|
InleidingBeste lezer, Het was weer een drukke periode met vooral veel werk vanwege Fort bij Velsen. In deze nieuwsbrief een verslag van de open dag die de krakers op 3 februari jl. hielden. Maar eerst een paar dienstberichten en een artikel over het jubileum van deze website. Toevallig begon er eerder een verhaal te lopen over een militair die op Fort bij Velsen overleed. Er dook nieuwe informatie over deze zaak op en daarom een tweede artikel daarover. Tenslotte een verhaal dat klein begon en letterlijk en figuurlijk groter werd, over de geheime diensten die betrokken blijken bij de ontsnapping van Duitse geïnterneerden uit Fort bij Spijkerboor in 1940. Het artikel geeft een inleiding naar een geheel nieuwe webpagina over dit onderwerp. Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2019/nieuwsbrief-470/ De volgende nieuwsbrief heeft als thema 'Amsterdammers op grenswacht in Brabant' en zal op 27 februari verschijnen. Veel leesplezier! Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.
|
Dienstberichten- LET OP! Sinds de vorige nieuwsbrief zijn er twee extra artikelen tussendoor verschenen en verzonden aan de abonnees. Deze zijn aan Nieuwsbrief 469 toegevoegd waar je ze nog kan lezen mocht je ze hebben gemist. - Naar aanleiding van ongedateerde luchtfoto's in de Beeldbank van het NIMH ontstond twijfel over de locatie van de oefen(hef)koepel bij de Legerplaats bij Oldebroek. Het NIMH stuurde hoge-resolutie versies van de foto's en het Artillerie Museum een grondfoto. Zelf keek ik het bouwbestek en de bouwtekening met situatieschets na. Op de luchtfoto's was een andere verdacht rond heuveltje te zien. Dat bleek een telefoonstation te zijn maar op de luchtfoto zijn ook de oefenkazemat en oefenkoepel te zien. Het is een mooie luchtfoto maar het leverde helaas geen nieuwe inzichten op.
|
JubileumTekst: René Ros.
Veel van die verhalen zijn gewoon in de vorige 469 nieuwsbrieven te lezen dus laat ik daar maar naar verwijzen: klik eens willekeurig een paar oude nieuwsbrieven aan. Zoals nieuwsbrief 374 uit 2011. Wat me blijft verbazen is dat mensen op basis van deze nieuwsbrief de schrijver denken te kennen en daar hun oordeel op baseren. Soms zijn zinnen of hele artikelen bedoeld om tot reactie te provoceren of in ieder geval nadenken aan te moedigen. De werkelijkheid kan wel eens reuze meevallen. Om het jubileum te vieren was er voor de harde kern van het Documentatiecentrum op 5 januari jongstleden een feestje in Café Zuid in Fort bezuiden Spaarndam. Veel van hen zijn er ook al meer dan 10 jaar bij betrokken.
Er zitten nog een aantal dode-mensen verhalen in het verschiet maar wellicht komen er ook weer een aantal over dode weermiddelen. Met de recente activiteiten rond Fort bij Velsen is daar al een aardig begin mee gemaakt, nietwaar? Thema-nieuwsbrief 'Nieuwjaar en twintigste verjaardag'
|
Zeer geslaagde open dag Fort bij VelsenFoto's: Peter Schat en Otto Bodemeijer.
Zeker, het fort is gekraakt en wellicht mag je er formeel dan niet op komen. Maar de krakers zijn wel de gebruiker en mogen zelf bepalen wie ze toelaten. Om mensen te laten zien waar de hele discussie over gaat en hoe het fort er op dit moment voor staat.
En dan zie je dat er ook een belangrijk sociaal aspect is. Bekenden die elkaar weer eens troffen en onbekenden die kennis met elkaar maakten. De wijkagent kwam kijken en ontmoette een oud-collega die Stelling-fan is en voor ons grenspalen zoekt. Een oud-ambtenaar die naar aanleiding van de sloop van dit fort moest onderzoeken wat die Stelling van Amsterdam eigenlijk was. Veel vrijwilligers van andere forten, andere mensen waarvan het gezicht bekend voorkwam maar ook een voormalige kraker van Fort Uitermeer. Gezien alle reacties en onze eigen indruk was het een geslaagde middag. Het was alleen nogal koud zodat we hopen dat een dergelijke open dag nogmaals georganiseerd kan worden als het weer warm weer is.
Fort bij Velsen
|
Soldaat gedood door elektriciteit (2/2)Tekst: René Ros.
Zo wordt lokaal 17 genoemd als het lokaal waarvan de mannen een deurkruk onder stroom hebben gezet. Dit lokaal was een gewoon manschappenlokaal zonder tussenwand en binnendeur. In de getuigenis van de militair die achter Dagloonder liep wordt duidelijk de buitendeur genoemd. Ook worden de namen van de andere aanwezigen genoemd en blijkt dat het om vijf personen gaat. In de vorige nieuwsbrief werd "ongeveer tien" genoemd en dat is aangepast. De ons al héél bekende genieofficier Van Dooden kwamen we hier ook weer tegen, nu als getuige-deskundige. Ook de naam van het beoogde slachtoffer van de grap wordt genoemd: ene Blankert is aan de dood ontsnapt en daarmee ook zijn nazaten... Uit het dossier blijkt dat Querelle de schakelaar heeft losgedraaid waarna De Breet de draad heeft aangebracht en de deurkruk heeft aangeraakt om te controleren. Het was bekend dat bij de Krijgsraad voor beiden 14 dagen gevangenisstraf was geëist en dat beide veroordeeld waren maar niet voor hoelang. Nu blijkt dat beiden voor acht dagen waren veroordeeld maar in hoger beroep bij het Hoog Militair Gerechtshof Querelle werd vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs. Misschien binnenkort eens een steentje op het graf van Philip Dagloonder leggen. Een stukje beton van Fort bij Velsen? Soldaat Dagloonder
|
Lezingen 2019Tekst: René Ros.
In een multimediale presentatie maakt hij de vrijwel onzichtbare Stelling van Amsterdam zichtbaar. Zowel inhoudelijk als qua uitvoering zijn de reacties altijd erg positief. Soms wordt de lezing voorafgegaan door een video-documentaire. Onze webpagina over de lezingen geeft het publiek en de potentiële organisatoren informatie over de inhoud van de lezingen. Er is ook een diepgaande lezing voor gidsen op de forten beschikbaar als aanvulling op de al aanwezige kennis. Weet u een organisatie die lezingen organiseert? Wijs ze dan gerust op deze lezingen! Lezingen Stelling van Amsterdam
|
Duitsers ontsnappen van Fort bij SpijkerboorTekst: René Ros. Informatie over de ontsnapping van Fort bij Spijkerboor door twee Duitse geïnterneerde vliegeniers was wel bekend en wellicht dachten velen met mij, dat het verhaal compleet was. Naar aanleiding van gevonden archiefstukken dook ik wat dieper in het verhaal en kwam een boek over de Duitse inlichtingendienst in beeld met voor mij verrassende informatie. 79 Jaar na de ontsnapping komt deze in een ander daglicht te staan.
Ze probeerden op 19 februari 1940 naar Duitsland te ontkomen maar werden op de Afsluitdijk aangehouden. Een van de opvallende dingen was dat de twee ontsnapten foto's van brieven kregen voorgelegd met de vraag of ze de inhoud kenden. Hoezo? Waar kwamen die foto's vandaan? Een inwoner uit Graft was al snel in beeld als helper en op het eerste gezicht lijkt hij een toevallige betrokkene met behulpzame kennissen. Op zoek naar WO2-weetjes uit de streek kwam via de besloten FaceBook-groep 'Zaanstreek 1940 -1945' een tip voor het boek 'De Abwehr in Nederland 1936-1945'. De man wordt in de voetnoten genoemd en in de hoofdtekst komen de belangrijkere personen aan bod. De helpers blijken uit een Duits spionage-netwerk te komen en door onderschepte brieven wisten de Nederlandse inlichtingendiensten al tevoren van de ontsnappingsplannen en hebben dat laten plaatsvinden! Het verhaal verdiepte zich steeds verder en de ene opmerkelijke vondst volgde op de andere. Het werd te lang voor een nieuwsbrief-artikel en is daarom een aparte Extra-pagina geworden. Een conclusie is er niet uit te trekken, het is een feitenrelaas. Lees die pagina voor meer details over dit bijzonder verrassende verhaal... Ontsnappen van Fort bij Spijkerboor (Nieuw)
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 470
Over de afgelopen twintig jaar zou ik een boek kunnen schrijven. Dat zou gaan over de gedane arbeid maar vooral over alle belevenissen met leuke ontmoetingen, andere gekke mensen en voor misverstanden en vooroordelen gevoelige types. Mijn eigen karakter en willen provoceren, maakt het verhaal over de hobby er niet eenvoudiger op.
De afgelopen jaren heeft mijn onderzoek, en daarmee de artikelen in deze nieuwsbrieven, zich steeds meer gericht op de mensen die betrokken waren bij de Stelling. Op zich logisch omdat over de bouwwerken er geen grote vragen meer zijn en de belangrijkste archieven waren doorgespit. Maar gezien het dalende aantal lezers van de nieuwsbrieven past het blijkbaar niet bij de wens van het lezerspubliek. Niet dat de wens van de lezers heel belangrijk is maar het helpt wel om de focus te houden.
Op 3 februari jl. hielden de krakers van Fort bij Velsen een zeer succesvolle open dag. Naar schatting 350 mensen bezochten het fort in een "prettige, ongedwongen sfeer". Met vijf gidsen was het Documentatiecentrum aanwezig om uitleg over het fort, de elf nog aanwezige lokalen en de pantserkoepel te geven.
Het werd een uitermate gezellige middag waarbij wij vrijwel constant met het publiek in gesprek waren. Over behoud, over cultuur, over natuur en alle andere aspecten. Veel bekenden gesproken die de gelegenheid gebruikten om positief over ons werk, nieuwsbrief e.d. te spreken, hetgeen ook wel eens leuk is om te horen.
In de vorige nieuwsbrief schreven we hoe Soldaat Dagloonder door een 'grap' met elektriciteit op Fort bij Velsen om het leven kwam. Daarvoor werden twee mannen vervolgd voor dood door schuld. Raymond Gaveel had al heel snel het krijgsraaddossier gevonden. Die stukken bevestigen de informatie uit de eerder gevonden kranten en vult een aantal feiten aan.
Sinds 2011 heeft Stelling-deskundige René Ros al bijna 50 keer een lezing over de Stelling van Amsterdam verzorgd. Dat zijn de 'one-man-shows' en daarnaast ook nog een aantal als onderdeel van excursies e.d.