Nieuwsbrief 257Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam, nummer 257 Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Amsterdam. Deze nieuwsbrief is, met illustraties, ook te vinden op: Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan ge-interesseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.
|
InhoudIn deze nieuwsbrief:
Hierboven staat achter de artikelen, indien van toepassing, welke gemeente het betreft. De inleiding volgt hieronder, maar eerst:
|
Laat Pampus niet voor Pampus liggen!Bron: Persbericht Stichting Pampus Kijk op zaterdag 16 en 23 december om 20.10 uur op Nederland 2 naar het AVRO-programma BankGiro Loterij Restauratie en stem op Pampus. Met uw stem kan Pampus een miljoen euro verdienen om het leeggeroofde fort in oude glorie te herstellen.
Leeggeroofd - Ooit was Pampus een trots militair fort, aangelegd om Nederland te verdedigen tegen een aanval uit zee. In de Tweede Wereldoorlog hebben de Duitsers alle metalen kanonnen en koepels geroofd om er wapens van te maken. Teruggeven - Nu bestaat de mogelijkheid het verleden van Pampus weer tot leven te brengen. Het programma BankGiro Loterij Restauratie biedt een kans op 1 miljoen euro voor de restauratie van het fort. Met het geld gaat Pampus een kwart van het fort in oude glorie herstellen. Bezoekers kunnen de ruimtes van de manschappen beleven zoals het was voor de soldaten die er gelegerd waren. Ook de geschutskoepels komen terug om Pampus weer het indrukwekkende aanzicht te geven dat vroeger bedoeld was om de vijand op afstand te houden. Het leeggeroofde fort zou dan weer haar trotse uitstraling terug krijgen!!! Een winnaar - Aan het programma doen 15 projecten mee uit heel Nederland. Pampus is het enige fort dat meedoet. GEEF PAMPUS HAAR TROTS TERUG!!! 16 en 23 december, NL 2, 20.10 uur: STEM OP PAMPUS!!!! Stemmen kan door te bellen met 0909-8880 of een SMS te sturen naar 7227 met de code of nummer dat Pampus tijdens de uitzending krijgt (hier zijn kosten aan verbonden). De lijnen gaan open zodra de uitzending begint en sluiten de volgende woensdagnacht 12 uur. Je maakt bovendien kans op een chateau cadeau ter waarde van 1.000 euro. Fort aan het Pampus: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/pampus/>
|
InleidingZo, en nu wel allemaal gaan kijken en stemmen!!! Het artikel hierna gaat over de feestelijke verjaardag van Fort bij De Kwakel, komende zaterdag. En de gemeente Uitgeest heeft een onderdeel van de Stelling op de monumentenlijst geplaatst. Dan een artikel over kaneelolie dat aansluit op de eerdere verhalen over mosterdgas van de Artillerie Inrichtingen. Dit is 32ste en laatste nieuwsbrief van 2006. Wel zullen er zeer waarschijnlijk nog enkele korte berichten verzonden worden over de BGL Restauratie. Maar de volgende nieuwsbrief zal op 3 januari 2007 verschijnen. De website heeft inmiddels weer een winterse uitstraling gekregen. Reageren op deze nieuwsbrief kan op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/ René Ros
|
Eeuwfeest Fort bij De KwakelBron: website Bar 't Fort. In 2006 bestaat Fort bij De Kwakel 100 jaar en dat moet gevierd worden! Zaterdag 16 december: Zondag 17 december: Fort bij De Kwakel: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kwakel/>
|
Antiek merkteken blijft staanIn juni van dit jaar was er sprake dat de grenspaal van het nooit gebouwde Fort benoorden Uitgeest verplaatst zou moeten worden (zie 'Historische vereniging wil antiek merkteken verplaatsen' in Nieuwsbrief 246). Fort benoorden Uitgeest: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/uitgeest-noord/>
|
Bommen, granaten en kaneelolie in de KennemerduinenIn het verleden is er in deze nieuwsbrief al enkele malen aandacht geschonken aan 'kaneelolie' maar toch eerst even een inleiding. Vanaf 1938 werd door de Artillerie-Inrichtingen (zie foto scheikundig laboratorium) onder de codenaam 'kaneelolie' gewerkt aan een experimentele productie-installatie voor mosterdgas. Het geproduceerde mosterdgas, maximaal drie ton in vaten en een tank, werden eind november 1943 door de Duitse bezetter in de duinen bij Zandvoort vernietigd. Het Noordhollands Archief herbergt het archief van de Stichting Het Nationale Park de Kennemerduinen*
met een dossier getiteld 'Opruiming van explosieven uit de Tweede Wereldoorlog, 1950-1951, 1984-1986.' De schade aan het milieu was toen blijkbaar al gedaan en in 1984-1986 speelde de schoonmaak van een terrein, het Peperedel in de gemeente Bloemendaal (zie luchtfoto). Daarbij was het Explosievenopruimings Regelcentrum betrokken, toen (1986) gevestigd aan de Goilberdingerdijk 40 bij Culemborg: Werk aan het Spoel van de NHWL En dat sluit aan bij de informatie van Dhr. Grootegoed†, voormalig medewerker van de Dienst Gebouwen, Werken en Terreinen (nu Defensie Vastgoed) van het Ministerie van Defensie. In Nieuwsbrief 175 werd dit verwoord met: "Door Canadese troepen werden echter nog twee vaten van 240 liter met mosterdgas gevonden en opgeborgen in een bunker in de duinen Parnassia bij Haarlem. Pas toen Sloopbedrijf Kruk (later eigenaar geworden van Fort bij Velsen) de bunker in de jaren 1960 moest slopen zijn de vaten definitief opgeruimd." Artillerie Inrichtingen: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/zaandam-ai/>
|
Hoofdkwartier in het Amstel HotelHet is al enkele jaren bekend dat de Stellingcommandant tijdens de Eerste Wereldoorlog zijn hoofdkwartier in het Amstel Hotel had gevestigd. Dat was duidelijk geworden uit foto's (zoals foto links) en oranje vlaggetjes op landkaarten van de Stelling. Maar een echte primaire archiefbron had ik nog nooit aangetroffen en ook geen argumenten om juist het Amstel Hotel te gebruiken. Dan maar eens in het archief van het hotel zelf kijken. Het archief van het Amstel Hotel ligt in de depots van het Gemeentearchief Amsterdam. Omdat er geen inventaris van dit archief is, moest ik samen met een medewerker het doolhof in. Tussen de dozen met menukaarten en gastenboeken was slechts een doos die perspectieven bood. In de studiezaal die doos met jaarverslagen geopend en eerst de verslagen op jaartal gesorteerd... Bureau Stellingcommandant: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/adam-commandant/>
|
Korporaal Muller present!Na zijn oom Willem de Jong heeft abonnee Hans Muller† nu ook een biografie, met foto's, over oom Izaak Muller aan de website bijgedragen. Het is de 21ste biografie op de website en zelfs de tweede manschap van het Fort Waver-Amstel! Izaak Muller begon met het vervullen van zijn dienstplicht bij het 2e Regiment Vestingartillerie in Amsterdam op 4 maart 1913. Getuige een aantal foto's kreeg hij toen een opleiding op het Artillerie Schietkamp Oldebroek (zie foto links), vermoedelijk om te oefenen met de daar aanwezige kanonkazemat en/of hefkoepel. Korporaal Muller: <https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/muller.htm> (NIEUW!)
|
Bunker onder BrandweerkazerneMet dank aan Albert Borsje, Brandweer Amsterdam. Eerder werd hier gemeld dat de openbare schuilplaats onder de Sandberg-vleugel van het Stedelijk Museum (zie Nieuwsbrief 253) is gesloopt. Dit najaar is de brandweerkazerne aan de Jan van Schaffelaarplantsoen (Amsterdam-West) gesloopt en daarmee ook de kleine openbare schuilplaats en de bedrijfsschuilplaats in de kelder. In Engeland is men al druk bezig met het behoud van dit soort erfgoed uit de Koude Oorlog. Terwijl hier in Nederland bunkerologen nog onderling ruzie lopen te maken over die paar overgebleven Duitse bunkers uit de periode ervoor! Openbare Schuilplaatsen: <https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/schuilplaatsen/>
|
ArchiefkruimelsIn het Noordhollands Archief in het archief 'Eerstaanwezend Ingenieur der Genie te Amsterdam': En in het archief 'Kaarten en tekeningen van de eerstaanwezend ingenieur der Genie Naarden, Haarlem en Den Helder' ligt een opmerkelijke 'Ontwerptekening van een batterij bij de kruising van de aan te leggen spoorweg Hilversum - Nieuwersluis met de Vecht 1910'. Het toont een kleine batterij, met een gebouw van vijf lokalen en 2 geschutsopstellingen er bovenop, voor een spoorlijn die ook nooit is aangelegd. In het Gemeentearchief Amsterdam weer eens gesnuffeld in het archief van de Dienst Bescherming Bevolking. Daarmee is duidelijk geworden dat de BB Commandopost Amsterdam uit twee bunkers bestaat vanwege een latere uitbreiding. Tevens is enige informatie over noodbestuursposten voor B&W gevonden, alhoewel niet over de Noodzetel Amsterdam aan de Parnassusweg. Maar ook een zogenoemde 'grondnulpuntkaart' gezien: een landkaart met afstandcirkels rond een 20 kT atoombom op het Damrak... Fort Waver-Amstel: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/waver/>
|
Overig- Steiger van Fort benoorden Spaarndam niet van monumentenlijst gehaald schrijft de IJmuider Courant n.a.v. een artikel in de vorige nieuwsbrief. De provincie doet onderzoek naar het verdwijnen, terwijl het onderzoek naar de verdwenen Liniewal in de Starnmeerpolder nog steeds loopt. <http://www.ijmuidercourant.nl/nieuws/regionaal/ijmond/article1198027.ece> - Provincie Noord-Holland betaald '100.000 euro voor herstel golfbreker Pampus': <http://www.noord-holland.nl/thema/nieuws/persberichten/ - Jongeren-programma 6 Pack (MTV) ging per waterfiets van Amsterdam naar Pampus. Een vervloekte tocht geworden (voor 18 jaar en ouder). <http://www.6pack.tv/default.php?search=pampus> - Met de kinderen meegekeken naar het avontuur van Sinterklaas, 'De Confettifabriek' op Jetix TV? De confettifabriek was in een gebouw van Eurometaal op het Hembrugterrein. <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/hembrugterrein/> - 'Granaat gevonden op Kruitpad' bij de kruitfabriek in Muiden, van het ongeluk in 1947? <http://www.muider.nl/nieuws/nieuwsbericht.asp?Recid=2190> - Het kabinet stelt ruim 21 miljoen euro beschikbaar voor behoud en digitaal toegankelijk maken van materiaal uit de Tweede Wereldoorlog: <http://www.minvws.nl/nieuwsberichten/ohw/2006/21-miljoen-voor-erfgoed-tweede-wereldoorlog.asp> - Ministerie Volksgezondheid, Welzijn en Sport lanceert 'Nieuwsbrief Erfgoed van de oorlog': <http://www.minvws.nl/nieuwsbrieven/ohw/2006/niewsbrief.asp>
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |