|
InleidingFoto: Otto Bodemeijer. Beste lezer, Het eerste artikel gaat over werkzaamheden op de Kustbatterij bij Diemerdam. Aansluitend een artikel over soortgelijke kustbatterijen in Argentinië.
Bekijk de nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2010/nieuwsbrief-352.html De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 7 of 14 juli verschijnen. Met vriendelijke groet,
|
Mijlpalen voor Kustbatterij bij Diemerdam
Op 5 juni jl. vierde eigenaar Stadsherstel Amsterdam tijdens de Dag van de Bouw twee mijlpalen op de Kustbatterij bij Diemerdam*. Onder een stralende zon werden aan de voormalige zeekust maar liefst vier toespraken gehouden. De eerste mijlpaal was het opleveren van de, door Stichting Herstelling geschilderde en opgeknapte, fortwachterswoning. Gedeputeerde Meerhof (Onderwijs en arbeidsmarkt) van de provincie Noord-Holland bevestigde met een deelnemer van Herstelling het logo van Stadsherstel naast de deur.
Of de Kleisloot, tevens gracht, met brug hersteld gaat worden is nog onduidelijk. Momenteel is het niet meer dan een smal slootje waarlangs overigens nog geen grenspalen zijn ontdekt. De stenen beer in de zeedijk blijft in de dijk verstopt, mogelijk dat een vleugelmuur ervan zichtbaar wordt. * Eigenaar Stadsherstel noemt het 'Fort Diemerdam'. Stadsherstel Amsterdam NV: http://www.stadsherstel.nl/
|
Kustbatterijen bij Puerto BelgranoMet dank aan: Michel van Best.
Daartoe bouwden ze bij Punta Sin Nombre en Punta Gongreso, op de noordoever van het estuarium Bahía Blanca, vijf open kustbatterijen. En voorzagen deze ieder van vier stuks 24 cm Ringmantelkanone L/35 kanonnen, geleverd door Krupp. Hetzelfde kaliber en fabrikant als de drie stukken die aanvankelijk elk op de Kustbatterij bij Diemerdam en de Kustbatterij bij Durgerdam waren geplaatst. De kustbatterijen zijn zowel aan Bahía Blanca als aan het IJmeer van beton, alleen hebben de Argentijnen het bekleed met natuursteen. Ander verschil is dat de Argentijnse kustbatterijen iets later gebouwd zijn (1899) dan onze twee bij Amsterdam (1889) en ze hebben een emplacement meer. Maar het geschut moet, op de affuiten na*, identiek zijn geweest. De doorvoeren voor munitie vanuit de magazijnen zijn soortgelijk. Vier van de vijf batterijen zijn op de luchtfoto's goed te herkennen. Één ervan is nu onderdeel van een nationaal monument, heeft nog het geschut (zie foto) en is in goede staat. De anderen zouden bouwkundig in een slechte toestand verkeren. De batterijen zijn nu onderdeel van een kazerne voor mariniers, de Infantería de Marina. Wellicht inspiratie voor een of meer replica-kanonnen van polyester en beton aan het IJmeer? Donaties voor een studiereis naar Puerto Belgrano zijn van harte welkom! * "Zentral-Pivot-Küsten-Lafette" aan het IJmeer en "Vorder-Pivot-Küsten-Lafette" aan Bahía Blanca. Bateria de Cañones Militares en Puerto Belgrano: http://www.taringa.net/posts/imagenes/1778701/Bateria-de-Cañones-Militares-en-Puerto-Belgrano.html
|
De slag om Leimuiden
Het citaat hierboven gaat over de Dorpsstraat in het vredige Leimuiden* (zie foto rechts), maar vond gelukkig niet echt plaats. Het komt uit een krantenverslag over fortmanoeuvres in september 1912. Het is elf jaar geleden dat uw veldwerker voor het laatst ter plekke is geweest, want er is weinig hoop op zichtbare sporen, zoals van loopgraven. Toch maakt ook het aan de Drecht gelegen Leimuiden en nabijgelegen Bilderdam en Vrouwenakker, grotendeels in Zuid-Holland, deel uit van de Stelling. Hier was een zogenoemde 'vóórstelling' gedacht, op enige afstand voor de hoofdverdedingslijn van Kudelstaart tot Uithoorn. Elders in de Stelling zijn ook vóórstellingen bekend, zoals de Voorstelling bij Spaarndam, maar het is niet duidelijk of het een aaneensluitende lijn om de gehele Stelling was.
De landkaart van het voorstel voor de voorstelling toont ook trapgranaten, verhakkingen en opruimingen. Aan de hand van de boerderijen, zoals Erga, Odessa en Petersburg, durft uw veldwerker niet te concluderen of deze in 1914 zijn gesloopt en daarna weer opgebouwd. Het is ook nog niet zeker of er tijdens de mobilisatie daadwerkelijk soldaten hebben gelegen. In het beknopte dagboek van de Stellingcommandant en op een gedetailleerde kaart komt de voorstelling niet voor. In de grote najaars-oefening van 1912 speelt het wel een heel nadrukkelijke rol. *vroeger ook geschreven als Leijmuiden en Leymuiden. Voorstelling langs de Drecht: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/bilderdam/
|
De Linie van Beverwijk achterstevorenMet dank aan: dhr. A. Kok en van de Werkgroep Grenspalen: Martin Hilgers, Edwin Kapitein en Fred Braaksma.
We begonnen in de duinen bij Wijk aan Zee. Lunet 25 is goed te herkennen en de meeste grenspalen, die het militaire terrein afbakenden, vonden we terug (zie foto links). Een ervan was door de begroeiing onzichtbaar, maar we wilden de natuurwaarde geen schade berokkenen. Dat we grenspalen niet konden vinden is nu geen bewijs van hun afwezigheid en zullen we de eigenaren ook niet aanwrijven... De lunetten 23 en 22 zijn op de grond slecht ter herkennen, de luchtfoto
en de hoogtekaart zijn een beter bewijs van hun bestaan.
Lunet 11 is privé-eigendom en in slechte staat, meer is er niet over te zeggen. Wel dat de bijna voltooide Westelijke Randweg zich nu tussen de lunetten 10, 11 en 12 doorwurmt en het open landschap naar de filistijnen is. Het enige voordeel is dat de lunetten 10 en 11 nu van dichtbij te bekijken zijn.
*woordgrapje: een face is ook een naar buiten gerichte schuine zijde van een bastion, ravelijn, flèche, redan of lunet. Linie van Beverwijk: https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/beverwijk/
|
Line Ulinzi wa Amsterdam
Rechts in het venster zit een keuzemenu met de verschillende talen. Personen die noch het Nederlands, noch het Engels machtig zijn, worden nu met de Engelse/meertalige versie toch geïnformeerd. Uw redacteur is benieuwd naar de kwaliteit van de vertalingen... Engelse samenvatting: https://www.stelling-amsterdam.nl/english/
|
Protestactie Fort benoorden Spaarndam(Op 4 juli apart verzonden en ter archivering aan deze nieuwsbrief toegevoegd.)
Op 7 juli as. is er om 14.30 uur een tweede protestactie bij het Recreatieschap Spaarnwoude tijdens de vergadering van het Algemeen Bestuur. Verzamelen op de parkeerplaats vóór het beheersbureau. Op de agenda staat o.a. Fort benoorden Spaarndam. Inspreken is mogelijk, meld je bij het schap via 023-5202813. Zie voor meer informatie:
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 352
Buiten beschouwing blijven een succesvolle informatiekraam en rondleidingen op Fort benoorden Purmerend (zie foto rechts), borrelfeestje, lezing bijwonen, presentatie geven, platformbijeenkomst, een expeditie naar het Zeeuwse Goes (zie http://www.forten.info/reisverslagen/goes2010/), een privé-barbecue op Fort bij Abcoude enzovoort.
Bron: 'De restauratie en herbestemming van Fort Diemerdam' in Nieuwsbrief Stadsherstel, maart 2008.
In de toekomst zullen de betonnen gebouwen en de beplanting van de kustbatterij hersteld worden. Ook zal het verdwenen aarden bolwerk, een van de drie, worden gereconstrueerd. Deze hadden een functie in de verdediging van de kustbatterij zelf, tegen een aanval over land of water. Op de luchtfoto van de andere kustbatterij, Kustbatterij bij Durgerdam, zijn alle drie bolwerken ervan zeer goed herkenbaar.
De Argentijnen bouwden rond 1900 hun grootste marine-basis Puerto Militar (later Puerto Belgrano), 560 km ten zuidwesten van de hoofdstad Buenos Aires. Net als Amsterdam hebben ze met kustbatterijen de toegang over water afgesloten.
"De sectie in de straat maakte plotseling ruim baan en daar vloog een artillerieprojectiel uit een voor de vernielde brug afgereden stuk geschut de dorpsstraat in. Snel gaat het thans door den polder rechts en links van het dorp over slooten en slootjes voorwaarts, ijlings werpen de plankendragers van den verdediger hun last over de smalle waterscheidingen [...]"
In de 10 kilometer lange 'Voorstelling langs de Drecht' waren zowel infanterie als artillerie (zie foto links) gepland. Die voorstelling zou zijn gericht op het opnemen van eigen terugtrekkende troepen. Vooral het U-vormige dijktracé bij Vrouwenakker, waar de weg uit Nieuwveen letterlijk in een fuik loopt, moet goede gelegenheid hebben geboden om de weg onder vuur te nemen.
Uw veldwerker is samen met Fred Braaksma op stap geweest in de Linie van Beverwijk. Fred heeft een tentoonstelling over de Engels-Russische landing in 1799 en de Linie van Beverwijk gemaakt, welke te zien is in het Fort aan Den Ham. We gingen van west naar oost langs de nog bestaande lunetten, van Lunet 25 naar Lunet 8.
De obelisk uit 1800 staat nog immer op Lunet 14. Redelijk nieuw is de vrijwel kale wal en de gracht als rommelig terrein (zie foto rechts). Het bij de lunet horende terrein achter de wal is in privégebruik.
De lunetten 8, 9, 10 en 11 werden op 12 juni 2006 als fase 1 feestelijk opgeleverd na een goede face-lift* te hebben ondergaan. Ze waren door een beekje en wandelpaden met elkaar verbonden en deels toegankelijk. Maar na vier jaar zijn de uitgegraven grachtdelen prutpoelen die blijkbaar nog niet zijn onderhouden (zie foto links). Over fase 2 voor de lunetten 11 t.e.m. 14 is sindsdien niets meer vernomen.
Na het verschijnen van de vorige nieuwsbrief is informatie beschikbaar gekomen die m.i. zinvol voor de abonnees is en niet kan wachten tot de volgende nieuwsbrief.