Kazernes, magazijnen en infrastructuur

Vliegkamp Schiphol

(Vliegpark Schiphol, Vliegveld Schiphol, Luchthaven Schiphol, Fliegerhorst Salza, Fliegerhorst Schiphol, RAF Schiphol - Airstrip B 97, Vliegbasis Schiphol)

Locatie:

Het vliegkamp lag in de Haarlemmermeer Polder nabij Fort aan het Schiphol. In de nabijheid was in 1936 het Zendstation in de Haarlemmermeer ingericht.

Doel:

Locatie om in geval van een aanval uit het oosten tijdens de lopende oorlog te kunnen terugtrekken, m.n. vanuit Soesterberg, naar binnen de Stelling.

Personeel:

240 - max. 320 (kazernement 1924)
Zie Oberfeldwebel Ammer.

Historie:

Zie Historische kalender.

Omschrijving:

Tot 1940

In 1916 had de luchtvaartafdeling van het Nederlandse leger grond gekocht ten westen en zuidwesten van het Fort aan het Schiphol. Daar werd het Vliegkamp Schiphol gevestigd dat oorspronkelijk een terrein van 200 bij 600 meter besloeg. In de loop der tijd heeft het zich als civiel vliegveld uitgebreid: eerst wat nu Schiphol-Oost wordt genoemd, langs de ringvaart en later dieper de polder in: Luchthaven Schiphol.
Het Departement van Marine had een eigen Marinevliegkamp Schellingwoude.

Volgens een brief d.d. 21 augustus 1920 van het Hoofd van het Bureau Internering was op dat moment geïntereerd Duits oorlogsmaterieel opgeslagen: 8 vliegtuigen.

In 1936 waarschuwde het Centraal Inundatie en Technisch Bureau van de Genie dat door vernieling van de ringdijk en overstroming het vliegkamp onbruikbaar zou worden. Om dat te voorkomen waren er plannen voor een bomvrij gemaal bij de Schutsluis bij Aalsmeer.
Tot de mobilisatie op 29 augustus 1939 waren er drie Jachtvlieg-afdelingen en een Bombardeer Vliegtuig Afdeeling (BomVA) gestationeerd. Daarna begon de dislocatie en verhuisden twee Jachtvlieg-afdelingen (JaVA) naar andere vliegvelden. Er bleven negen Fokker D.XXXI jachtvliegtuigen en negen Fokker T.V middelzware bommenwerpers achter. De burgerluchtvaart bleef gebruikmaken van het vliegveld en pas op 6 mei 1940 werd er luchtdoelgeschut opgesteld.

In 1940 bestond het vliegkamp uit:

• 1 wachthuis
• 2 kazernes
• 1 privaatgebouw
• 1 kantine
• 2 garages
• 2 hangars
• 1 pompgebouw
• 1 keukengebouw

Na het 'novemberalarm' in 1939, vanwege een mogelijke inval van Nederland, moesten de vliegtuigen verspreid buiten het vliegkamp opgesteld worden.
In februari-april 1940 werden langs de Rijksweg 4 en de Spaarnwouderdwarsweg 11 toegangsdammen met een 10 meter brede klinkerverharding aangelegd als opstelplaatsen. Deze zijn gebruikt voor de Fokker T.V bommenwerpers.
Om de rijksweg als noodbaan te kunnen gebruiken werden obstakels over een lengte van 3 km verwijdert.

Op 10 mei 1940 werd slechts één vliegtuig bij het eerste Duitse bombardement vernield. De KLM verloor die dag achttien vliegtuigen. Er werden vervolgens vijf Fokkers D.XXI vliegtuigen van Schiphol overgevlogen naar Hulpvliegveld Buiksloot vanwaar ze werden ingezet. Vliegtuigen van de BomVA hebben diverse oorlogsvluchten vanaf Schiphol gemaakt.
De diverse bombardementen hebben een grote schade aangericht en veroorzaakten onder andere brand in de hangars.

1940-1945

Tijdens de oorlog was de Jagdfliegerführer (JaFü) Holland-Ruhrgebiet op het 'Fliegerhorst' gevestigd (1-2-1942/dec. 1943). Resorteerde onder 'Flughafenbereich Amsterdam' (2/III). O.a. het Barackenlager Bovenkerk werd gebruikt voor legering.
Het was een van de grootste en zwaarst verdedigde vliegvelden in bezet West-Europa. Het werd door drie Amerikaanse bombardementen, de laatste op 13 december 1943, vernield en na reparaties niet meer door jagers gebruikt maar wel door bommenwerpers.
Tussen 1941 en 1943 heeft de Duitse bezetter nog een spoorverbinding tussen het huidige Schiphol-Oost en de spoorweg Aalsmeer - Hoofddorp in gebruik gehad. Deze sloten ter hoogte van de Aalsmeerderweg op elkaar aan. In 1945 werd het spoor opgebroken.
Zowel tijdens de Duitse inval, bezetting (door geallieerde luchtaanvallen) en terugtocht werd het vliegkamp zwaar beschadigd en geheel vernield zodat tijdelijk de Airstrip Stadionkade werd gebruikt.

Na 1945

Het vliegveld was in de Koude Oorlog een zogenoemde 'redeployment base' waarvoor het Munitiedepot Schiphol werd gebouwd. Mobilisatie- en oorlogsvoorraden lagen opgeslagen in magazijnen te Weesp en later in het Fort bij Hoofddorp.

Zie Fliegerhorst Schiphol, Luchtvaart en Nederlandse Luchtmacht Mei 1940.

Omgeving:

De originele situatie rond het vliegkamp is verloren gegaan. Het nabijgelegen fort is gesloopt en van het terrein is niets meer terug te vinden. Ook van het oorspronkelijke militaire vliegkamp en zijn barakken is niets behouden. Het vliegkamp heeft gelegen op de plaats waar Schiphol-Oost ligt.

Eigenaar:

N.V. Luchthaven Schiphol

Gebruiker:

Divers

Gebruik:

Luchthaven

Monument status:

Geen