal B), 3x Stichting Krayenhoff (lokale behoud-organisatie), 1x Stichting Menno van Coehoorn, 1x Stichting Mega en 1x buurtbewoner. Het programmabureau zelf werd vertegenwoordigd door programmamanager Peter Hoogervorst en kersverse medewerker Marlon van Maastricht.
Voorjaar 2006 was daar plots het eerste gerucht. Het munitiemagazijn bij Spaarndam zou gesloopt worden voor nieuwbouwwoningen. De opbrengst daarvan zou gebruikt worden om het Fort benoorden Spaarndam op te knappen. Zowel het magazijn als het fort zijn eigendom van het Recreatieschap Spaarnwoude (eigendom provincie Noord-Holland?).
Een omvangrijk na-oorlogs Landmacht contracten- en tekeningen-archief ligt in het Nationaal Archief maar is omslachtig te raadplegen, zeker zonder een jaartal. Maar door een deskundige gok kwam het 52 jaar oude bouwcontract op de studiezaal. Met een opsomming van de 44 gebouwen, bouwsom van 1.123.200 gulden (vergl. 3,2 miljoen euro) en handtekening van de aannemer. Men schrijft verhullend over "Dienstgebouwen te Spaarndam" maar in de kantlijn staat met potlood "mun.mag." geschreven.
In maart 1957 constateert het bestuur van de Polder Velserbroek dat Defensie met grote aantallen vrachtwagens heen en weer rijdt naar het munitiemagazijncomplex bij Spaarndam. Mogelijk was het complex net in gebruik genomen en werd de eerste voorraad er vanuit de nabijgelegen Buskruithaven Buitenhuizen heen gereden.
Op 13 december 1943 werd door een 200-tal Amerikaanse Marauder bommenwerpers een zwaar bombardement op het Fliegerhorst Schiphol uitgevoerd. De schade van 350 ton bommen was zeer omvangrijk en uit twee boeken en krantenartikel kreeg uw redacteur de indruk dat het vliegveld daarna opgegeven en verlaten werd. Mogelijk hield het de volgende dag grotendeels afkoppelen van het Radarstation Seeadler (voor de nachtjagers) hiermee verband.
Op 21 juni 1937 stelt de commandant 1e Genie-commandement aan de Commandant der Vesting Holland voor om een "gietstalen dekplaat tot uitkijkpost" in een los betongebouw te plaatsen. Hij doelt dan op de observatiepost die in gebouw C te Muiden ligt, welk gebouw en aardwerk nu Muizenfort wordt genoemd. Hij noemt echter ook een exemplaar op het Fort Uitermeer. En een derde was al in 1935 bij twee geschutsopstellingen op het Muizenfort geplaatst.
"Vijfsluizen in Delfland" komt voor in een overzicht van objecten genoemd in wetten, koninklijke besluiten en vestingbegroting*. In 1898 zou de aanleg begroot zijn van een inlaatpunt om water uit de Nieuwe Maas naar de Stelling te laten stromen.