Sluit [X]   
 

Fortwachter Reinderts in 1942: ingeschreven in bevolkingsregister op Fort in de Botshol

Donateur worden?

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 14-9-2024

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsgierig? Lees deze nieuwsbrief maar!Nieuwsbrief 485

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Amsterdam.
22ste jaargang, nummer 485, 3 januari 2020

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Welkom in het nieuwe jaar! Welkom bij de 22ste jaargang van deze nieuwsbrief! Een heel goed 2020 gewenst.
Vandaag is het 21 jaar geleden dat deze website op het Internet gepubliceerd werd. Het uploaden ging toen nog met een modem...

Deze eerste nieuwsbrief van het jaar begint weer met een paar dienstmededelingen. Daarna krijgt iedereen de groeten uit "Downunder" en vervolgens een paar jaarwisseling-overpeinzingen van ondergetekende, voor wie het interesseert.
Wellicht is de traditionele lijst van gebeurtenissen leuker? Hier een kort lijstje van wat dit jaar 100 jaar geleden gebeurde maar op de website elke dag de gebeurtenissen van die dag en die maand. Je bent niet de enige bezoeker van de website, daarom het statistisch jaaroverzicht 2019.
Tenslotte een leuk maar raadselachtig artikel over de forten bij Spaarndam in de periode 1939-1940.

Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2020/nieuwsbrief-485/

Wil jij een artikel over militaire historie schrijven voor deze nieuwsbrief? Of heb je tips en wensen voor artikelen? Laat het ons dan weten!

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 5 februari verschijnen. Hopelijk eerder, maar het is druk en er is nog veel te doen...

Veel leesplezier!
René Ros
https://doccentrum.stelling-amsterdam.nl/

Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.

 

Dienstberichten

- De openingstijden van onze bibliotheek op Fort Uitermeer zijn dit voorjaar anders dan voorheen. Om te beginnen gaat de bibliotheek een uur eerder open, om 13.00 uur. En als experiment zal de bibliotheek in de maanden maart en april afwisselend ook op de zaterdag open zijn. Weest welkom!
Opening Bibliotheek

- HELP! Wie wil drie foto-albums uit de periode 1937-1945 met ca. 200 foto's en formulieren scannen en helpen beschrijven? Het betreft foto's van iemand uit de regio Amsterdam, lid van de Bijzondere Vrijwillig Landstormkorps "Stelling van Amsterdam", in mei 1940 bij Numansdorp gemobiliseerd, verzetsman en gemeentewerker. Tevens enig materiaal van zijn vader, gemobiliseerd in de Eerste Wereldoorlog.
De werkzaamheden moeten op vrijdagmiddag in onze bibliotheek op Fort Uitermeer uitgevoerd worden, waarbij computer en scanner worden verzorgd. Het aantal benodigde uren is nog onbekend. Bij voorkeur enige scan en computer-ervaring. Reiskosten en consumpties worden vergoed of verzorgd. Reageren kan via het contact-formulier of per e-mail.

- Per 1 januari jl. is Nanette van Goor gestopt als manager Programmabureau Stelling van Amsterdam bij de provincie Noord-Holland. Een opvolger is nog niet bekend. We wensen Nanette veel succes bij haar nieuwe uitdagingen.

 

Groeten van "Downunder"

Tekst: Alfred Heuperman (kleinzoon).
Foto: collectie Alfred Heuperman.

Hoe ik in contact kwam met de Nieuwsbrief van de Stelling van Amsterdam kan ik me niet precies meer herinneren. Ik woon al bijna 40 jaar in Australië, maar heb nog goed contact met Nederland; familie en ouwe vrienden.

Kolonel van DoodenEen paar jaar geleden begon ik aan het uitzoeken van mijn stamboom en schreef mijn levensverhaal op voor de (klein)kinderen. Door onderzoek op het Internet naar mijn grootvader, een voormalige kolonel bij de Genie, struikelde ik over René Ros die me meteen enthousiast hielp met een hoop extra informatie. Hij documenteerde zelfs mijn grootvader’s legercarriere en publiceerde die op de website.

Verleden jaar, tijdens een bezoek aan Nederland, zocht ik René op in zijn documentatiecentrum op Fort Uitermeer. Het was goed om hem na al die internet communicatie eens in levende lijve te ontmoeten.

Ik wens René en de rest van de Stelling-mensen het allerbeste met het preserveren en documenteren van de geschiedenis van de Stelling en Linie. We volgen jullie van “Downunder”.
Gefeliciteerd met de 21ste verjaardag, bedankt en, “keep up the good work”!!

Genieofficier Van Dooden (grootvader)

 

De jaarlijkse bespiegelingen

Tekst: René Ros.
Foto: Raymond Gaveel.

De jaarwisseling is vaak aanleiding voor wat bespiegelingen over het oude en het nieuwe jaar. Bij de start van het 22e jaar van deze hobby doe ik een duitje in het zakje.

René Ros in het Nationaal Archief.Sommige mensen vinden me milder geworden omdat er minder negatieve kritieken in deze nieuwsbrief verschijnen. Maar die verschenen niet omdat ik dat leuk vond en er is nu gewoon minder noodzaak toe. Ze werden geplaatst omdat er geen andere manier meer was om historische kennis in te brengen. Er verschijnt de laatste tijd ook niet zo heel veel meer en in steeds meer gevallen ben ik er wel vooraf bij betrokken.
Bij heel slechte publicaties zou een artikel veel te veel tijd kosten en zou het onterechte promotie kunnen zijn. Zeker als er sprake is van plagiaat gun ik dat de auteur niet. Het is dan leuker om te weten dat partijen niet meewerkten aan een publicatie omdat een dergelijke handelswijze ze ook niet aanstaat.

Probleem blijft wel dat veel organisaties alleen denken aan hun directe vrijwilligers, die de handjes voor hen uit de mouwen steken en op de weekplanning staan. Ze vergeten dat er ook indirecte vrijwilligers, met vooral kennis, bestaan en gemotiveerd moeten worden. En ze denken serieus dat die indirecte vrijwilligers meteen voor ze in de houding springen als ze wat nodig hebben.
Maar het nut van en bewustzijn voor historische informatie lijkt langzaam maar gestaag toe te nemen. Dat geldt ook voor enkele overheden waarmee de contacten tegenwoordig een stuk gemakkelijker gaan.

Een van de partijen die vooroordelen overkwam en het gesprek aanging, was het Linieteam van het project Nieuwe Hollandse Waterlinie. Dat zijn vier provincies die werken aan samenwerking in de Stelling en de Linie, waaronder de uitgebreide werelderfgoedstatus. De gesprekken hebben er toe geleid dat ik al twee jaar, één dag per week, betaald medewerker van het Kenniscentrum Waterlinies (KCW) ben. Met afspraken over het gebruik van mijn informatie. En wat een verrassing: nog steeds geen onenigheid!
Dat is te danken aan meerdere mensen zoals Michel Ronden, Jaap Ruiter, Mans Meijs en de mede-pioniers Bas Kreuger, Chris Will, Jeroen van der Werf en Myriam de Jong.
Het nieuwe jaar betekent echter dat KCW-coördinator Myriam de Jong aan de slag gaat als interim-manager bij de gemeente Roermond. Daarnaast stopt Jaap Ruiter als projectmanager Project NHW. Beiden dank ik voor hun begrip en steun, en wens ze veel succes bij hun nieuwe werkzaamheden.

Met plezier en vertrouwen begin ik aan mijn derde jaar bij het Kenniscentrum Waterlinies. Het nieuwe jaar brengt een nieuwe collega en interessante nieuwe uitdagingen. In de vrije tijd werk ik gewoon verder aan de Stelling-website en er zal dit jaar vast weer veel leuke informatie opduiken!

Een voorspoedig 2020 gewenst!

Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam
Kenniscentrum Waterlinie

 

Dit jaar een eeuw geleden...

Tekst: René Ros.
Foto: Otto Bodemeijer.

Dit jaar een eeuw geleden...

Dagexcursie-deelnemers in 2019 op de Weg dwars door den Polder Wormer, Jisp en Nek.... werden de Marechaussee Kazernes Beverwijk en Wormerveer gebouwd,
... werden de bruggen in de Weg dwars door den Polder Wormer, Jisp en Nek gesloopt,
... waren er nieuwe plannen voor kazematten i.p.v. de bouw van Fort bij Muiderberg,
... ging Fort bij IJmuiden de Stelling uit en werd het onderdeel van de kustverdediging,
... vertrok vanaf het Vliegkamp Schiphol de eerste K.L.M. vlucht,

... werd Fort bij Spijkerboor tevens Hulpgevangenis voor Militairen,
... ontsnapten vier gevangenen van de tuchtklas uit Fort bij Edam,

... was Marcus Daniel Aalbert Forbes-Wels tijdelijk Stellingcommandant,
... werd Anton Marius Kollewijn de nieuwe Stellingcommandant,
... kreeg Cornelis Willem van Dooden de versierselen als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau met de Zwaarden opgespeld,
... trad Hendrik Algra (later fortwachter van Fort Hinderdam) in dienst bij het Korps Politietroepen,
... moest o.a. Hendrik Hermanus Groennou zijn uitrusting inleveren.

Het gehele jaar zijn deze en 3.300 andere historische gebeurtenissen te vinden in de Historische Kalender. Ze worden dagelijks automatisch gepubliceerd op onze Twitter en FaceBook kanalen.

Luchtfoto van Fort bij Edam.

 

Statistiek 2019

Tekst: René Ros.

In heel 2019 werden er ongeveer 111.000 bezoeken aan de website Stelling van Amsterdam gebracht. In totaal zijn er ruim 1,7 miljoen bezoeken aan de website gebracht sinds de eerste publicatie in 1999. De website is 221 MB groot en bestaat uit 1.052 webpagina's inclusief nieuwsbrieven.

Grafiek van bezoeken per jaar sinds 1999.Per maand waren er gemiddeld 9.200 bezoeken oftewel 303 per dag. Deze keer waren januari en november de drukste maanden en augustus de rustigste maand. De afgelopen jaren is er veel last geweest van log-spammers maar dat lijkt te verminderen.

Het Windows besturingssysteem werd door 48% van de bezoeken gebruikt, Linux 32%, macOS 12%, en iOS 6%. Google Chrome 53% is de meest gebruikte webbrowser en vervolgens Mozilla Firefox 19%, Safari 11% en MS Internet Explorer 9%.

Het aantal nieuwsbrieven was met 19 stuks zes hoger dan het jaar ervoor, met drie thema-nieuwsbrieven. Het aantal abonnees is het afgelopen jaar gedaald naar 780. Maar de verschuiving naar sociale media is voortgezet: 668 volgers op Twitter, 351 Facebook'ers en 44 op LinkedIn.

Tevens zijn er via de website 78 vragen ontvangen waarvan 7 zijn doorgestuurd naar derden. Er zijn 18 activiteiten georganiseerd of actief aan bijgedragen.
De foto-collectie over de Stelling en ander militair erfgoed omvat nu 89.000 digitale opnamen (270 GB). Het Stelling Forum is ongeveer 44.000 keer bezocht en de website over het Documentatiecentrum zelf ruim 20.000 keer. Er werd 3.700 km voor gereden en in de bibliotheek zijn 56 mensen ontvangen.

 

Spaarndam 1939-1940

Tekst: René Ros.
Foto's: collectie Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam en René Ros.
Met dank aan: Ziegel Ziegelaar (Stichting Krayenhoff).

Tijdens de mobilisatie van 1939-1940 heeft vrijwel geen fort van de Stelling een militaire bezetting gekregen. Dat moet wel het geval zijn geweest op een paar forten rond Haarlem, voor de kazernering in het Westfront van de Vesting Holland. Het is niet bekend welke eenheden er in die forten zaten en een in juni 2019 aangekochte groepsfoto kon het laatste puzzelstuk zijn.

Op de foto zijn 45 militairen te zien voor de bomvrije kazerne van een fort. Uit de vorm van de keelkazemat, de trap en de deuren is af te leiden dat het om Fort bezuiden Spaarndam gaat. Aan de schaduw van de varkensstaarten in de muur is te zien dat de foto rond 11-12 uur 's ochtends gemaakt moet zijn. De barbier toont zijn scheerkwast. De ordonnans zit stoer en zelfverzekerd op zijn B.S.A. motorfiets. En de meeste gezichten staan ernstig maar er zijn ook een paar militairen met een lach. Achterop staan twee stempels van een fotograaf in Haarlem en "21 mei 1940". Die datum zegt helaas weinig omdat het de afdrukdatum kan zijn, terwijl de foto dan zowel voor als na de Duitse inval van 10 mei gemaakt kan zijn.
Opvallend is wat er niet op de foto is te zien: wapens. Geen geweren of karabijnen en zelfs geen pistool. De kans is daarom groot dat de foto na de capitulatie is gemaakt.

Groepsfoto op Fort bezuiden Spaarndam.

Op het beton van de bomvrije kazerne staat met krijt ook een tekst maar de belangrijkste delen zijn onzichtbaar omdat er een militair voor staat. Bij de Stichting Krayenhoff is een soortgelijke foto bekend, met een andere groep op dezelfde plaats, en daar is de tekst "1940 Mobilisatie 2e Sectie VD" te lezen. Het is ook bekend dat die foto afkomstig is van een militair Roest, maar meer informatie hebben we nog niet ontvangen terwijl dat zeer nuttig kan zijn om de eenheid te achterhalen.

Potloodtekst in Fort benoorden Spaarndam.Met de datum 17 mei 1940 staan op een muur bij de rechter keelkazemat van Fort benoorden Spaarndam de potloodteksten "A.H. Mul, stbn 9838" en "G.P. Jans, stbn 5850". Naar hen is enkele jaren geleden gezocht en dat is nu herhaald, maar er zijn geen inschrijvingen in militieregisters te vinden. En de stamboeknummers zijn alleen bruikbaar als ook de eenheid bekend is.
Achterop de foto staat in potlood een handgeschreven tekst die zich laat lezen als "Kap. Zuurman", maar ook "Kap. Luurma" is mogelijk. Zonder voorletters is hij helemaal niet in militieregisters te vinden.

Wederom zijn de (nu digitaal raadpleegbare) Gevechtsverslagen Meidagen 1940 én zogenoemde De Groene Serie weer doorgekeken en daar worden vrijwel geen standplaatsen van eenheden genoemd en is ook geen antwoord te vinden op de vraag welke eenheid op de foto kan staan.
Uit de Order of Battle blijkt dat deze eenheden in de Groep Haarlem van het Westfront Vesting Holland aanwezig waren: 10 RGC (10e Infanterie Reserve Grens Compagnie) en 12 DCBT (Infanterie, Depot Compagnie Bewakingstroepen). De tekst "2e Sectie VD" en vooral de "VD" is daarin niet te herkennen. Staat "VD" voor Verbindingsdienst en is dit een detachement dat nergens genoemd wordt?

14 Jaar geleden zagen we de namen in Fort benoorden Spaarndam voor het eerst, en sindsdien zijn we aan het zoeken geweest. De foto is mooi en bijzonder maar heeft toch niet meer duidelijkheid gegeven. Zijn er lezers die een volgend puzzelstukje kunnen aandragen?

Fort bezuiden Spaarndam
Fort benoorden Spaarndam
Gevechtsverslagen Meidagen 1940
Groene Serie: De gebeurtenissen op het West- en Noordfront - Vesting Holland

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

Stelling van Amsterdam op Bluesky Stelling van Amsterdam op Facebook Stelling van Amsterdam op X / Twitter Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Bureau Meerzijdig let op meerdere zijden bij support, mediation, procesbegeleiding en trainingen. (Advertentie)
 
 
 
Reizend restaurant SterkWater strijkt neer langs de Hollandse Waterlinies. In de grootste, oudste en prachtigste forten genieten haar gasten van een bijzondere avond uit, met een heerlijk 5-gangen diner en meeslepende verhalen. (Advertentie)