Sluit [X]   
 

Soldaat? Zuijdhoek in 1914: prentbriefkaart verzonden te Naarden, Noord-Holland

Donateur worden?

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 14-9-2024

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsgierig? Lees deze nieuwsbrief maar!Nieuwsbrief 461

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Amsterdam.
20ste jaargang, nummer 461, 13 juni 2018

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Het zijn drukke tijden met het werk voor het Kenniscentrum Waterlinies, diverse forten-activiteiten en zzp-er databaseontwikkeling. Toch lijkt het weer gelukt om een goed gevulde nieuwsbrief te maken. Deels aankondigingen van partners en deels met historische artikelen die al enkele maanden klaar staan.

We beginnen met twee aankondigingen. Eerst een nieuw boek over de schuilplaatsen, inundaties en vermeden oorlogsschade in Muiderberg en Muiden. Ten tweede een bijzondere excursie naar het Duitse radarstation Tiger op Terschelling. Wie gaat er mee?
Verder het verslag van onze dagexcursie dat door de deelnemers is geschreven. We sluiten af met een artikel en nieuwe biografie over een officier, maar geen fortcommandant, wiens kleinzoons ons veel informatie gaven.

Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2018/nieuwsbrief-461/
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 11 juli verschijnen.

Veel leesplezier!
René Ros
https://doccentrum.stelling-amsterdam.nl/

Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.

 

Dienstberichten

Peter de Vries onderscheiden voor Hembrug Museum.- We feliciteren Peter de Vries van harte met zijn zeer verdiende benoeming tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau voor zijn werk tot behoud van het erfgoed van de Artillerie-Inrichtingen te Zaandam. Dat gebeurde op 17 mei jongstleden toen het vernieuwde Hembrug Museum werd geopend.

- De laatste documenten uit de laatste ordner zijn ingevoerd in de database! Eindelijk is alles beschreven. Er zijn nu ruim 1600 boeken, documenten e.d. in de bibliotheek op Fort Uitermeer aanwezig van in totaal 7.200 fysieke en digitale bronnen.
Catalogus

- Op 26 mei hebben we een heel geslaagde en zonnige relatiedag op Fort bij Uithoorn gehad. Donateurs en andere betrokkenen hebben genoten van het fort en gingen met elkaar in gesprek onder het genot van een drankje. Dank aan alle aanwezigen en de vrijwilligers!
Van een oud-medewerker van sloopbedrijf Kruk ontvingen we een gedigitaliseerde 8mm film van de sloop van Fort bij Velsen. Bijgepraat met een vm. gedeputeerde van Noord-Holland die op zijn afscheidsreceptie een opdracht mee gaf: hou de provincie scherp. Verre vrienden van de Stelling van Den Helder, Historische Collectie Grondgebonden Luchtverdediging en andere partijen kwamen een Amsterdams fort bekijken.

 

Boekje "Muiderberg en Muiden in de meidagen van 1940"

Tekst: Huib ter Haar en Guus Kroon.
Foto's: Huib ter Haar en René Ros.

G-kazemat en schuilplaats die onder de snelweg A1 lagen.De vraag "Waarom staan er in Muiderberg toch zo veel bunkers?" wordt door inwoners en bezoekers van Muiderberg vaak gesteld. Vooral omdat de meeste van de oorspronkelijk 9 kazematten en 69 betonnen groepsschuilplaatsen ("bunkers" in de volksmond) uit 1939 nog steeds kris-kras in het dorp en de omgeving staan. Dat is best veel voor zo’n klein dorp van slechts 500 inwoners (in 1940). Er waren op 14 mei 1940 meer soldaten dan inwoners in Muiderberg.

Het 42e Regiment Infanterie moest de Duitsers zo lang mogelijk zien tegen te houden. Zij had ondersteuning van een artillerie-afdeling die ten zuiden van Muiden stond.  Het had voorts bij het strand van Muiderberg twee kanonnen 6 Veld om landingen met amfibische Dornier-vliegtuigen (reeds ingezet in Rotterdam) te kunnen voorkomen.
Als de Duitsers vervolgens bij Muiderberg zouden doorbreken, zouden zij door een versterkt bataljon van het 7e Regiment Infanterie bij Muiden en de Vecht worden tegengehouden. Die had eveneens de beschikking over drie VIS- en zes G-kazematten en werd ondersteund door artillerie bij Weesp. Het gebied oostelijk van Muiden stond onder water, dus de over de Rijksweg 1 naderende Duitsers zouden kwetsbaar zijn geweest.

Guus Kroon als gids op de G-kazemat van het Muizenfort.Die opmars heeft uiteindelijk nooit plaatsgevonden omdat Nederland na het bombardement van Rotterdam op 14 mei 1940 capituleerde en de Duitsers nog maar net Amersfoort waren gepasseerd. De slag bij Muiderberg en Muiden zou dus op zijn vroegst pas op 15 mei hebben plaatsgevonden maar is gelukkig nooit gekomen. Het mooie Muiderberg en Muiden zijn hierdoor gespaard gebleven en is een lot als dat van Rhenen en Wageningen bespaard gebleven.
Men zou de opmars van de Duitsers zeker flink hebben vertraagd maar die uiteindelijk niet hebben kunnen tegenhouden. Ook de Duitsers zouden aanzienlijke verliezen hebben geleden. Het is nu wel duidelijk waarom er in zo’n klein dorp negen kazematten en 69 "bunkers" stonden!

Huib ter Haar en Guus Kroon hebben een boekje geschreven over Muiderberg en Muiden in de meidagen 1940, gebaseerd op de gevechtsverslagen van het ministerie van Defensie (NIMH) en gesprekken met (oudere) inwoners. Verkrijgbaar tegen kostprijs € 5,- (en eventuele verzendkosten) via huibterhaar@ziggo.nl

N.B. René Ros heeft aan het boekje meegewerkt met enige informatie en met het becommentariëren van de tekst. Om die redenen wordt er in deze nieuwsbrief aandacht aan het boekje besteedt.

Kazematten Hakkelaarsbrug
Kazematten Muiden
31e Regiment Infanterie in mei 1940

 

Voorjaarsexcursie naar de radarstelling ‘Tiger’ op Terschelling

Tekst: Stichting Militair Erfgoed
Foto's: Bunker Museum Terschelling en René Ros.

Tentoonstelling in de commandobunker van Tiger.De radar bleek in de Tweede Wereldoorlog de sleutel voor de luchtoorlog. De luchtoorlog was misschien wel het belangrijkste strijdtoneel van de oorlog. Hoewel de radar voor de Tweede Wereldoorlog al bestond ging de ontwikkeling ervan tijdens de oorlog razendsnel.
De Duitse radarstations kregen ieder een dierennaam als deknaam. ‘Tiger’ stond voor Terschelling. Omdat Tiger tot de best bewaarde radarstellingen van de Luftwaffe in Nederland behoort vinden we het meer dan de moeite waard om deze stelling en het hierin gevestigde museum te bezoeken.

De Stichting Militair Erfgoed nodigt ook alle lezers van deze nieuwsbrief uit om op 7 juli aanstaande deel te nemen aan een interessante excursie naar de voormalige Duitse Tiger-stelling op het eiland Terschelling. Grijp deze kans om samen met soortgenoten deze locatie eindelijk eens te gaan bezoeken. De kosten bedragen 50 euro p.p. en zijn inclusief een retour met de veerboot, consumpties en vervoer op het eiland.

Programma (wijzigingen voorbehouden):
10.00 Verzamelen in de terminal van Rederij Doeksen in de haven van Harlingen, Waddenpromenade 32.
10.30 Vertrek snelboot naar Terschelling. De overtocht duurt 45 minuten.
11.15 Aankomst in de haven van West-Terschelling. Vandaar gaan we per taxibusje naar het Tiger-complex.
11.45 Aankomst bij Tiger. We krijgen een inleiding en uitgebreide rondleiding over respectievelijk in het complex.
13.00 Lunch
14.00 Verplaatsing door de Bunkergroep Tiger naar het bunkercomplex in de westelijke duinen.
14.15 Rondleiding langs de bunkers en deels de mogelijkheid tot het bekijken van de bunkers van binnen.
15.45 De deelnemers worden naar de haven teruggebracht.
17.30 Vertrek veerboot naar Harlingen.
19.00 Terug in de haven van Harlingen.

Jongens graven in 2005 loopgraaf open.Aub. uw deelname uiterlijk 20 juni aanmelden door:
1. een e-mail naar stimilerfgoed@gmail.com
2. Overmaken van de kosten van de excursie à € 50,- (incl. € 2,82 Btw) naar rekening NL03SNSB 0906206987 t.n.v. Stichting Militair Erfgoed, Loenen (Gld) o.v.v. excursie 2018-1
Als er niet voldoende betalingen van deelnemers zijn ontvangen, gaat de excursie niet door. In dat geval ontvangt u tijdig bericht. Let op: het maximum aantal deelnemers is 15.
Donaties vanaf € 30,- voor het dekken van de basiskosten van de SME zijn altijd welkom.

Stichting Militair Erfgoed
Facebook eventpagina
Reisverslag Terschelling Tijgers

N.B. Dit artikel is geplaatst omdat Stichting Militair Erfgoed een samenwerkingspartner is.

 

Verslag Dagexcursie

Tekst: meerdere deelnemers.
Foto's: Otto Bodemeijer en Jan Brilleman.

Lunch in Fort aan Den Ham.De twintigste dagexcursie in zeventien jaar vond op 2 juni jongstleden plaats. De 30 deelnemers bezochten Fort bij Krommeniedijk, Fort aan den Ham, Munitiemagazijn bij de Nieuwendijk, Fort Zuidwijkermeer en Fort bij Veldhuis en zagen onderweg nog meer objecten. Het weer was uitermate geschikt, droog en niet te warm. Uit de reacties van de deelnemers is dit verslag samengesteld.

"Het begin van de excursie was al zeer prettig. We begonnen namelijk met een kop koffie plus overheerlijk appelgebak met slagroom." (Rene Hoogenboom)

"Was er lang niets te beleven bij het Fort bij Krommeniedijk, nu is er een heel interactief parcours te gaan, waarbij vrijwel alle aspecten van De Stelling aan de orde komen. Ook kunnen alle e-gedreven vervoersmiddelen opgeladen worden. Nu maar wachten wat er uit het wilde-bloemen-zaadmatje opkomt!" (Dick Corver)
"De rondleiding met behulp van audio is zeker aan te raden. Deze is zeer informatief zowel over het fort als vesting maar ook over het fort als natuurreservaat." (Rene Hoogenboom)
"Een fort omzetten naar een restaurant, wijnkelder, jeugdhonk of hotel is meer vertoond. Maar het om te bouwen naar een museum met wooneenheden voor personen met autisme zoals in Krommeniedijk is bijzonder. Chapeau voor dit idee" (Ked Nooij)

Aad Beyk staat op wacht op Fort aan Den Ham."Aangekomen in het Fort aan den Ham kregen wij een interessante rondleiding. Veel details van het fort waren nog van de oude tijd en in goede konditie. Het heeft ook een zeer interessante kollektie met museale objekten. Enige kamers zoals de ziekenboeg, de officierskamer en keuken waren zeer getrouw heringericht. Je kan dan ook in dit fort met gemak een paar uurtjes ronddwalen.
In het fort kregen we weer een goede lunch met een heerlijk kop soep en ieder zijn eigen doos met 2 heerlijke broodjes. Het smaakte weer helemaal goed en geheel verstrekt konden wij weer op weg gaan." (Aad Beyk)

"Aangekomen bij het Munitiemagazijn bij de Nieuwendijk werden we verwelkomt door leiders van de padvindersgroep die er gebruik van maakt. Zij vertelden hoeveel werk er was verzet om het munitiemagazijn enigszins bewoonbaar te maken. Vooral het leegscheppen van het magazijn, als het “boren / hakken” van een schoorsteen door het 2,5 meter dikke dak was veel werk." (Otto Bodemeijer)
"Met zo’n honk als het Munitiemagazijn bij de Nieuwendijk zou ik zo weer bij de padvinderij gaan." (Carolien Vernout)

"Nadat we afgezet waren bij de Damsluis Kagertocht, gingen we zonder excursie-leider René het laatste stukje lopen naar Fort Zuidwijkermeer. Op de liniewal Zuidwijkermeer ging het gros van de groep over het hek om boven op de wal te lopen. Hoog gras, platgeslagen door wind en regen; het leek wel een survival-tocht." (Carolien Vernout)
"De echte "Diehards" liepen natuurlijk over de Liniedijk naar Fort bij Zuidwijkermeer door, kniehoog, drijfnat gras!" (Jan Brilleman)

"Fort Zuidwijkermeer kon worden bezocht nu het Filmmuseum er uit is en de club 'Bourgondisch leven' er nog niet in zit. De groep worstelde zich door een brandnetelwoud heen om op het gerenoveerde dak te kijken. Binnen bezochten we het rechterdeel, interessant want nog vrij authentiek, met als hoogtepunt de waterkelder en de vleeskelders." (Erik Kappetijn)
"Bezoek Zuidwijkermeer was bijzonder, vooral omdat het een schaars toegankelijk fort is. Eindelijk de “vleeskelder” gezien." (Carolien Vernout)
"Toen en nu: van potentieel kanonnenvoer naar kaas en wijn in het 'vleeschfort'. In het huidige tijdsbestek gaan vreedzaam en vreetzaam goed samen in dit fort." (Teake Bootsma)

Wandeling op Liniewal Zuidwijkermeer."Gedurende onze tocht een fotostop bij het geheimzinnigste fortrestant van de Stelling, het fort Velsen. Ook nu kwamen we niet verder dan een gesloten hek en een overwoekerd terrein van het voormalige sloopbedrijf van Kruk. Hoewel er geen activiteiten zijn kom je het terrein echt niet op. Niemand van ons is er ooit binnen geweest en ook deze dag bleef dat zo. Maar we zouden er allemaal graag eens rondneuzen." (Erik Kappetijn)

"In het Luchtvaartmuseum in het Fort bij Veldhuis zagen we wrakkige onderdelen van in de oorlog neergehaalde vliegtuigen. Vanuit dat museum gaat men nog wekelijks op zoek naar slachtoffers in vliegtuigen op de bodem van het IJsselmeer.
Opvallend was in dat museum een authentieke stijlkamer van een gewoon gereformeerd gezin in de oorlog; ze lezen De Spiegel, het prot. chr. weekblad. Alleen het harmonium ontbreekt nog. De illegale Trouw zit in de typemachine.
Elk fort is weer anders." (Jan Dijk)

"Ik heb genoten van begin tot eind en de uitstekende verzorging, vervoer en alle extra informatie die we ontvingen." (Ronald Velden)
"Weer zeer geslaagd! Veel objecten gezien en toch ontspannen, door goede en ruime planning." (Roelco Offerein)

Fort bij Krommeniedijk
Fort aan den Ham
Assendelver Zeedijk
Liniewal Aagtendijk - Zuidwijkermeer
Fort Zuidwijkermeer
Fort bij Veldhuis
'Mysterieuze namen in munitiemagazijn Nieuwendijk' in Nieuwsbrief 427

 

Kapitein der infanterie de Jong

Tekst: René Ros.
Foto: collectie Ruud de Jong.
Met dank aan: Ruud en Jaap de Jong, Jan Wullink.

Kapitein der infanterie de JongIn de persoonlijke verhalen vallen de gewone officieren een beetje tussen wal en schip, tussen de weinige maar bij naam bekende fortcommandanten en de vele maar vaak onbekende 'minderen'. Nu waren de fortcommandanten ook officieren in de rang van kapitein of luitenant. Maar kapitein de Jong was een van de gewone officieren op Fort bij Spijkerboor.

In 2004 stuurde een kleinzoon van De Jong een brief naar de vrijwilligers van Fort bij Spijkerboor. Die kopieerden een aantal foto's maar deden eigenlijk verder niets met het contact. Onlangs stuurde een van de huidige vrijwilligers me een scan van die brief en heb ik met enige schroom contact gezocht met de kleinzoon. Zijn informatie kon aangevuld worden met enige informatie die in de archieven is te vinden.

In de familie werden diverse anekdotes op de verjaardagen verteld. Zo zou hij een "oppasser" (bediende) met de naam "Naber" hebben gehad die hem zelfs op de rug zou hebben gedragen als het terrein dat vereiste. Op de namenlijst staat een Johannes Jacobus Faber die het geweest zou kunnen zijn.
Ook kwam zijn vrouw en hun zoontje wel eens op bezoek en logeerden die bij de familie De Rijk. Er is een foto dat zijn vierjarige zoontje op de loop van de geschutkoepel van Fort bij Spijkerboor zit.
Daarnaast gaat het verhaal dat hij ook op Fort Waver-Amstel en als laatste op Fort bij Vijfhuizen heeft gediend. Bij dat laatste fort zou hij ingekwartierd zijn geweest op de boerderij van Gehrels waar zijn vrouw en zoon ook regelmatig verbleven. Hij zou op die forten financieel orde op zaken hebben moeten stellen en nam vlot na aankomst het beheer van de kas over. Die taak paste goed bij zijn civiele beroep bij een bank.

Anekdotes zijn mooie verhalen en ze moeten vastgelegd worden om ze überhaupt ooit met andere bronnen bevestigd te krijgen. De data, rangen, oefeningen, levensloop en andere feiten zijn te vinden in de nieuwe korte biografie over het leven van kapitein der infanterie Willem Cornelis de Jong (1884-1970).

Biografie Kapitein De Jong (nieuw)
Fort bij Spijkerboor
Fort Waver-Amstel
Fort bij Vijfhuizen

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

Stelling van Amsterdam op Bluesky Stelling van Amsterdam op Facebook Stelling van Amsterdam op X / Twitter Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
FMTraining - Trainingen en cursussen voor gebruikers en ontwikkelaars van FileMaker (Advertentie)
 
 
 
ReneRos.biz voor ontwikkeling, advies & expertise en opleidingen voor Filemaker database-toepassingen. (Advertentie)