|
InhoudIn deze nieuwsbrief:
Hierboven staat achter de artikelen, indien van toepassing, welke gemeente het betreft.
|
InleidingBeste lezer, Ja ja lezer, u moet niet elk artikel serieus nemen. Zeker niet op 1 april zoals het eerste artikel duidelijk wil maken. De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 30 april verschijnen. René Ros P.S. De tweede dagexcursie gaat door en er zijn nog slechts 9 plaatsen beschikbaar: https://doccentrum.stelling-amsterdam.nl/activiteiten/dagexcursie/
|
1 April: Fort aan de Fuikvaart in 2011
Geen van de
genoemde personen heeft gezegd wat er in het artikel staat. Maar de andere artikelen waren geen grap! En schrijver dezes is tevens de 'blunderende webmaster van Herstelling'. Verrassend genoeg bleken enkele personen die in het artikel 'geciteerd' werden, het ergst in de grap te trappen. Represailles worden gevreesd doch een traditie lijkt ingezet... Value of the Guilder: http://www.iisg.nl/hpw/calculate.php (ook leuk om je zakgeld van vroeger om te rekenen)
|
Graven en opblazen op Fort UitermeerMet dank aan de Historische Kring Weesp.
Van Scheindelen was dienstplichtig korporaal bij de verbindingstroepen en gedetacheerd bij de 102 Compagnie Mechanische Uitrusting van de Genie, gelegerd in Wezep. In ieder geval van februari tot en met juni 1954 werd deze eenheid op Fort Uitermeer met bulldozer's, vrachtwagens en een graafmachine aan het werk gezet. De wallen van het fort moesten geëgaliseerd worden en de gebouwen gesloopt om een nieuw munitiemagazijncomplex te bouwen.
Met explosieven werden de remises en "bunkers" opgeblazen waarbij de langslopende weg door twee soldaten "met een jungle-karabijn zonder munitie" werd afgezet. Er zijn drie foto's waarop een explosie is te zien, bij twee daarvan is het gebouw te zien. De laatste foto van het rolletje toont het opblazen van de V.I.S.-kanonkazemat uit 1933-1939 of een piramide, gezien het betonvlechtwerk (zie detailfoto rechts). De andere is het wachtgebouw tegen de toren, waar de stofwolken uit slaan (zie foto onder); de funderingen in de gracht herinneren nog aan dit gebouw.
Fort Uitermeer: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/uitermeer/
|
Kraijenhoff schiet kazemat Vestingmuseum open!Bron: persbericht Vestingmuseum Naarden.
Vanaf het Beleg van Alkmaar tijdens de 80-Jarige Oorlog tot in de jaren 1950 is water het middel bij uitstek geweest om ons land te beschermen tegen vijanden van buitenaf. Wie kent ze niet, de verhalen van Leidens Ontzet (1574), het Beleg van Den Bosch (1629), het Rampjaar 1672 en de Oude Hollandse Waterlinie die de Franse legers van Lodewijk de XIVe wist tegen te houden. Alleen strenge vorst (zoals in 1794) maakte de waterlinies begaanbaar en het land kwetsbaar. Na de Napoleontische tijd was het Generaal C.R.T. Baron Kraijenhoff die in opdracht van Koning Willem I de Nieuwe Hollandse Waterlinie vorm heeft gegeven. Hij ontwierp een linie van forten, vestingsteden en versterkingen achter een waterbarriere bestaande uit kunstmatig vol te laten lopen inundatiekommen. Tot aan de Tweede Wereldoorlog waren het deze Waterlinie en het daarachter gelegen Nationaal Reduit, de Stelling van Amsterdam, die Nederland moesten vrijwaren van oorlogsgeweld.
De weledele heer G. Baron Kraijenhoff en zijn zoon, hebben de opening op donderende wijze verricht (zie foto boven). Voor het publiek is de kazemat sinds zaterdag 5 april (Nationaal Museumweekeind) te bezichtigen. * Ook verantwoordelijk voor de Linie van Beverwijk, Linie van Noord-Holland en de Posten van Kraijenhoff. Nederlands Vestingmuseum: http://www.vestingmuseum.nl/
|
Patriotten
Vooral de cijfers over gesneuvelden en gewonden zijn een aanvulling alhoewel over de Patriottische verliezen weinig bekend is omdat de burgers de gesneuvelden vrijwel onmiddellijk begroeven. Ook staat in dit boek de eerder gelezen anekdote over de witte schimmel die door de Patriotten in de nachtelijke duisternis werd opgemerkt bij de aanval op hun post bij het Weesper Tolhek (nabij Diemen). In de oorspronkelijke tekst (nee, de s-toets was niet stuk) staat dat als volgt beschreven: Nieuwsbrief 280: https://www.stelling-amsterdam.nl/275-299/nieuwsbrief-280.htm
|
Excursie Militaire DrinkwatervoorzieningDoor Erik Kappetijn. Zaterdag 29 maart organiseerde Stichting Mega een korte rondleiding op de voormalige Militaire Drinkwatervoorziening, naast de A-4, in het kader van de 'Groene Stelling', de opening van het bezoekers-seizoen. De Drinkwatervoorziening is een van de minder bekende objecten van de Stelling, en voor mij als niet-Amsterdammer tot deze excursie een onbekende grootheid. Doel was de steden Amsterdam en Zaandam van water voorzien in geval van een beleg, maar het grondwater bevat te veel ijzer om drinkbaar te zijn en moest gefilterd worden.
Achteraan hangt een totaal andere sfeer: de gebouwen zijn gekraakt en zien er uit als een mini-vrijstaat te vergelijken met b.v. Ruigoord. Wilde begroeiing, (grote!) oude auto’s, meubilair en speelgoed etc. vormen het decor. Voor ieder duidelijk: hier wonen mensen die zich niet aangesproken voelen door de moderne, ge-ordende samenleving. Dit deel van het terrein bevat een mogelijk werkplaatsgebouw van de KLM uit de jaren 1950 waarin nu mensen wonen en werken.
Als ik toch op een onbekende plek ben, wil ik ook meteen alles zien en ben ik nog even een paar honderd meter doorgereden naar de andere kant van de oude Rijksweg, daar ligt het magazijn Nieuwe Meer, ook een onbekend deel van de Stelling. Ooit bestaande uit magazijngebouwen van het leger, maar ook gekraakt en inmiddels erkend als een woonoord voor kunstenaars. Deze gebouwen zijn uit de jaren '20 tot '50. Ook was de inmiddels bekende rommelige omgeving aan te treffen en 'alternatief' ingerichte gebouwen, in de vroegere hoge magazijnen zijn nu woningen en ateliers aangebracht. Volgens Rene is op dit terrein ook ooit een fortgebouw geweest maar dat is al gesloopt toen men in 1918 begon de huidige magazijngebouwen te plaatsen. Zo was voor mij weer eens duidelijk geworden dat, ook als je een flink aantal Stelling-forten wel eens gezien hebt en dus aardig denkt te weten hoe de Stelling in elkaar steekt, er toch nog ‘verborgen’ plekken te vinden zijn waar ook een stuk van de militaire geschiedenis rond Amsterdam te vinden is. Militaire Drinkwatervoorziening: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/riekerpolder/
|
OverigOverig kort, en meestal actueel, nieuws verschijnt op het Stelling Forum. Door je te registeren bij het forum kan je eenvoudig zien welke onderwerpen zijn geplaatst sinds je vorige bezoek en kan je zelf berichten plaatsen. Vanaf januari 2008 wordt hier niet meer verwezen naar berichten op het Stelling Forum. Gebruik de link hierboven om de nieuwe berichten te zien.
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 293
Het artikel 'Fort aan de Fuikvaart in 2011' in de vorige nieuwsbrief was een 1-april grapje en hopelijk kregen de lezers een glimlach op het gezicht. Maar wie weet wordt het ooit werkelijkheid?
In september 2003 kwam een oud-dienstplichtig korporaal terug op Fort Uitermeer. Hij had thuis nog wel wat oude foto's liggen van zijn diensttijd die hij in 1954 deels doorbracht op het fort (zie foto links) tijdens het egaliseren ervan...
De foto's tonen de ca. 20 manschappen in de koude en klamme lokalen van de nog intacte toren. Stapelbedden onder afbladderende witkalk en een kolenkachel met de schoorsteenpijp door een schietgat. Een eigen kok in de keuken en drie telegrafisten met een radiokamer voor contact met de rest van de landmacht.
Op vrijdag 4 april jl. heeft een nazaat van de ontwerper van de Nieuwe Hollandse Waterlinie (Generaal C.R.T. Baron Kraijenhoff)* de opnieuw ingerichte kazemat W (Waterlinies) in het Nederlands Vestingmuseum geopend.
Kazemat W, onderdeel van bastion Turfpoort uit 1673, toont het verhaal van het gebruik van water als verdedigingsmiddel. Kaarten, diorama's, historische objecten en geluidsfragmenten in dit sfeervolle gebouw geven informatie, maar laten de bezoeker ook de geschiedenis beleven. Zelf de Waterlinie onder (echt!) water zetten kan ook in de Waterliniemaquette (zie foto links)**. 
Nieuwsbrief 280 van 1 oktober vorig jaar was geheel gewijd aan de Patriottische verdediging van Amsterdam tegen de Pruisische aanval in 1787 om het gezag van Stadhouder Willem V te herstellen. Daarbij was ook het boek "Pruissische Veldtogt in Holland, in 1787" door Th.P. von Pfau uit 1792 onder de aandacht gekomen. Dit boek is de afgelopen maanden in het Gemeentearchief Weesp geheel gelezen. Een interessant boek alhoewel de auteur ervan een algemene geschiedschrijving pretendeert maar vanuit het gezichtspunt der Pruisen en vaak enthousiast is over hun heldhaftigheid en edelmoedigheid.
"De vijand, 't aannaderen de Pruisfen befpeurd hebbende, hadt zijne buitenfte posten ingetrokken, en begon uit zijne batterijen te vuuren. Een ongeloofljk getal kogels vloog langs den weg; dat der dooden en gewonden getuigde 'er van. Drie van de paarden, die 't Pruisfisch canon voorttrokken, lagen reeds op den grond uitgeftrekt; een daarvan was wit, wiens verwe den Patriotten beftierd hadt in de bedieninge van hun gefchut, in de duisternisfe. De Graaf Kalkreuth, gefteldheid van zaaken waarneemende, koos onmiddellijk zijn partij, en beval alle de troupen terug te deinzen, onder de befcherminge van 't Pruisfisch canon; maar een overmaat van moed en ijver deedt den foldaaten vergeeten 't geen zij aan hunne Chefs verfchuldigd waren, en zonder zich te bekommeren over hun verlies, wilde de voorften in den aanval volharden."
We verzamelden om 15.30 uur aan de toegangsweg naast de busbaan naar Schiphol en met een “Leids Kwartiertje” vertrokken we het terrein op. Dit bestaat uit een hermetisch gesloten voorterrein, dat nu in gebruik is bij de Luchtverkeersleiding, en een rommelig en gekraakt achterterrein. Het voorterrein kwamen ook wij niet op, maar gids René Ros gaf uitleg vanaf de weg. Origineel is daar nog het voormalige machinegebouw uit 1904. Mooi gerestaureerd van buiten, maar van binnen blijkt het als vergaderlocatie in gebruik te zijn, waar weinig meer aan de oude functie zou herinneren. Verder staan er op het voorterrein een ondergronds filterbassin, reinwaterkelder en twee moderne betonnen masten voor het radioverkeer met de vliegtuigen. Al gauw begaven we ons naar achteren naar het belangwekkender deel. Allereerst passeer je het huis van de vroegere machinist (nog steeds bewoond) en verderop bleken ook de twee andere dienstwoningen nog te staan, maar gewoon bewoond en dus niet te bezichtigen.
Ook bezochten we een van de nog aanwezige reinwaterkelders (met een korte 'ei', met de rivier de Rijn heeft het niks te maken). Gefilterd water werd hier bewaard totdat het naar de stad gepompt zou worden. Deze half-ondergrondse ruimte wordt natuurlijk allang niet meer gebruikt en was door de krakers als een soort expositieruimte gebruikt. Maar door grondwater en lekkage stond er nu opnieuw zo'n 15 cm water in wat zowel bezoek als gebruik verder onmogelijk maakte.