|
InleidingBeste lezer, Na enkele dienstberichten begint deze nieuwsbrief helaas met een In Memoriam. Ten tweede een gelegenheid om een bezoek te brengen aan de unieke bunker in het Amsterdamse Bos. En het verslag over de onlangs gehouden dagexcursie in de Haarlemmermeer. Een aankondiging van een rapport over de forten in Indonesië en Nederland volgt daarna. Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2016/nieuwsbrief-436/ De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 13 juli verschijnen. Veel leesplezier! Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.
|
Dienstberichten- Door het Nationaal Archief is, als Nederlandse vertegenwoordiger van de International Standard Identifier for Libraries and related organizations (ISIL), de ISIL-code NL-WpDStvA toegekend aan het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. Door het gebruik van ISIL-codes wordt bronvermelding en digitale uitwisseling vereenvoudigd en betrouwbaarder. De collectie van boeken en archiefstukken van het documentatiecentrum is te raadplegen in onze bibliotheek op Fort Uitermeer. - "Zijn er geen instellingen geïnteresseerd in jouw collectie?" vroeg een archief-medewerker. "Nee, ik ben maar een particulier en zij willen hun eigen bestaansrecht bewijzen." De zwijgende hoofdknik was veelzeggend. - Een bericht voor de personen die eind 2015 aanwezig waren bij het mini-symposium "Het geheim van...": zoals bekend is het wachten op de publicatie van het boek van een van de sprekers en dat heeft een onbekende vertraging opgelopen. Een thema-nieuwsbrief over het onderwerp is gereed en zal gelijk met het boek verschijnen. - Juist een boek over geschiedenis moet het jaar van uitgave vermelden. En juist een website over geschiedenis mag de mensen ter nagedachtenis vermelden die in het verleden meegewerkt hebben...
|
In Memoriam: Joop de Vries
"In 1942 hadden de Duitsers ‘s nachts het munitiemagazijn [bij Rijnlandshuis] volgegooid, iets wat niemand wist. 's-Middags kwamen er vliegtuigen aangevlogen en lieten boven Spaarndam kettingbommen los. Net afgezwaaid van de vrijwillige brandweer deed hij in 1994 vanuit de Dorpsraad Spaarndam een onderzoekje naar de forten bij Spaarndam. Daar ontstond een werkgroep Krayenhoff uit en later een stichting met dezelfde naam. Onder zijn voorzitterschap kreeg de hele Positie bij Spaarndam aandacht en werden er activiteiten georganiseerd. Voor de eerste Stellingmaanden regelde hij 'gewoon' een veerdienst tussen Penningsveer en Spaarndam!
Biografie Joop de Vries
|
Bezoek unieke bunker in Amsterdamse BosMet dank aan: Gemeente Amsterdam en Heemparkhuisjes.
Van de in 1966 gebouwde bunker is alleen het toegangsluik en de nooduitgang op een vergeten plaats tussen de bomen zichtbaar. De bunker is vrijwel leeg maar bevat nog de buitenluchtventilator. Het is een kleine bunker en in het geheel van de Koude Oorlog een minuscule voetnoot maar het is leuk en leerzaam om eens een bezoek aan deze bunker te brengen. Op zaterdag 2 juli verzamelen we om 15.00 uur op de Nieuwe Kalfjeslaan in Amstelveen om gezamenlijk naar de bunker te lopen, het toegangsluik te openen en binnen rond te kijken. Er zijn geen kosten maar er is een maximum aantal deelnemers en tevoren aanmelden is noodzakelijk. Lange broek noodzakelijk vanwege brandnetels, bij regen worden laarzen aangeraden en een zaklantaarn is niet noodzakelijk. Aanmelden openstelling Schuilplaats Boswachterij
|
Verslag van de dagexcursieTekst: deelnemers dagexcursie.
"Gezien hebben we ook het Fort bij Aalsmeer waar een zeer interessant museum is gehuisvest over neergestorte geallieerde vliegtuigen." (Aad Beijk) "Fort bij Heemstede, hoe vaak ben ik er niets vermoedend langs gefietst? Zag het kleine parkje wel met klaprozen, nu weet ik beter." (Carolien Vernout) "Op een uitgelezen mooie dag hebben we het Fort Vijfhuizen gezien waar je ook heerlijk kunt eten en drinken, aanrader om met de fiets eens aan te gaan." (Aad Beijk)
"Het was een warme dag, wat enige kon invloed had op de kofferbakconsumptie aan het eind van de excursie. [...] Na deze verfrissing, over de liniedijk gelopen naar de doorsnijding met de snelweg A4. Ook maken de vleermuizen van deze dijk gebruik, d.m.v. langs de linie gespannen wand van jutte." (Anton van der Pol) "Het was een heel interessante excursie, prima verzorgd, mooi weer." (Carolien Vernout) Dagexcursie
|
Forts with a museum functionMet dank aan: Job Pardoel (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).
In de Engelstalige brochure 'Forts with a museum function' wordt ingegaan op het specifieke karakter van forten. Uit deze analyse komen een aantal aanbevelingen voort. Zo zijn deze bouwwerken vaak onderdeel van een groter verdedigingssysteem, zoals bij de Stelling van Amsterdam het geval is. Een van de aanbevelingen is dan ook om bij de herbestemming de forten niet als losse objecten maar als één geheel te beschouwen. N.B. René Ros (Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam) is geïnterviewd ten behoeve van dit onderzoek.
|
Dagboeken Kapitein van RijsbergenMet dank aan: Arthur van Beveren.
Het is een groot compliment als iemand je tipt en daarmee authentieke documenten of voorwerpen gunt; dat jij de waarde inziet en als bron kan benutten. Bedankt, Arthur!
Kapitein van Rijsbergen (NIEUW)
|
SoldatenverhalenTekst: René Ros.
De Amsterdammer A.M. de Jong was de eerste Nederlandse militair die zijn ervaringen tijdens de mobilisatie in boekvorm publiceerde met 'Notities van een Landstormman' (1917, verzamelde columns) en 'Frank van Wezels Roemruchte Jaren' (1928). Zijn schrijfstijl was echter kritisch-humoristisch waarbij feiten als data en plaatsnamen ontbreken; hij moest zich verbergen voor zijn superieuren...
Van alle genoemde boeken hebben we inmiddels een exemplaar in de collectie, soms eerste druk en soms met een boodschap van de auteur. De verhalen zijn vaak hilarisch óf emotioneel en laten zich meestal in één adem uitlezen. Om een indruk te geven van de belevenissen van een gewone Amsterdamse dienstplichtige zijn een aantal veelzeggende fragmenten uit 'Pijn en Gijn' in de website opgenomen. De boeken kunnen op aanvraag ingezien worden in onze bibliotheek. * Imhof was waarschijnlijk op de H.B.S. Utrecht de scheikunde-leraar van de grootvader van mijn vrouw. Zijn graf is nog aanwezig op de Begraafplaats Soestbergen te Utrecht. Fragmenten uit 'Pijn en Gijn'
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 436
Joop de Vries is 84 jaar oud geworden. Naast zijn grote inzet voor de Spaarndamse gemeenschap had geschiedenis zijn interesse, wellicht door de oorlog.
Ik ontmoette Joop voor het eerst in juli 2000 tijdens een privé-rondleiding in Fort benoorden Spaarndam. We deelden een gemeenschappelijke interesse en opinie evenals, achteraf gezien, de gedrevenheid. Hij wilde graag vertellen maar ook horen. We hebben het vaak over inhoudelijke onderwerpen gehad maar zijn e-mails met blijken van waardering ter aanmoediging waren voor mij -uiteraard- het waardevolst. Met goede herinneringen en in dankbaarheid heb ik in 'zijn' Oude Kerk te Spaarndam afscheid van hem genomen.
In het Amsterdamse Bos heeft de gemeente Amsterdam tijdens de Koude Oorlog een bunker voor haar personeel van de boswachterij laten bouwen. Deze bunker wordt op 2 juli aanstaande eenmalig opengesteld voor geïnteresseerden.
De jaarlijkse Dagexcursie Stelling van Amsterdam werd op 4 juni jongstleden gehouden en was wederom een geslaagd evenement. Veel dank aan alle gastheren en cateraar voor hun medewerking.
"Een rondgang door het lege fort in Hoofddorp kwam mij over als het lopen in een surrealistische omgeving. De bewoners waren met achterlating van veel van hun bezittingen zomaar vertrokken en lieten dit surrealistische kunstwerk achter." (Ked Nooij)
"Batterij aan de Sloterweg, vooral de forten en batterijen die gesloten zijn voor publiek zijn het leukste om te bezoeken. Bovendien weer een onderdeel van mijn stellingpaspoort afgetekend door de Inspecteur Generaal zelf: R.Ros I.G." (Carolien Vernout) 
In Indonesië bevinden zich meer dan 450 forten, gebouwd gedurende de laatste 600 jaar. Een groot deel stamt uit de Nederlandse koloniale periode. De Indonesische overheid zou de forten willen inzetten als publiekstrekkers en wil een aantal een nieuwe functie als museum geven. De Nederlandse praktijk waarbij behoud door ontwikkeling voorop staat, dient hierbij als lichtend voorbeeld.
Dankzij een tip kon een aantal unieke dagboeken van een kapitein-ingenieur der Genie verworven worden. De inhoud moet nog onderzocht worden maar er is wel al wat te vertellen over Kapitein der Genie Van Rijsbergen.
In een van de boekwerken zat een naamplaatje van vermoedelijk wit bakeliet en dat gaf zekerheid over de persoon. Op basis hiervan werd in historische kranten (Delpher) en op genealogische websites meer informatie over M.H. van Rijsbergen gevonden. Zijn vader plaatste in 1881 een aanbeveling in een krant voor iemand die zoonlief had voorbereid op het toelatingsexamen van de Koninklijke Militaire Academie in Breda. En overplaatsingen en promoties stonden toen gewoon in de krant! Hij heeft in Amsterdam, Utrecht en Bergen op Zoom gewerkt en de uitgaven van de boekwerken passen daar keurig in. Hij werd slechts 43 jaar oud en zijn graf is nog aanwezig op de Begraafplaats Soestbergen te Utrecht.
Alleen van Theo Thijssen zijn persoonlijke verhalen bekend van een militair die tijdens de Eerste Wereldoorlog in de Stelling diende. Zijn herinneringen zijn in 'Brieven aan zijn uitgever' (1976) en de bundel 'Egeltje' (1983) gepubliceerd.