Nieuwsbrief 364Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam met informatie over militair erfgoed in de regio Amsterdam. InhoudIn deze nieuwsbrief:
|
InleidingBeste lezer, Deze nieuwsbrief begint met een ingezonden artikel, oorspronkelijk voor de nieuwjaars-nieuwsbrief, over hoe een Spaarndammer in de forten is geraakt. Dit jaar is het 130 jaar geleden dat, na diverse voorstellen en discussie, het definitieve tracé van de Stelling werd vastgesteld - de feitelijke geboorte van 'onze' kringstelling. Maar het artikel 'Dit jaar een eeuw geleden...' beperkt zich tot een aantal gebeurtenissen van 100 jaar geleden. Bekijk deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2011/nieuwsbrief-364/ Het is niet bekend wanneer de volgende nieuwsbrief zal verschijnen. Het schrijven van artikelen is gestaakt en de voorraad is op. Met vriendelijke groet, P.S. Later meer over de situatie rond deze nieuwsbrief. Er kwamen n.a.v. de vorige nieuwsbrief onbedoeld een aantal hartverwarmende reacties binnen die ik dankbaar ter kennisgeving heb gelezen. Onder andere een paar openbare reacties op het Stelling Forum:
|
Rare jongens die officierenTekst: Joop de Vries†, Spaarndam. Jarenlang woon je er midden in. De forten, grenspaaltjes, die rare schuiven langs de weg, de bunkertjes in het land; ze zijn er gewoon. Natuurlijk heb je wel eens gehoord dat dit allemaal te maken heeft met de Eerste Wereldoorlog, maar verder sta je er niet bij stil. Opeens word je gevraagd om te helpen om te proberen de kano’s en roeiboten van de vereniging in een fort onder te brengen, iets waaraan je graag gehoor geeft. Je gaat de weg leren kennen in het fort, je vraagt je af waarom sommige dingen zijn als ze zijn. Dan word je gevraagd om rondleidingen te geven in en rond het fort. Dat lijkt je best leuk, dus je gaat je wat meer verdiepen in het fort en de vragen blijven komen. Je gaat er meer over lezen, hoewel er weinig over te vinden is. Dus ga je naar het Nationaal Archief om dat allemaal eens uit te zoeken en dan merk je dat niet alleen de forten, maar ook de organisatie er omheen belangrijk en interessant is. Opeens vind je wat je wat je eigenlijk niet zocht, namelijk een lijst met de bezetting met hun functies van de forten in 1913. Wat je dan opvalt is dat de meeste forten werden bezet door mensen van de Landweer, door mensen dus die allang waren afgezwaaid en weer op moesten komen. Zo groot was ons leger in 1913 ook weer niet, dus ze moesten wel. Dan valt je oog op een brief gericht aan de beroepsofficieren waarin de opperbevelhebber in Den Haag zich beklaagt over hun gedrag jegens de mensen van de Landweer, in hun ogen blijkbaar het mindere volk. Om met Asterix te spreken: 'rare jongens die officieren'. En wat moet je denken als je de titel van de map leest: 'Darmcatarres door het gebruik van bruine bonen, bewaard geweest in een veevoederketel'. Was het ruimtegebrek, slordigheid, gemakzucht? Je zal het maar op je bord opgeschept krijgen. Al bladerend door de dossiers van de diverse archieven gaat het verleden leven en ga je de dingen bekijken door de bril van toen. Joop de Vries: https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/overig/#DEVRIES
|
Een bevroren inundatiestelling aan de IJzerTekst: Jaap van Welsen† (Stichting Menno van Coehoorn) In 1885 betoogde de toenmalige kapitein van de Generale Staf M.H.J. Plantenga dat “de polderoorlog hooge eischen stelt aan het moreel en het intellect van de lagere aanvoerders en ook aan het moreel en het intrinsiek gehalte van de troepen”. Er is in ons land weinig ervaring met de bezetting van een dergelijke stelling tijdens een langdurige verdediging. In de eerste wereldoorlog heeft het Belgische leger vier jaar lang, onvoorbereid, stand gehouden achter inundaties van de rivier de IJzer in het zuidwesten van Vlaanderen. De diepte der inundaties varieerde, op sommige plekken was het 10 à 30 cm maar gemiddeld gemiddeld 50 à 60 cm. Doordat het terrein doorsneden was door vaarten en bezaaid met 1,5 tot 2 meter diepe granaattrechters was het volkomen onbegaanbaar. De inundaties waren in sommige sectoren honderden meters, ja zelfs meer dan een kilometer breed. Dat waren de rustige delen van het front. Met de wisseling der seizoenen veranderden de omstandigheden waaronder de bezetting moest overleven. Na een herfst met zijn regen en zijn kille mist kwam de winter. Wegens het gevaar van overvallen mocht in de stellingen ’s nachts niet worden geslapen. Maar de mannen wilden dat ook niet want zij waren bang dan door onderkoeling niet meer wakker te worden. Eind 1914 en begin 1917 was er sprake van echte koude periodes en bevroren de inundaties. Door te spuien probeerde de genie het ijs te verzwakken. De artillerie bereidde zich voor om bij een Duitse aanval het ijs kapot te schieten. De gevaren en bedreigingen waaronder de soldaten aan de IJzer te lijden hadden geven geen volledig beeld van het leven in de stelling. Er waren zeer lange perioden, dat er niets, helemaal niets gebeurde. Dit vaak langdurige gemis aan bedrijvigheid, het verblijf in de modder in een vochtig klimaat, het trieste, eentonige landschap, de dampige atmosfeer brachten een dodelijke verveling teweeg. * De bij het artikel gebruikte foto's uit de Verzameling Koninklijk Legermuseum, Brussel zijn vanwege de kosten en levertijd niet overgenomen. In plaats daarvan zijn enkele auteursrechtenvrije afbeeldingen van Forum Eerste Wereldoorlog gebruikt. Stichting Menno van Coehoorn: http://www.coehoorn.nl/
|
Meedenken zet aan tot gedachten over lege fortenTekst: Bas Kreuger (directeur Vestingmuseum Naarden). Wat hebben we toch veel forten in Nederland, het moeten er alles bij elkaar wel honderden zijn. Zo ook in de Stelling van Den Helder. Een verdedigingslinie rond de belangrijkste marinehaven van het land, aangelegd vanaf het einde van de 18e eeuw en doorontwikkeld tot aan de Eerste Wereldoorlog. Na anderhalf uur vergaderen (in de bomvrije vergaderruimte van het Vestingmuseum) liepen we om de zinnen te verzetten even een rondje door de kazematten van het museum. Daar ontstond veel discussie over de tentoonstelling, niet dat men die slecht vond, in tegendeel, wel dat hij de aandacht behoorlijk wegtrok van het gebouw en de originele 17e eeuwse gangen. Gek genoeg kwam als één van de sterke punten van dit soort gebouwen naar voren dat ze leeg en ruïneus zouden moeten zijn, hoe meer spullen je erin stopt, hoe meer sjeu en sfeer eraf gaat! En als je de foto's van lege forten bekijkt snap je die vraag wel, de spanning hangt daar bijna letterlijk in de lucht. Vestingmuseum Naarden: http://www.vestingmuseum.nl/
|
Dit jaar een eeuw geleden...... stelde Stellingcommandant Van Nooten een plan op voor de "uitbreiding of wijziging, afwerking en inrichting der Stelling" met o.a. sloop en herbouw van Fort bij Abcoude en Fort Uitermeer; ... werden de plannen voor Fort aan de Fuikvaart weer opgepakt; ... was voor Genieofficier Dudok een bewogen jaar: klaar met zijn werk in Uithoorn
verliet hij die plaats, woonde kort in Amsterdam en verhuisde naar Purmerend waar hij trouwde; ... was (J.H.C.?) Bentz van den Berg commandant van een compagnie van het Korps Pantserfort Artillerie op het Fort aan het Pampus;
|
Met een barcode naar de websiteDe Quick-Reponse barcode is een tweedimensionale barcode die eenvoudig gelezen kan worden door software op mobiele telefoons met een ingebouwde camera. Daarmee kan bijvoorbeeld het adres van een website gelezen worden om het te bekijken op de telefoon of per e-mail door te sturen. Mocht je in drukwerk op deze moderne wijze naar de Stelling van Amsterdam website willen verwijzen, dan is de afbeelding van de te gebruiken barcode op de website te downloaden. QR-barcode: https://www.stelling-amsterdam.nl/colofon/website/qrcode.html
|
Statistiek 2010In heel 2010 werden er bijna 84.000 bezoeken aan de website Stelling van Amsterdam gebracht, ruim 10.000 meer dan het jaar ervoor (+14%) en wederom het jaarrecord. In totaal zijn er 579.000 bezoeken aan de website gebracht sinds de eerste publicatie in 1999 (zie verloop in grafiek). Gemiddeld waren er 6.986 bezoeken per maand (+844) oftewel 229 per dag (+28). Wederom was september de drukste maand en voor het eerst was niet december maar februari de rustigste maand. Tijdens de bezoeken werden 664.275 webpagina's gedownload met een totale omvang van 40,7 gigabyte. Het Windows besturingssysteem werd voor 88,5% (-1,6) van de bezoeken gebruikt, Mac OS 7,1% (+0,9) en Linux 2,0% (-0,3). MS Internet Explorer is de webbrowser voor 71,1% (-3,1) van de bezoeken, gevolgd door Mozilla Firefox 14,8% (-2), Apple Safari 5,0% (+1,2) en Google Chrome 4,9% (+3,3). Het aantal nieuwsbrieven was met 26 stuks gelijk aan het jaar ervoor, waarvan 6 (+3) thema-nieuwsbrieven. Het aantal abonnees is het afgelopen jaar met 9% gestegen naar 945, waaronder 130 nieuwe abonnees. De website is 111 Mb groot en bestaat uit 1.063 webpagina's met 3.542 afbeeldingen. Het aantal pagina's is met 98 gedaald maar omdat 183 pagina's van de woordenlijst zijn samengevoegd zijn er feitelijk 84 bijgekomen. Op de website staan 989 locaties (+43) van (verdwenen) bouwwerken met een bekende locatie. Jaarcijfers: https://www.stelling-amsterdam.nl/colofon/website/jaarcijfers.htm
|
Winterexpeditie17 december 2010. We hadden de dagexpeditie al een maand verschoven vanwege stormweer wat uiteindelijk bleek mee te vallen. Nu zou er rond het middaguur weer sneeuw gaan vallen maar waagden we het er toch op. De kleinzoon van Kanonnier Gaveel was al met de trein uit Hengelo naar Weesp gekomen, maar de rond te leiden fotograaf kwam echter door sneeuw en verkeersdrukte de bollenstreek niet uit. Derhalve gingen we met twee man op pad met de bedoeling om de gehele Stelling per auto langs te rijden. Met een mooie oranje zon namen we wat foto's op een licht besneeuwde Kustbatterij bij Diemerdam - waar overigens nog niets lijkt te zijn gebeurd sinds de aanvang van de bouwwerkzaamheden in juni. Ook Fort benoorden Purmerend lag er vanaf de ringdijk mooi bij maar Fort aan de Nekkerweg ligt onverstoord fraaier in het Beemsterland. Ook op dat fort nog niets te zien van de in 2006 aangekondigde plannen voor herbestemming tot hotel-wellnes, behalve het restaureren van de houten fortwachterswoning. We konden echter een paar grenspalen niet meer vinden. Langzaam reden we langs Fort aan de Middenweg en Fort aan de Jisperweg. De toegangsweg van Fort bij Spijkerboor zag er heel onbegaanbaar uit en vanaf de dijk zie je het gehele fort het beste. Alles was met een sneeuwlaag bedekt, behalve de onderrand van de groene geschutkoepel dat te steil bleek. Die rijtocht bleek al een beproeving want alles en iedereen reed langzaam. Op de nieuwe rotonde tussen de lunetten van de Linie van Beverwijk was bijna een knal te horen door een doorschietende auto. Na de lunch wilden we richting Aalsmeer rijden maar we kwamen al in IJmuiden in een mega-file terecht zodat we er uiteindelijk vier uur over hebben gedaan om weer terug in Weesp te komen... Alhoewel we 'alleen maar' de sectoren Ilpendam en Zaandam hebben gezien was het toch een mooie en memorabele tocht! Tijdelijk foto-album 'Winterexpeditie': https://www.stelling-amsterdam.nl/winterexpeditie/
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |