Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsbrief 405

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
15de jaargang, nummer 405, 16 januari 2013

Een nieuwsbrief van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam met informatie over militair erfgoed in de regio Amsterdam.
https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

• Inleiding
• Dienstberichten
• DRINGEND: Voorkom Landal in Fort Noord en teken petitie! - Velsen
• Jouw stem voor Geschiedenis Online Prijs (H)
• Dit jaar een eeuw geleden... Deel 1
• Lezing Stelling van Amsterdam
• Prijs digitale luchtfoto's forten verlaagd
• Volksuniversiteit Amsterdam - Amsterdam
• Statistiek 2012
• De vijf archiefwetten
• Dit jaar een eeuw geleden... Deel 2

Inleiding

Beste lezer,

Welkom bij de 15de jaargang van deze nieuwsbrief!
Beetje rustig in de winterperiode natuurlijk maar toch lijkt het gelukt om weer een gevarieerde nieuwsbrief samen te stellen. Over de Geschiedenis Online Prijs, over een lezing en over verlaagde prijs luchtfoto's. Maar vooral leuke weetfeitjes in twee delen 'Dit jaar een eeuw geleden'. De 100ste verjaardag van de Volksuniversiteit Amsterdam heeft zelfs een apart artikel. Daarna een jaarverslagje over de website in 2012 met leuke stijgende en dalende cijfers. Uitgezwaaid wordt met een van de archiefwetten.

Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2013/nieuwsbrief-405/
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/
Reageren kan door het contact-formulier te gebruiken. Openbaar reageren met een artikel is ook mogelijk.

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 13 februari verschijnen. Bijdragen graag ruim van tevoren toezenden.

Veel leesplezier!
René Ros

Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.

Dienstberichten

Een beetje later dan gebruikelijk, maar ik wens ALLE lezers een zeer voorspoedig 2013!
Ook hen waarmee ik niet (of zij niet met mij) 'on speaking terms' ben. Bijvoorbeeld de persoon die me aanvloog maar nooit heeft gezegd wat de reden was. De personen die mijn eigendommen ontvreemdden wens ik contact met een onafhankelijke deskundige toe. En ook de beste wensen aan de persoon die me beschuldigde van het achterhouden van e-mails.
Ze hebben elke dag -onmerkbaar- een beetje nadeel van hun houding. Maar ik amuseer me er mee!

Deze website werd op 3 januari 1999 gelanceerd en sindsdien was er elk jaar op die datum een nieuwsbrief als viering van een jubileum en het nieuwe jaar. Dit jaar verscheen er voor het eerst geen nieuwsbrief. De belangrijkste reden is dat ik deze kerstvakantie leukere en belangrijkere dingen te doen had dan aan een nieuwsbrief te werken. Sowieso staat de Stelling voor mij op een laag pitje. Afgelopen half jaar heb ik veel meer plezier beleefd aan een geheel ander archiefonderzoek dat nog niet is voltooid.

Goed voornemen voor 2013: in deze nieuwsbrief maar vooral op het Stelling Forum zullen geen krantenartikelen e.d. meer worden overgenomen die op het Internet verschijnen. Wel kijk ik naar aanleiding van die berichten op de website van de betrokken partij(en) en als daar nieuwe informatie staat dan plaats ik mogelijk een bericht met een verwijzing ernaar. Rechtstreeks gezonden persberichten en artikelen blijven, indien relevant, wel in de nieuwsbrief of op het forum verschijnen.

Hebt u het afgelopen jaar een donatie gedaan aan het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam maar zich niet geregistreerd als donateur op het Stelling Forum? Doe dat dan alsnog omdat binnenkort via het Stelling Forum een uitnodiging en een vooraankondiging worden verzonden.
Instructies Donateurs Forum

Erratum: In de vorige nieuwsbrief stond dat Fort bij Velsen in 1982-1983 werd gesloopt. Uit een kopie krantenartikel blijkt dat er in 1980 mee begonnen is zodat het is bijgesteld tot winter 1980-1981.
Fort bij Velsen

Ik vier dit jaar een jubileum als zelfstandig ondernemer!
10-Jarig Jubileum

DRINGEND: Voorkom Landal in Fort Noord en teken petitie!

Tekst: Jan Pranger (Stichting Natuurbehoud Fort Benoorden Spaarndam).

Na ruim drie jaar lijkt het te gaan lukken:Landal in Fort benoord Spaarndam gaat misschien van de baan. Zoals u weet zijn er grote problemen op het gebied van natuur, cultuur en verkeer.
Haarlem en Haarlemmerliede-Spaarnwoude waren al unaniem tegen. Amsterdam stelde in 2011 aanvullende voorwaarden, en constateerde in december 2012 dat daaraan niet is voldaan. Daarmee is de stand in het Schap nu 3 voor, 3 tegen. De kans is klein dat de Provincie het plan gaat doordrukken en ruzie riskeert met Haarlem en Amsterdam.

Op 25 januari heeft het Schap een ingelaste vergadering van het Algemeen Bestuur waar ongetwijfeld een definitief besluit over Landal gaat vallen.
Wij willen de bestuurders met deze petitie over de streep trekken om definitief te stoppen met dit project. We willen hen vragen de ontwikkeling van het gebied met een schone lei te beginnen, en daarbij alle relevante organisaties en personen te betrekken.

Teken daarom de petitie achter deze link en stuur deze e-mail door naar andere belangstellenden.

Doe dit wel snel: de vergadering van het dagelijks bestuur van het Schap is waarschijnlijk op 18 januari. Daarom willen we graag de resultaten uiterlijk dinsdagavond 16 januari hebben.

Teken petitie 'Bestuur Schap: Begin met een schone lei bij Fort Noord!'
Stichting Natuurbehoud Fort Benoorden Spaarndam
Fort benoorden Spaarndam

Jouw stem voor Geschiedenis Online Prijs (H)

LET OP: Stemmen kan nog maar tot en met 8 februari! Vergeet niet te stemmen!

Sinds 15 december vorig jaar is het mogelijk om voor de publieksprijs van de Geschiedenis Online Prijs 2012 te stemmen op de website Stelling van Amsterdam.

De kans dat deze website wint is niet erg groot maar door de aanmelding en jouw stem wordt het wel onder de aandacht van een nieuw publiek gebracht. En bovendien komt het onder de aandacht van de jury en maakt het een kans op de juryprijs.
Vorig jaar eindigde de website met 237 stemmen op de 23e plaats dus een top-10 notering moet toch mogelijk zijn!

De jury beoordeelt geschiedeniswebsites in drie categorieën: Archiefdiensten; Verenigingen en particulieren; Musea en Themasites. Gekeken wordt onder andere naar toegankelijkheid, gebruiksvriendelijkheid, betrouwbaarheid en originaliteit. De beste Nederlandse website over geschiedenis ontvangt een bedrag van 2.500 euro.
De Geschiedenis Online Prijs 2012 wordt uitgereikt in februari 2013 en is een initiatief van Historisch Nieuwsblad, Archieven.nl en het Nationaal Archief.

Het wordt zeer op prijs gesteld als je je stem uitbrengt.

Bekijk eerdere reacties

N.B. Klagen en mopperen is ook erg nuttig, dus als je niet wilt stemmen voor de Geschiedenis Online Prijs, dan kan je nu ook naar de anonieme digitale klaagmuur op:
https://www.stelling-amsterdam.nl/contact/klagen/

Dit jaar een eeuw geleden... Deel 1

Dit jaar een eeuw geleden begon de Eerste Wereldoorlog en eindigde feitelijk de bouwwerkzaamheden van de Stelling.

... werden de bomvrije gebouwen van Fort aan de Nekkerweg en Fort bij Spijkerboor door aannemer Blankevoort opgeleverd,
... wijzigde de naam van Fort bij Muiderberg naar Fort Coehoorn, begon men met de aanleg én werd het geclassificeerd tot een vestingwerk van de eerste klasse,
... werd begonnen met de bouw van de funderingen en vloeren van Fort bij Kwadijk - meer zou er niet komen,

... werd Fort bij Heemstede / Voorpositie bij Cruquius opgewaardeerd tot vestingwerk van de tweede klasse,
... werden Fort aan Het Nieuwe Meer, Fort aan het Schiphol en Batterij De Roskam (Weesp) gedegradeerd tot vestingwerk van "geene klasse",
... wijzigden de vakken in de sectoren Ouderkerk, groep Diemerbrug/Weesp,

... werd besloten om een aantal Marechaussee-kazernes rond Amsterdam te bouwen,
... werden Fort Hinderdam en Fort Uitermeer aan het commando van de Stelling van Amsterdam toegevoegd,
... werd besloten om geen Fort bezuiden IJmuiden of andere forten rond de IJmond te bouwen,

... ter ere van 100-jaar Koninkrijk werd de Eerste Nederlandse Tentoonstelling Op Scheepvaartgebied (ENTOS) gehouden, een jaar later kwam er een barakkenkamp,
... kreeg de Artillerie-Inrichtingen het predicaat "Staatsbedrijf",

... kregen Fort bij Velsen, Fort aan de St. Aagtendijk, Fort Zuidwijkermeer, Fort benoorden Spaarndam, Fort bezuiden Spaarndam en Fort bij Penningsveer een permanente vredesbezetting van de Vestingartillerie,
... werd de "Vereeniging voor R.K. Militairen St. Martinus te Spaarndam" opgericht,

Zie deel 2 voor vervolg.

Lezing Stelling van Amsterdam

Foto: Wim de Natris.
Met dank aan: Manfred Kokkelink (RBOC "Fort Markenbinnen" BV / Manjol Events)

Op zaterdag 9 maart as. wordt door René Ros een bijzondere lezing over de Stelling van Amsterdam verzorgd op het Fort bij Marken-Binnen. Deze lezing is met veel succes al voor een aantal gidsengroepen verzorgd en is deze keer ook voor individuele deelnemers toegankelijk. Na afloop volgt er een korte rondleiding op het fort.

De lezing gaat in op alle facetten van de gehele Stelling. Of u al veel of weinig over de Stelling weet, het is altijd leerzaam. En leuk omdat er veel uniek beeldmateriaal in de lezing wordt gebruikt. Maar ook omdat diverse onderwerpen zich lenen voor een grappige overpeinzing.

Enkele reacties op eerdere lezingen zijn:
- "De lezing was met name bedoeld voor het grote aantal nieuwe vrijwilligers dat het fort kent, maar gezien de grote opkomst had het ook de belangstelling van de andere vrijwilligers van het fort. ... Gezien de reacties van de vrijwilligers viel de lezing in goede aarde en was zeer leerzaam." (Henk Posthumus, Vrijwilligersgroep Fort bij Spijkerboor)
- "Is dat nou nog wel interessant voor ons? was de vraag. De lezing was nog maar net 10 minuten gaande en we staken al weer nieuwe feiten/informatie op. Geweldig! Een absolute 'must' als je denkt veel te weten en toch aan jezelf twijfelt!" (Cees Spanbroek, vm. voorzitter Stichting Fort Abcoude)

De lezing, rondleiding en koffie/thee kost €12,50 euro. Als u deel wilt nemen is van tevoren aanmelden via het online formulier noodzakelijk. U ontvangt dan nadere informatie over betaling en de route.
De zware deuren van het fort zwaaien om 13.00 uur open. De lezing duurt van 13.30 uur tot ca. 15.00 uur met een pauze en een vragen-kwartiertje. Hierna volgt een rondwandeling van ca. 30 minuten.

Online aanmelden voor Stellinglezing 9 maart
RBOC "Fort Markenbinnen"
Manjol Events
Fort bij Marken-Binnen

Prijs digitale luchtfoto's forten verlaagd

Een goed begin van 2013! Het downloaden van een originele luchtfoto (voor eigen gebruik) is verlaagd naar slechts €9,95! En ook enkele bijzondere producten zoals muismatjes, vergrotingen en canvas zijn verlaagd.

Bezoek de online fotowinkel en download nu de mooiste foto van je favoriete fort!

Luchtfoto's Stelling van Amsterdam in Fotowinkel
'Prijs digitale luchtfoto's forten verlaagd' op Stelling Forum

N.B. Door af te stappen van een prijsadvies van online verkoopkanaal Oypo is de prijs van de digitale download verlaagd. De andere producten zijn verlaagd omdat de prognose voor het terugverdienen van de vliegkosten is bijgesteld. Op de productiekosten en provisie van Oypo heeft de fotograaf geen invloed.

Volksuniversiteit Amsterdam

Met dank aan: Marissa Liburdi (Volksuniversiteit Amsterdam).

Bij deze feliciteer ik de Volksuniversiteit Amsterdam van harte met hun honderdjarig bestaan!
U, de lezer, zult wel denken, hoezo? Waarom moet dat hier in deze nieuwsbrief?

Dat komt omdat in het tweede jaar van hun bestaan de mobilisatie werd afgekondigd hetgeen grote gevolgen had voor hun programma hetgeen ze op flexibele wijze opvingen. Ze gingen namenlijk cursussen op de forten verzorgen!

"Toen de mobilisatie eenige weken had geduurd en het waarschijnlijk was, dat ons land niet in den oorlog zou worden betrokken, besloot het Directorium echter te pogen de krachten die nu toch niet op de gewone wijze konden worden besteed, aan te wenden ten bate van de militairen, die zich bevonden in de stelling van Amsterdam. Het was niet waarschijnlijk, dat de mobilisatie spoedig zou zijn geëindigd, groot gevaar zou er dus zijn dat de militairen die op de forten weinig afwisseling konden vinden, zich in hun vrijen tijd zouden gaan vervelen en daardoor zouden demoraliseeren. Goede afleiding zou kunnen helpen om de stemming opgewekt te houden en demoralisatie tegen te gaan."

Vrijwel het gehele tweede jaarverslag van de Volksuniversiteit, seizoen 1913-1914 gaat over de mobilisatie en de moeilijkheden voor het verzorgen van de cursussen op de forten. Over belangstelling en de benodigde auto's en motorboten. Die tekst is te vinden op een nieuwe pagina van de website.
Vanaf 17 januari is, op werkdagen tussen 10.00-16.00 uur, een tentoonstelling over 100 jaar Volksuniversiteit Amsterdam te zien in haar gebouw Rapenburgerstraat 73 te Amsterdam.

Volksuniversiteit op de forten (NIEUW)
Volksuniversiteit Amsterdam

Statistiek 2012

In heel 2012 werden er ruim 105.600 bezoeken aan de website Stelling van Amsterdam gebracht. Dat is ruim 3.500 minder dan het jaar ervoor (-3%) en de eerste daling ooit. Dat lijkt zorgelijk maar door één link vanaf Geenstijl.nl was 2011 een piekjaar en zit 2012 keurig in de stijgende lijn. In totaal zijn er ruim 790.000 bezoeken aan de website gebracht sinds de eerste publicatie in 1999.

Per maand waren er gemiddeld 8.796 bezoeken (-307) oftewel 289 per dag (-10). Voor de tweede maal was niet september maar april de drukste maand en vreemd genoeg januari en juni de rustigste maanden.
Tijdens de bezoeken werden 450.756 webpagina's gedownload met een totale omvang van 83 gigabyte.

Het Windows besturingssysteem werd door 77% (-6) van de bezoeken gebruikt, Mac OS 17,3% (+5,3) en Linux 4,3% (+1,9).
MS Internet Explorer is de webbrowser voor 51,4% (-9,6) van de bezoeken, gevolgd door Mozilla Firefox 15,1% (-2,1), Google Chrome 14,5% (+5,0) en Apple Safari 13,7% (+4,6).

Het aantal nieuwsbrieven was met 20 stuks (waarvan 5 (+0) thema-nieuwsbrieven) twee lager dan het jaar ervoor. Het is het laagste aantal ooit, uitgezonderd 1999 met 10 nieuwsbrieven. Het aantal abonnees is het afgelopen jaar gedaald naar 993. Maar er is ook een verschuiving opgetreden naar 190 volgers op Twitter, 108 Hyvers vrienden en 12 Facebook'ers.
Tevens zijn er via het Vraagbaak-formulier 159 vragen ontvangen waarvan 46 zijn doorgestuurd naar derden. De bezoeken aan het Stelling Forum zijn met 63% geëxplodeerd tot bijna 60.000.

De website is 194 Mb groot en bestaat uit 1.140 webpagina's met 3.900 afbeeldingen. Op de website staan 1.082 locaties (+49) van (verdwenen) bouwwerken met een bekende locatie. De foto-collectie over de Stelling omvat 31.000 digitale opnamen (65,5 Gb).
Er is 3.600 km met de auto voor gereden. En 3.000 e-mails voor geschreven en 2.300 gelezen.

Jaarcijfers

De vijf archiefwetten

Ze zijn niet geniaal of hilarisch maar sinds 1998 heb ik voor mezelf een vijftal 'archiefwetten' opgesteld. Vooral in de periode 1998-2003 heb ik heel veel archiefonderzoek gedaan.
Bij wijze van ludiek intermezzo in deze, vorige en volgende nieuwsbrieven steeds één 'archiefwet'.

Tweede archiefwet van Ros:
Een ontwerptekening ziet er hetzelfde uit als een situatietekening.
(Er is aan een stuk niet te zien of het uitgevoerd is of niet.)

Elke archiefwet zal ik ook op het Stelling Forum, Twitter en Facebook plaatsen zodat je kan reageren of doorsturen.

'De vijf archiefwetten' op Stelling Forum
Forten Amsterdam Twitter
Forten Amsterdam Facebook

Dit jaar een eeuw geleden... Deel 2

Bron landelijke statistieken: CBS.

Ook dit jaar een eeuw geleden...

... werd het 'Technisch Voorschrift betreffende de bewoning van het Fort aan de Drecht' opgesteld,
... werd de pantserkoepel van Fort bij Spijkerboor beproefd en het rapport van de eindkeuring opgesteld,
... oefende de Vestingartillerie in de omgeving van Fort bij Veldhuis, Fort aan Den Ham en Fort bij Krommeniedijk,
... werd de permanente commissie voor Verpleging (en distributie) van de Stelling opgericht als onderdeel van de proviandering,

... werd Gerrit Kruk, koper en sloper van Fort bij Velsen, geboren,
... was de jonge Fortcommandant Hospers bezig met zijn eerste opkomst voor de dienstplicht,
... moest Korporaal Muller opkomen voor zijn dienstplicht en verbleef o.a. op de Legerplaats bij Oldebroek,
... kwam ook Kanonnier De Vries op voor zijn dienstplicht bij de Vestingartillerie in Utrecht en datzelfde jaar in Amsterdam,
... kwam Kanonnier Tilburgs terug voor een herhalingsoefening, vermoedelijk op Fort aan het Pampus,
... ging Soldaat Schutte administratief over van de Militie naar de Landweer,
... werd Soldaat Groennou administratief overgeplaatst naar het 21e Regiment Infanterie te Den Helder en/of Hoorn,
... werd Leon Jean Marie Bouvy, directeur zoutziederij in Muiden, burgerlijk lid van de Gezondheidscommissie StvA,
... verhuisde Genieofficier Dudok uit de woning van Fort aan de Middenweg naar Leiden en werd daar 'Plaatsvervangend directeur van Gemeentewerken',
... overleed Minister Den Beer Poortugael in Den Haag,

... woonden er 6.132.000 mensen in Nederland,
... was de beroepsbevolking 2.424.000 mensen groot,
... gaf het Rijk 108 miljoen euro uit waarvan 24 miljoen (22%) aan defensie en
... besteedde elke inwoner 3,91 euro aan defensie (was 532 euro in 2010).

Kortom, 1913 was een druk jaar in de Stelling. En het volgende jaar zou het nog véél drukker worden...